Historia speedwaya

Znacie w ogóle historię speedwaya? Wiecie, gdzie narodził się ten sport oraz w jakich krajach
cieszy się największą popularnością? W Polsce żużel jest uznawany za jedną z najbardziej
emocjonujących i widowiskowych dyscyplin, a to m.in. ze względu na to, że żużlowcy osiągają
spektakularne sukcesy na arenach międzynarodowych.

Czym tak właściwie jest żużel?

Może zaczniemy od tego, czym tak właściwie jest sport żużlowy, potocznie nazywany „czarnym
sportem”? Otóż są to wyścigi, w trakcie których zawodnicy ścigają się na torze przypominającym
kształtem elipsę. Każdy bieg składa się z czterech okrążeń, a w jednym biegu może startować
maksymalnie czterech zawodników. Oczywiście zdarzają się od tego wyjątki, w zależności od
analizowanej odmiany speedwaya. Nieco inaczej wygląda to w przypadku zawodów
rozgrywanych na długich torach (longtrack) i trawie (grasstrack). Mieliście styczność z takimi
odmianami? Dochodzą do tego rozgrywki odbywające się na minitorach (miniżużel) oraz na
lodzie (ice speedway). Charakterystyczną cechą sportu żużlowego jest też to, iż zawodnicy
zawsze jadą w lewo, a tory mają zróżnicowaną długość. Klasyczne wyścigi odbywają się z kolei
na nawierzchni sypkiej. Aktualnie najbardziej prestiżowe rozgrywki to Indywidualne oraz
Drużynowe Mistrzostwa Świata.

Jak to się zaczęło?

Wiecie, gdzie poza Polską żużlowcy mogą liczyć na spore zainteresowanie ze strony fanów?
Przede wszystkim w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Danii oraz Australii. To właśnie z tych państw
pochodzą największe i najbardziej utytułowane gwiazdy. Jak jednak wyglądało to na samym
początku? Zaraz się tego dowiecie!

Żużel narodził się już na samym początku XX wieku. Właściwie miało to miejsce w 1923 roku na
terenie Australii. Zaskoczeni? Tym bardziej zdziwi Was fakt, że początkowo zawody były
rozgrywane na torze przeznaczonym dla koni… Już po kilku latach żużel przywędrował do
Europy, a konkretniej do Wielkiej Brytanii – w 1927 roku rozegrano oficjalne zawody w
Manchesterze. Kiedy natomiast żużel można było podziwiać w Polsce? Przyjmuje się, że miało to
miejsce w roku 1932, kiedy to w Mysłowicach rozegrano debiutanckie Indywidualne Mistrzostwa
Polski. Chcecie jeszcze jedną ciekawostkę? W pierwszych latach ścigania sportowcy wsiadali na
tzw. motocykle drogowe o zróżnicowanej pojemności silników. Jesteście w stanie sobie to
wyobrazić? Musiało być ciekawie!

Kluczowe momenty w historii speedwaya

Wypadałoby jeszcze przeanalizować kilka kluczowych momentów w historii speedwaya, które
znacząco zmieniły tę dyscyplinę sportu i wpłynęły na jej rozwój. Gotowi? Przed Wami
najważniejsze etapy rozwoju żużla:

• pierwszą ligę żużlową powołano do życia w 1929 roku w Wielkiej Brytanii (British Elite
  League),
• debiutanckie zawody o Indywidualne Mistrzostwo Świata zostały rozegrane w roku 1936 w Londynie – zwyciężył wtedy Lionel van Praag,
• pierwsze rozgrywki ligowe w Polsce miały miejsce w roku 1948, a mistrzem w tym sezonie została ekipa PKM Warszawa. Od tego momentu zaczęto też dopracowywać maszyny do nawierzchni, na której odbywały się zawody,
• debiutanckie zawody o Drużynowe Mistrzostwo Świata rozegrano w roku 1960, a bezkonkurencyjni okazali się wtedy Szwedzi (w ich składzie znalazł się m.in. Ove Fundin).

Do bardzo ważnych zmian dochodziło też w cyklu Grand Prix. Wiecie o czym mowa?
Oczywiście o zasadach i systemach punktowych stosowanych w trakcie trwania zawodów. W
1998 roku organizatorzy postawili na tzw. system pucharowy (knock-out), w którym to najsłabsi
zawodnicy w konkretnych biegach odpadali z dalszej rywalizacji, a każdy bieg wpływał na
obsadę następnego. Utrzymano go aż do 2004 roku, ale potem zdecydowano się powrócić do
tradycyjnego systemu – składającego się z 20 biegów, dwóch półfinałów dla ośmiu najlepszych
zawodników i finału. W zawodach startowało 16 zawodników. Tak właśnie zostało do dnia
dzisiejszego. Podoba Wam się takie rozwiązanie?