Historia rocka: Najważniejsze zespoły, które ukształtowały gatunek

Początki rocka, czyli lata 40., 50. i 60. XX wieku

Korzeni rocka możemy się doszukiwać w rock and rollu, który powstał w latach 40. XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Bardzo szybko rozprzestrzenił się on na pozostałe kraje na całym świecie. Na początku zawierał w sobie rhytm and blues oraz gospel, które to były typowe dla czarnoskórego społeczeństwa. 

Pierwszą osobą, która użyła wyrażenia rock and roll jest Alan Freed, DJ, który grał r’n’b dla publiczności o różnych kolorach skóry. Trudno jednak powiedzieć, kto tak naprawdę stworzył pierwsze rock and rollowe nagranie. Za prekursorów uważa się:

• Ellę Mae Morse i Freddiego Slacka z piosenką „The House of Blue Lights” z 1946 roku,
• Wynonie Harris z utworem „Good Rockin’ Tonight” z 1948 roku,
• Goree Cartera z piosenką „Rock Awhile” z 1949 roku,
• Jimmiego Prestona z utworem „Rock the Joint” z 1949 roku.

Za to pierwszą piosenką, która trafiła na top listę magazynu Billboard jest „Rock Around the Clock” Billa Haleya z 1955 roku. 

Niektórzy uważają, że pierwszym rock and rollowym utworem był „That’s All Right (Mama)” Elvisa Presleya, ale powstał on dopiero w 1954 roku.

Innymi artystami, którzy mieli wpływ na kształ rock and rolla w tamtym czasie są także:

• Chuck Berry,
• Fats Domino,
• Bo Diddley,
• Little Richard,
• Gene Vincent,
• Jarry Lee Lewis.

Oczywiście rock and roll ciągle ewoluował, dzięki czemu powstawały nowe podgatunki, takie jak rockability, rock czy w późniejszym czasie także metal i jego odmiany. 

Za pierwszego artystę rockowego, który wyszedł poza Amerykę Północną, uważa się Cliffa Richarda. Jego piosenka „Move It” trafiła do brytyjskich słuchaczy i podbiła rynek muzyczny w UK. Tak zaczęły się rockowe koncerty w Europie, co stało się bodźcem do działania dla kolejnych artystów. 

Lata 1960-1990, czyli inwazja rocka w Wielkiej Brytanii

W 1960 roku w Wielkiej Brytanii powstała legendarna kapela rockowa, czyli The Beatles. Oprócz nich rockową scenę podbijali także:

• Gerry & The Pacemakers oraz The Searchers z Liverpoolu,
• Freddie and the Dreamers, The Hollies oraz Herman’s Hermits z Manchesteru,
• The Animals z Newcastle,
• Them z Belfastu,
• The Rolling Stones z Londynu. 

Brytyjski rock był o wiele mniej „niewinny” niż jego amerykański odpowiednik. Piosenki z czasem stawały się coraz bardziej agresywne i anarchistyczne. 

Pierwszą piosenką Beatlesów, która znalazła się w zestawieniu Billboard Hot 100 była „I Want to Hold Your Hand”. Przez 7 tygodni była na pierwszym miejscu, a później przez kolejne 8 utrzymywała się na liście. Później, w 1964, Beatlesi zajmowali 12 miejsc na tej samej liście, w tym pierwsze 5 pozycji. Z czasem zespół stał się najlepiej sprzedającą rockową kapelą wszech czasów. 

Tamte osiągnięcia pozwoliły innym brytyjskim muzykom na podbicie międzynarodowej sceny rockowej. Już chwilę później światową sławę zdobył zespół The Rolling Stones oraz piosenkarz rockowy Bob Dylan. 

Nowe odmiany rock and rolla

W tym samym czasie powstawały kolejne odmiany rock and rolla. Jedną z nich był garage rock, czyli bardziej surowe i ciężkie brzmienia. Przedstawicielami tego podgatunku są oczywiście m.in. The Trashmen, The Rivieras czy Paul Revere and the Raiders. 

Kolejnym podgatunkiem tamtego czasu był blues rock, którego grali m.in. The Rolling Stones, The Yardbirds, Muddy Waters, The Bluesbreakers, Eric Clapton czy Robert Johnson. Chwilę później powstała kapela Led Zeppelin, która także odniosła światowy sukces. W Ameryce za to z blues rockową karierą wystartowali m.in. Jefferson Airplane, Johnny WInter, Janis Joplin oraz Jimi Hendrix.

Wszystkie te zespoły i artyści stworzyli fundament pod kolejne odmiany rocka, takie jak chociażby progressive rock czy hardrock. Kultowymi przedstawicielami tych gatunków stali się Deep Purple oraz Led Zeppelin, którzy zmienili swoje brzmienie w stosunku do tego, z którego byli znani na początku kariery. Skłaniali się oni powoli ku heavy metalowi, przez co rock stopniowo wychodził z mainstreamu.

Folk-rock

W latach 60. amerykański folk przeżywał swoje odrodzenie. Prekursorami folk rocka byli Woody Guthrie i Pete Seeger. Z czasem dołączyli do nich także Joan Baez i Bob Dylan. Ten ostatni próbował docierać do mainstreamowych odbiorców takimi piosenkami, jak „Blowin’ in the Wind” oraz „Masters of War”, które przez publiczność są uważane za protest songi. 

Z rockiem i folkiem eksperymentowali także m.in.:

• The Animals w piosence „House of the Rising Sun”,
• The Beatles w utworze „I’m a Loser”. 

Piosenką, która podbiła listy przebojów w 1965 roku była za to „Mr. Tambourine Man” Boba Dylana w wykonaniu The Byrds. 

W 1969 roku folk rock przeżywał boom w Wielkiej Brytanii. Zespół Fairport Convention, zainspirowany amerykańskimi coverami i piosenkami Boba Dylana, zaczął grać tradycyjny, angielski folk na… elektrycznych instrumentach. Ku folk-rockowi skłaniali się także Pentangle, The Albion Band oraz Steeleye Span. Z folk-rocka wywodzi się także Celtic rock.

Psychedelic rock

Możesz tego nie wiedzieć, ale rock psychodeliczny wywodzi się z folk-rocka. Pierwszą kapelą, która zaczęła grać ten podgatunek, jest The 13th Floor Elevators z Teksasu. Niedługo później niektóre elementy podpatrzyli członkowie The Beatles i wykorzystali je w swoim repertuarze. 

Rock psychodeliczny sprawił, że cała subkultura związana z muzyką rockową i metalową jest uważana za „ćpunów”. Środowiska psychodeliczne znane były z zażywania halucynogennych narkotyków. 

Jednym z najsławniejszych przedstawicieli tego nurtu był oczywiście Jimi Hendrix, związany zarówno z muzyką, jak i narkotykami. Oprócz niego na kształt psychedelic rocka mieli wpływ:

• The Beatles z płytą „Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band”,
• The Rolling Stones z albumem „Their Satanic Majesties Request”,
• Pink Floyd z płytą „The Piper at the Gates of Dawn”.

Jeśli chodzi o płytę Beatlesów, zapoczątkowała ona erę albumów płytowych zamiast singli. Spodobało się to nie tylko fanom gatunku, ale także mainstreamowej publice. 

Inne podgatunki

Oczywiście podgatunków rocka jest jeszcze mnóstwo, m.in.:

• progressive rock (m.in. Pink Floyd, Genesis, Jethro Tull),
• instrumental rock (m.in. Tangerine Dream, Kraftwerk, Can),
• jazz rock (m.in. Cream, Soft Machine),
• roots rock (m.in. Creedence Clearwater Revival, The Eagles),
• glam rock (m.in. Alice Cooper, Ziggy Stardust, New York Dolls, Jobriath, Queen),
• chicano rock (m.in. Carlos Santana),
• hard rock (m.in. Queen, Thin Lizzy, Aerosmith, Van Halen, AC/DC, Def Leppard, Bon Jovi, Guns N’ Roses),
• heavy metal (m.in. Black Sabbath, Judas Priest, Kiss, Motorhead),
• christian rock (m.in. Larry Norman, P.O.D.),
• heartland rock (m.in. Bruce Springsteen, Kansas, REO Speedwagon, Styx, Van Morrison),
• punk rock (m.in. Patti Smith, Sex Pistols, The Ramones, The Clash),
• new wave (m.in. Blondie, The Cars, The Go-Go, The Police, The Pretenders),
• post-punk (m.in. U2, Sonic Youth, DNA, The Residents),
• gothic rock (m.in. The Cure, The Sisters of Mercy, Bauhaus),
• alternative rock (m.in. R.E.M., The Pixies, The Cure, The Smiths).

Rock po 1990 roku

Na początku lat 90. do głosu zaczął dochodzić grunge, z którego znany był zespół Nirvana. To połączenie hardcore punku z heavy metalem i „brudnym” dźwiękiem. Inne znane kapele z tego podgatunku to: Green River, Melvins, Soundgarden i Skin Yard. Jednak to właśnie Nirvana ze swoją płytą „Nevermind” na zawsze zapisała się w historii rocka. Podczas promocji płyty korzystano z teledysków i innych mechanizmów marketingowych, co wcześniej było bardzo rzadko spotykane. 

Gry Kurt Cobain zmarł, a w kapelach Pearl Jam i Alice in Chains pojawiły się problemy, grunge zaczął powoli upadać. Niedługo później pojawił się post-grunge z The Foo Fighters na czele. Najczęściej z tym gatunkiem związani byli mężczyźni, ale Alanis Morissette ze swoją płytą „Jagged Little Pill” udowodniła, że kobiety też potrafią osiągnąć sukces. Jej album pokrył się platyną wielokrotnie. 

Inne znane zespoły post-grunge to:

• Nickelback,
• 3 Doors Down,
• Shinedown,
• Seether,
• Creed.

Z czasem muzyka rockowa zaczęła rozszerzać swoje brzmienia. Powstały takie gatunki, jak:

• alternative metal (Sepultura, Pantera, Limp Bizkit),
• rap rock (Linkin Park, The Clash, Public Enemy),
• nu metal (Linkin Park, Slipknot, Disturbed) i wiele innych.

Kto miał największy wpływ na kształtowanie gatunku? Tak naprawdę każdy z tych zespołów miał niebagatelny wpływ na muzykę rockową. I choć najczęściej wspomina się o The Beatles, The Rolling Stones czy Queenie, nie można pomijać mniejszych kapel, które były prekursorami konkretnych podgatunków lub wprowadzały innowacje w muzyce rockowej.