Najsłynniejsze dzieła muzyki klasycznej. Te utwory trzeba znać!

Muzyka klasyczna i jej najsłynniejsze utwory

Nawet jeśli na co dzień nie słuchasz “poważnej” muzyki i sam nazywasz siebie w tej dziedzinie ignorantem, jestem przekonana, że rozpoznasz te utwory po pierwszych nutach i zmienisz zdanie na swój temat, bo okaże się, że o muzyce klasycznej wiesz naprawdę sporo! Te 10 ikonicznych utworów możesz znać z partytur filmowych, reklam, a nawet z popowych przebojów. Teraz już wystarczy tylko przypasować znaną melodię do jej twórcy. Ten tekst jest wprowadzeniem do tego, by zacząć przygodę z muzyką klasyczną. Na pewno poniższe utwory pozwolą tobie bardziej ją doceniać. Każdy z poniższych utwór to kamień milowy w historii muzyki klasycznej. To muzyka, która porusza duszę swoją doskonałością i z każdym dźwiękiem dostarcza niezapomnianych doznań.

10 utworów muzyki klasycznej, które każdy powinien znać

“Oda do radości” Ludwig van Beethoven 

Ta ikoniczna melodia pochodzi z Symfonii nr 9 d-moll, op. 125 Ludwiga van Beethovena. Ostatnia kompletna symfonia skomponowana przez niemieckiego mistrza jest uważana za jego opus vitae. Pochodzący z poematu Friedricha Schillera tekst “Ody do radości” niosący przesłanie pokoju i braterstwa był wykorzystywany przez aktywistów i ruchy polityczne wszelkiego rodzaju (śpiewał go np. tłum po upadku Muru Berlińskiego i studenci protestujący na placu Tian’anmen), by oficjalnie w 1972 roku stać się oficjalnym hymnem Unii Europejskiej. Z pewnością mogłeś też ją słyszeć w wielu filmach, jak np. w “Stowarzyszenie Umarłych Poetów” Petera Weira oraz w wykonaniu … Jasia Fasoli! 

Ciekawostką jest, że kiedy Beethoven komponował Symfonię, był prawie całkowicie głuchy. Mówi się, że podczas pierwszego wykonania “dyrygował” orkiestrą, której nie słyszał.

“Symfonia nr 5” Ludwig van Beethoven

Ta kompozycja rozpoczyna się prawdopodobnie czterema najsłynniejszymi nutami w historii muzyki! “Symfonia nr 5 c-moll, op. 67” Ludwiga van Beethovena plasuje się w czołówce najbardziej kultowych dzieł muzyki klasycznej. Wykraczając poza swój gatunek pojawia się w filmach, reklamach, a nawet w piosenkach pop. W czasie II wojny światowej alianci wykorzystywali początek symfonii w swoich audycjach radiowych, czyniąc “motyw losu” (jak ponoć sam określił pierwsze takty swojego dzieła Beethoven) symbolem ich zwycięstwa nad nazistami.

To wspaniałe arcydzieło napisana w czasie, gdy kompozytor tracił słuch, odzwierciedla zmagania Beethovena z losem – kryzys psychiczny, bunt, triumf woli i wszystko pomiędzy. To nie tylko jeden z najsłynniejszych utworów w dziejach muzyki, ale i prawdziwa ikona kultury.

“Cztery pory roku” Antonio Vivaldi 

“Cztery pory roku” to grupa czterech koncertów skrzypcowych dedykowanych każdej z pór roku Antonia Vivaldiego, z których chyba najbardziej znanym – a na pewno najczęściej wykonywanych i wykorzystywanym w reklamach – jest “Wiosna”. Być może słyszałeś ten utwór używany jako dzwonek w telefonie! W każdym razie nie sposób go nie kojarzyć. 

Brawurową, ekspresyjną interpretacją “Czterech pór roku” zasłynął słynny “Bad Boy” muzyki klasycznej, czyli Nigel Kennedy. Jego wydana w 1989 roku płyta z wykonaniem “Pór” Vivaldiego sprzedała się w ponad trzech milionach egzemplarzy, uważana jest za jedno z najsłynniejszych nagrań dekady i trafiła do Księgi Rekordów Guinnessa jako najlepiej sprzedające się wydawnictwo muzyki klasycznej wszech czasów. Od tamtej pory Nigel Kennedy jest jednym z najlepiej sprzedających się klasycznych skrzypków na świecie.

Przeczytaj też:

Zły chłopiec klasyki

“Eine kleine Nachtmusik” Wolfgang Amadeus Mozart 

To kompozycja, którą też rozpoznasz w ciągu kilku sekund. Napisana w 1787 roku serenada Mozarta “Eine kleine Nachtmusik” również często chętnie używana jest  w reklamach, ścieżkach dźwiękowych filmów i … jako “umilacz” dla oczekujących na połączenie petentów linii telefonicznych w urzędach, przychodniach czy bankach. To prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalne dzieło Mozarta wykorzystano też w filmach “Alien” czy “Ace Ventura” oraz oczywiście w filmie “Amadeusz” Miloša Formana inspirowanym życiem i tajemniczą śmiercią kompozytora. 

“Wilhelm Tell” Gioacchino Rossini

Fragmenty opery “Wilhelm Tell” Rossiniego możesz kojarzyć z filmem Stanleya Kubricka “Mechaniczna pomarańcza”. Finał uwertury (zatytułowany “Marsz żołnierzy szwajcarskich”) jest natychmiast rozpoznawalny dzięki galopującemu motywowi, który nader chętnie był wykorzystywany w kinie jako tło muzyczne do szalonych pościgów samochodowych czy szarży kawalerii konnej. 

Przeczytaj też:

Jakub Józef Orliński czyli One Man Show i opera nowej generacji

“Cwał Walkirii” Richard Wagner 

“Cwał Walkirii” jest początkiem III aktu opierającej się na mitologii nordyckiej opery Wagnera “Walkiria”. Ten muzyczny motyw – w którym Brunhilda i jej siostry przygotowują się do zabrania poległych bohaterów do Walhalli – zyskał tak szerokie uznanie, że chyba nie sposób go nie znać. Kompozycja Wagnera pojawiła się m.in. w takich kultowych filmach – staje się integralną częścią ich scenariusza – jak “Czas Apokalipsy” Francisa Forda Coppoli i “8½” Federico Felliniego.

“Toccata i fuga d-moll BWV 565” Johann Sebastian Bach

Ten jeden z najbardziej kultowych utworów muzyki klasycznej, jakie kiedykolwiek napisano może i nie ma najbardziej chwytliwego i zapadającego w pamięć tytułu, ale gwarantuję, że na pewno znasz jego słynny początek, który w kulturze popularnej wykorzystywany jest jako muzyczne tło m.in. w filmach grozy i horrorach o wampirach!

Przeczytaj też:

Niezwykła historia zaginionego utworu Chopina. Teraz możesz go posłuchać!

“Dla Elizy” Ludwiga Van Beethovena

Ten ikoniczny utwór nigdy nie został opublikowany za życia Beethovena. Odkryto go dopiero czterdzieści lat po śmierci wielkiego kompozytora. Muzykolodzy do dziś spierają się o to, czy tytuł kompozycji nie został błędnie skopiowany i utwór pierwotnie nie nosił nazwy “Für Therese”. W każdym razie żaden biograf nie odkrył jeszcze, kim mogła być tytułowa Eliza. 

Jednak bez względu na tożsamość beneficjenta dedykacji dzieła, wszyscy zgadzają się co do tego, że ta prosta melodia w tonacji a-moll jest wdzięcznym tematem różnych reinterpretacji. Ostatnio wziął ją “na warsztat” np. Jon Batiste.  

Przeczytaj też:

Jon Batiste wydał nowy solowy album “Beethoven Blues”

“Tako rzecze Zaratustra” Richard Strauss 

Punktem wyjścia do stworzenia poematu symfonicznego “Tako rzecze Zaratustra” była dla Straussa najsłynniejszy utwór prozatorski autorstwa Fryderyka Nietzschego, w którym niemiecki filozof ogłosił swoje słynne tezy o śmierci Boga, woli mocy i nadczłowieka. Nie trzeba jednak studiować filozofii – i muzykologii – by znać ten motyw muzyczny. Jest on powszechnie znany od kiedy Stanley Kubrick umieścił część pierwszą dzieła Straussa – “Wschód słońca”/”Świt” – w ścieżce dźwiękowej swojej kultowej “Odysei kosmicznej”. Pierwsze takty tej melodii w swoich występach – jako otwarcie koncertu – wykorzystywał też nie kto inny, jak Elvis Presley.

“Lot trzmiela” Mikołaj Rimski-Korsakow

Perpetuum mobile Korsakowa znają chyba wszystkie dzieci, bo nader chętnie utwór ten grany jest na wszystkich koncertach dedykowanym małym melomanom i wykorzystywany jako ścieżka dźwiękowa w bajkach. Ta krótka forma muzyczna będąca częścią pierwszej odsłony trzeciego aktu opery rosyjskiego kompozytora Nikołaja Rimskiego-Korsakowa “Bajka o carze Sałtanie” na stałe wpisała się do kanonu ulubionych utworów muzyki klasycznej. Kompozycja inspirowana rosyjskim folklorem okazała się być również wdzięcznym tematem do reinterpretacji dla wielu artystów spoza świata muzyki poważnej, w tym wspaniałego jazzowego trębacza Harry’ego Jamesa. Również jazzową aranżację utworu – tym razem w wykonaniu Freddy’ego Martina – w swoim filmie “Melody Time” wykorzystał Walt Disney.