Wpadnij do Sopotu, nie daj się prosić!

To musisz wiedzieć, zanim pojedziesz do Sopotu

Sopot leży nad Zatoką Gdańską, między Gdańskiem a Gdynią, z którymi tworzy Trójmiasto. Miasto zostało założone mniej więcej w VIII wieku, choć pierwsza wzmianka pisana pochodzi dopiero z XIII wieku. Co ciekawe, pierwszy dom letniskowy został wybudowany jeszcze w XVIII wieku, a 20 lat później pojawiło się pierwsze kąpielisko morskie. Na początku XIX wieku były lekarz armii napoleońskiej wzniósł zakład kąpielowy, a później powstały kolejne budynki uzdrowiskowe. Nic, tylko przyjeżdżać i odpoczywać!

Żeby nie było tak kolorowo, wojna nie oszczędziła nadmorskiej miejscowości. W wyniku walk z Niemcami zniszczone zostało 10% zabudowy miasta. Dopiero w 1945 roku Sopot na stałe wrócił do granic polskich, a ludność niemiecka została wysiedlona. 

Ale… skąd w ogóle wzięła się nazwa Sopot? O Sopocie pisał już Jan Kochanowski: Jeśli chcesz rzek przezornych pławem napaść oczy: Tu Sopot i Tenwica swoją rosę toczy. 

Jak się domyślasz, nie chodzi tutaj o miejscowość. Słowo “sopot” było bardzo popularne w językach słowiańskich. Tworzono od niego co prawda nazwy miast, ale samo słowo pochodzi od prasłowiańskiego “sopotъ”,  które oznaczało tyle co “szumiący potok”. O popularności tego słowa świadczy to, że:

• w Serbii istnieje co najmniej siedem miejscowości o tej nazwie,
• w Macedonii Północnej – cztery,
• w Bułgarii – trzy,
• w Chorwacji i Ukrainie po dwie,
• w Bośni, Albanii oraz Rumunii po jednej. 

Do tego dochodzą też takie nazwy jak Sopotsko, Sopotnica, Sopotnia czy Sopotnik. Wychodzi na to, że Sopot to taki trochę Kowalski wśród miast. 

No dobrze, a co warto zobaczyć w tym konkretnym, nadbałtyckim Sopocie?

7 miejsc, które musisz zobaczyć w Sopocie

Na początek mamy dla ciebie siedem miejsc, które musisz zobaczyć w Sopocie, a później opowiemy ci też o dodatkowych atrakcjach.

Zakład Balneologiczny w Sopocie 

Zakład balneologiczny znajduje się przed wejściem na sopockie molo. Od 1982 roku jest on wpisany do rejestru zabytków. Powstał 80 lat wcześniej na terenie zajmowanym wcześniej przez zakład kąpielowy Jerzego Haffnera, który to był pierwszym zakładem kąpielowym w tym mieście.

Obok budynku znajduje się piękna fontanna z solanką, a sam Zakład Balneologiczny ozdobiony jest licznymi rzeźbami i witrażami. Zobaczysz tam między innymi syrenę i trytona, a także herb miasta. Komin został obudowany wieżą, u której szczytu znajduje się oszklona galeria widokowa, która pełni również funkcję latarni morskiej (o niej opowiemy więcej za chwilę). 

Dawniej w zakładzie balneologicznym znajdowały się kabiny zabiegowe zwykłe oraz o podwyższonym standardzie, a dzieci mogły korzystać z wanien. Kuracje odbywały się przez cały rok, umożliwiając korzystanie z kąpieli borowinowych, słodkowodnych, solankowych, a także w wodzie morskiej czy tej z otrębami.

Dziś Mieści się tam Wojewódzki Szpital Reumatologiczny im. dr Jadwigi Titz-Kosko. Ale warto tam podejść, ponieważ przed wejściem znajduje się grzybek inhalacyjny, gdzie możesz spróbować zdrowotnych właściwości wody solankowej.

Czy latarnia morska w Sopocie jest latarnią morską?

Poszukując informacji o latarni morskiej w Sopocie, możesz natknąć się na nazwę światło nawigacyjne w Sopocie. Dlaczego tak? Dawniej zasięg światła, które z niej padało był o wiele większy. Gdy go zmniejszono, według obowiązujących kryteriów budynek formalnie przestał być latarnią morską, ale nadal się go tak nazywa. Oficjalnie jest to wieża obserwacyjna ze światłem, co nie zmienia faktu, że możesz ją zwiedzać, a widok z niej jest fantastyczny. Nie jest wysoka, więc spokojnie wejdziesz na górę.

Teleport na Monte Cassino

A dokładniej na ulicę Bohaterów Monte Cassino. Dziś mówi się na nią Monciak, w czasach Wolnego Miasta Gdańska była to Seestraße (wtedy też funkcjonowało przy niej kilka hoteli oraz redakcja gazety Sopockiej “Zoppoter Zeitung”), a po wojnie przez pewien czas była to ulica Konstantego Rokossowskiego. To najbardziej reprezentacyjna ulica całego Sopotu, wyłączona z ruchu samochodowego. Jeszcze w XVII wieku łączyła rolniczą część Sopotu z osadą rybacką nad morzem.

Dlaczego warto się tam udać? Przy ulicy Bohaterów Monte Cassino znajdziesz restauracje, kawiarnie, a także kluby. Możesz spacerować lub zrobić sobie przerwę na coś smacznego. Podczas przechadzki zobaczysz też stoiska malarzy, liczne pamiątki, a także Krzywy Domek.

Pod ulicą Bohaterów Monte Cassino znajduje się tunel o długości 100 m (z pochylniami 191 m). Mieści on dwupasmową, jednojezdniową drogę i dzięki temu możesz spacerować bez obaw o potrącenie, ponieważ wszystkie samochody znajdują się pod tobą.

Grodzisko w Sopocie

Skoro mogliśmy przenieść się na Monte Cassino, pora cofnąć się w czasie do wczesnego średniowiecza. Grodzisko w Sopocie datowane jest właśnie na VIII wiek. Było otoczone wałem i fosą oraz porośnięte bukowym lasem, a dziś funkcjonuje jako skansen archeologiczny, będący oddziałem Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. 

Grodzisko było badane już pod koniec XIX wieku przez Niemca, Hugo Conwentza. Niestety dokumentacje z tych oraz kolejnych badań zaginęły podczas II wojny światowej, dlatego później wykopaliska prowadziły kolejne osoby, tym razem Polki –  Aleksandra Szymańska i Alicja Łukowa z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

Po co tam pójść? By zobaczyć nie tylko urokliwy skansen, położony w malowniczej scenerii, ale także festyny archeologiczno-historyczne, podczas których można zobaczyć:

• warsztaty dawnych rzemiosł,
• gry i zabawy plebejskie, 
• pokazy walki na miecze i topory,
• strzelanie z łuku, 
• prezentację uzbrojenia, 
• efektowne tańce celtyckie, 
• szkockie oraz irlandzkie,
• koncerty muzyki dawnej.[1]

Punkt obowiązkowy: molo w Sopocie

Czy wiesz, że molo w Sopocie nasi imię Jana Pawła II? Jest to najdłuższe molo położone nad Morzem Bałtyckim. Ma około pół kilometra długości (z czego 458 m wchodzi w głąb Zatoki Gdańskiej). Aż trudno uwierzyć w to, że zaczęło się od 31,5 m pomostu, który został zbudowany w 1827 roku. Do końca XIX wieku molo zostało wydłużone pięciokrotnie, a na początku XX wieku miało już ponad 300 m długości. Obecnie istniejące molo zostało zbudowane w latach 20. XX wieku. W latach 90. dobudowano żelbetową głowicę, która ma chronić pomost główny.

Początkowo pomost miał pełnić tylko funkcję lokalnej przystani, ale po czasie zyskał także funkcją rekreacyjną i stał się wizytówką turystyczną Sopotu. W 2011 roku na końcu pomostu zbudowano marinę dla ponad stu jachtów, a w 2021 roku rozpoczęto jej dalszą rozbudowę.

Molo w Sopocie jest zarządzane przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, a wstęp jest płatny. Mimo tego molo cieszy się dużym zainteresowaniem, ponieważ w samym 2021 roku sprzedano prawie milion biletów wstępu.

Pssst. Mamy dla ciebie jeszcze ciekawostkę. Możesz tego nie wiedzieć, ale molo w Sopocie brało udział w zdjęciach do filmu “Titanic” (tego z 1943 roku). Oprócz tego molo pojawiło się w takich produkcjach jak “Dwaj ludzie z szafą” (1958 rok), “Podróż za jeden uśmiech” (1971 rok), “Słodko gorzki” (1996 rok), “Tylko mnie kochaj” (2006 rok), “Ile waży koń trojański” (2008 rok) oraz “Serce nie sługa” (2017 rok).[2]

Opera Leśna w Sopocie

Opera Leśna w Sopocie to tak naprawdę leśny amfiteatr o powierzchni 4 ha, który funkcjonuje już od 1909 roku. Znajduje się ona w kompleksie Lasów Oliwskich. Jest tam genialna akustyka i atrakcyjna lokalizacja, co przyciąga mnóstwo turystów rocznie. Na widowni mieści się 5047 widzów, ale przy złożonych przednich sektorach wraz z miejscami stojącymi może przebywać tam 5579 osób. Scena może pomieścić 120-osobową orkiestrę.  Nic dziwnego, że odbywają się tam liczne koncerty, takie jak koncerty muzyki poważnej, bluesowe, rockowe, a także inne wydarzenia kulturalne typu pokazy mody. 

Poznaj najważniejsze wydarzenia (i te najciekawsze) z życia Opery Leśnej w Sopocie:

• pierwsze przedstawienie, czyli “Obóz nocny w Grenadzie” zostało wystawione w 1909 roku,
• w czasie I wojny światowej Opera Leśna miała przerwę w działalności, a w czasie II wojny światowej to niemieccy naziści kontrolowali wydarzenia odbywające się w tym miejscu,
• w 1934 roku Sopot otrzymał tytuł festiwalowego miasta Rzeszy,
• w latach 60. został dobudowany dach pokrywający widownię i scenę, dzięki czemu mogą tam się odbywać różne wydarzenia nawet podczas deszczu,
• w 1987 roku na scenie Opery Leśnej wystąpił Johnny Cash.

 Jakie wydarzenia się tam odbywają aktualnie? Przeróżne:

• Sopot Festival,
• Polsat SuperHit Festiwal,
• Sopot Classic,
• Sopot Stand-up Festival,
• Baltic Opera Festival,
• Top of the Top Sopot Festival

i wiele innych. Ze względu na malowniczą scenerię warto wybrać się tam nawet, gdy nie odbywa się żaden koncert ani inne wydarzenie, by nacieszyć się kontaktem z naturą oraz ciszą i spokojem..[3]

Trójmiejski Park Krajobrazowy

Park Krajobrazowy w Trójmieście jest ogromny. Liczy prawie 20 000 hektarów i rozciąga się na północno-wschodnim fragmencie wysoczyzny morenowej Pojezierza Kaszubskiego (bardziej po polsku: łączy tereny wielu wsi, a także miast takich jak Gdynia, Sopot i Gdańsk). Park ten został utworzony w 1979 roku, a jego powierzchnia wtedy była jeszcze większa. Na jego terenie możesz zobaczyć głęboko wcięte doliny, głazy narzutowe, bogatą sieć wodną oraz torfowiska. Czeka na ciebie mnóstwo roślin, takich jak sosna zwyczajna oraz różne odmiany dębów czy brzóz (łącznie liczba gatunków roślin to około 850). Są też mszaki, grzyby wielkoowocnikowe oraz porosty naskalne. Jednym z najważniejszych mieszkańców Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego jest ponad 350-letni dąb szypułkowy, zwany Grubym Dębem. Nie dasz rady go objąć, ponieważ jego obwód wynosi ponad 5,5 m.

A jakie zwierzęta możesz przy odrobinie szczęścia zobaczyć lub usłyszeć? Dziki, sarny, jelenie, łosie, zające, wiewiórki, lisy, a także borsuki czy nietoperze. Wśród ptaków są  bieliki, jastrzębie, sowy, dzięcioły czy myszołowy.

Na terenie parku znajdują się także:

• zabytkowa Kalwaria Wejherowska (sanktuarium Męki Pańskiej),
• siedem szlaków pieszych (Szlak Trójmiejski 45,9 km, szlak Zagórskiej Strugi 56 km, Szlak Wejherowski 55 km, Szlak Kartuski 69,5 km, Szlak Skarszewski 80,7 km, Szlak Wzgórz Szymbarskich 120,3 km oraz Szlak Źródła Marii 10,5 km),
• osiem ścieżek rowerowych (najdłuższa ma 43 km),
• dwie ścieżki przyrodnicze.[4]

Co jeszcze warto zobaczyć w Sopocie?

Oprócz tych siedmiu głównych atrakcji, w Sopocie czekają na ciebie jeszcze inne, warte uwagi miejsca.

Plaża w Sopocie

Plaża w Sopocie ma prawie 5 km długości, więc na pewno zmieścisz się na niej ze swoim ręcznikiem i parawanem. Znajdź choć chwilę, by wsłuchać się w szum morza i po prostu odpocząć.

Grand Hotel w Sopocie

Grand Hotel został otwarty w 1927 roku i kosztował fortunę – 20 milionów gdańskich guldenów. W założeniu miał być on miejsce dla gości odwiedzających kasyno. Nocowali tam m.in. Jan Kiepura, Marlena Dietrich, Fidel Castro czy Greta Garbo.

Dziś nadal jest to luksusowy obiekt z prywatną plażą, siłownią, widokiem na morze, a także spa. Nie każemy ci tam nocować, ale zobacz go chociaż z zewnątrz, bo robi wrażenie.

Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie

“Polityka” stworzyła ranking, według którego sopocka galeria jest numerem 3 w kategorii wystaw sztuki współczesnej. Wystawy zmieniają się tam regularnie, dzięki czemu za każdym razem możesz zobaczyć inne dzieła.

Muzeum Sopotu

Muzeum przy ulicy Poniatowskiego pokazuje, jaką renomą cieszył się Sopot 100 lat temu. mieści się ona w willi Ernsta Claaszena, który był jednym z najbogatszych patrycjuszy i arystokratów przebywających w XX wiecznym Sopocie. Budynek mieści się blisko plaży, a jego projekt stworzył ponoć sam właściciel. 

Zobaczysz tam m.in.:

• wystawę odwzorowującą wyposażenie willi przełomu XIX i XX wieku (bogactwo cię zaskoczy),
• wystawy tymczasowe, np. “Moda, której nie widać. Bielizna i dodatki do ubiorów od końca XIX do lat 30 XX wieku” (to, na jaką trafisz, zależy od tego, kiedy się tam wybierzesz. Możesz sprawdzić aktualny harmonogram na stronie Muzeum Sopotu).[5]

Na narty? Do Sopotu!

W Sopocie znajduje się jedyny w Polsce stok narciarski z widokiem na morze. Mieści się on na Łysej Górze, która jest najwyższym wzniesieniem w mieście. Ma ona nieco ponad 100 m wysokości.

Zajęcze Wzgórze

Tak zwany Szlak Wiewiórek liczy 4 km, biegnie praktycznie w całości przez gęsty las i przechodzi przez rezerwat Zajęcze Wzgórze, w którym zobaczysz olbrzymie drzewa, dzikie jagody oraz rzadkie rośliny.

Sauny na plaży w Sopocie

Sopot to prawdopodobnie jedyne miasto, w którym znajdziesz sauny na plaży. Są tam cztery drewniane budki z ogromnymi oknami i widokiem na zatokę Gdańska. Można z nich korzystać wraz z innymi lub wynająć na własność. Jeśli lubisz morsować, z pewnością chętnie się tam rozgrzejesz.

To jak, pakujesz się i ruszasz do Sopotu?

Przypisy:

[1] https://archeologia.pl/archeologia_oddzialy/grodzisko-w-sopocie/ (dostęp z dnia 05.07.2024)

[2] http://molo.sopot.pl/ (dostęp z dnia 04.07.2024)

[3] https://operalesna.pl/ (dostęp z dnia 04.07.2024)

[4] https://tpkgdansk.pl/ (dostęp z dnia 04.07.2024)

[5] https://muzeumsopotu.pl/pl/strona-glowna/ (dostęp z dnia 8.07.2024)