Mieszkanie na Uranie

Po lekturze książek Paula B. Preciado nic już nie jest takie, jak było. Dawne pojęcia i podziały tracą sens, a system kapitalistyczny w fazie farmakopornograficznej zostaje ostatecznie bezlitosnym przeciwnikiem jednostki.

 

MICHAŁ BORCZUCH (W NOWYM TEATRZE WYREŻYSEROWAŁ: APOKALIPSĘ, ZEW CTHULHU, KINO MORALNEGO NIEPOKOJU) JAKO PIERWSZY WPROWADZA TEKSTY PRECIADO DO TEATRU URUCHAMIAJĄC ICH PERFORMATYWNĄ SIŁĘ. KORZYSTA Z ESEJÓW NIEPRZETŁUMACZONYCH DOTĄD NA JĘZYK POLSKI, WYDANYCH W TOMIE MIESZKANIE NA URANIE.

 

PROROK: Przynoszę wam wieści o przeprawie, która nie wiedzie ani do królestwa Bożego na ziemi, ani do szamba. Przybywam, by przemówić, do was, jak i do umarłych, ale również do tych, którzy żyją tak, jakby już nie żyli, przede wszystkim jednak, by przemówić do wyklętych i niewinnych dzieci, które nie przyszły jeszcze na ten świat.

APOSTOŁ TOMASZ: Z Michałem Borczuchem przygotowujemy sceniczną adaptację Mieszkania na Uranie Paula Beatriz Preciado w tłumaczeniu Sławka Królaka. Zgromadzone w książce teksty powstawały głównie na lotniskach i w pokojach hotelowych na zamówienie francuskiej gazety Libération i innych europejskich mediów od 2013 roku po pierwsze miesiące 2018. Jeśli jest prorok, którego myślenie rzuca wyzwanie systemowi, są i Apostołowie.

APOSTOŁKA JAŚMINA: Kiedy teksty zaczynały powstawać, On/Jego miał na imię Beatriz. Mimo że jako queerowa lesbijka był już odszczepieńcem, pod względem pozycji społecznej i sytuacji prawnej pozostawał kobietą. 

APOSTOŁKA MARTA: Kończąc prace nad tymi zapiskami, stojąc nadal na rozstajach dróg, podpisał je nowym imieniem, w dłoni dzierżąc nowy dowód osobisty, w którym płeć na mocy prawa zapisano jako męską.

APOSTOŁ ANU: Przeprawa jest podróżą, której na każdym kroku towarzyszy ryzyko, nieoczywistość, poczucie dziwności i obcości. Nie jest to jednak słabość, w tym tkwi największa siła.

APOSTOŁ BARTEK: Nic, co mi się przytrafia, nie jest wyjątkowe. Podlegam tej samej planetarnej metamorfozie, jak wszystko wokół mnie.

APOSTOŁ MICHAŁ: Jak mówi Paul B.: Posunąłbym się do stwierdzenia, że to właśnie procesy tranzycji pozwalają nam zgłębić globalną transformację polityki, dokonującą się na naszych oczach.

Cytaty pochodzą z Mieszkania na Uranie Paula B. Preciado w tłumaczeniu Sławomira Królaka.

 

Paul B. Preciado hiszpański pisarz, filozof i kurator sztuki. Studiował filozofię i teorię płci w New School for Social Research w Nowym Jorku m.in. u Agnes Heller i Jacquesa Derridy. Doktorat z filozofii i teorii architektury obronił na Uniwersytecie Princeton. Jego zainteresowania obejmują problemy tożsamości, płci, architektury, seksualności. Jest jednym z najszerzej czytanych współczesnych autorów teorii queer.

 

Jego pierwsza książka, „Contra-Sexual Manifesto" (2000) stała się kluczowym punktem odniesienia dla europejskiego aktywizmu queer i trans. W Polsce dotąd wydane zostały jego dwie książki: „Testo ćpun. Seks, narkotyki i biopolityka w dobie farmakopornografii” (Krytyka Polityczna, 2021), dziennik dokumentujący przyjmowanie przez autora testosteronu, a zarazem polityczna historia technologii związanych z ludzką seksualnością oraz „Pornotopia: architektura i seksualność w magazynie Playboy w czasach zimnej wojny” (Fundacja Bęc Zmiana, 2021). Puntem wyjścia do tej książki był pomysł Preciado na rozprawę doktorską o konwersji Świętego Augustyna jako o doświadczeniu transseksualizmu.

 

Preciado był również dyrektorem programów publicznych w Muzeum Sztuki Współczesnej w Barcelonie w latach 2012–2014, kuratorem programów publicznych realizowanych w ramach documenta 14 w Kassel i Atenach w 2017 roku oraz kuratorem pawilonu tajwańskiego na Biennale Sztuki w Wenecji w 2019 roku. Współpracuje z Centrum Georges Pompidou w Paryżu.

 

„Mieszkanie na Uranie”, które w Polsce ukaże się dopiero jesienią 2022 nakładem wydawnictwa Karakter, to zbiór esejów Paula B. Preciado pierwotnie publikowanych na łamach francuskiej gazety „Libération”. W tych krótkich formach Preciado, kosmopolita urodzony w Hiszpanii, wykształcony w Paryżu i Nowym Jorku, wędrujący po Europie, opisuje doświadczenia niemal siedmiu lat swoich międzynarodowych podróży, które odbywał w trakcie procesu tranzycji.

– Nie jestem mężczyzną nie jestem kobietą nie jestem heteroseksualny nie jestem homoseksualny nie jestem biseksualny. W reżimie upłciowienia jestem odszczepieńcem. Jestem wielością kosmosu zamkniętą w binarnym, politycznym i epistemologicznym systemie, stamtąd do was wołam – pisał we wstępie.

 

Przedmiotem refleksji, anegdot, ale i filozoficznych rozważań jest fizyczne przekraczanie granic w formalnym i tożsamościowym wymiarze – w sferze osobistej, ale także globalnej i politycznej.

 

Adaptacja Mieszkania na Uranie Paula Beatriz Preciado w tłumaczeniu Sławomira Królaka

Reżyseria: Michał Borczuch

Dramaturgia: Tomasz Śpiewak

Scenografia i kostiumy: Dorota Nawrot

Muzyka: Bartosz Dziadosz

Reżyseria światła: Robert Mleczko

Wideoesej: Anu Czerwiński

Charakteryzacja: Monika Kaleta 

Asystent reżysera: Michał Lorent 

 

Premiera: 03.03.2022

 

Występują:

Bartosz Bielenia

Bartosz Gelner

Jaśmina Polak

Jacek Poniedziałek

Janek Sobolewski

Monika Niemczyk

Marta Ojrzyńska