Fenomen największego cyrku na świecie – Cirque du Soleil 

Czym jest Cirque du Soleil?

Z punktu prawnego, Cirque du Soleil to firma rozrywkowa, która została założona w 1984 roku w Baie-Saint-Paul w Kanadzie przez byłych ulicznych artystów: Gilles’a Ste-Croix oraz Guya Laliberté. W 2020 roku drugi z panów sprzedał 10% udziałów firmie Caisse de dépôt et placement du Québec za 75 milionów dolarów. Podczas pandemii Cirque du Soleil ogłosił upadłość i został sprzedany Jimowi Murrenowi w listopadzie 2020 roku. Jeszcze przed sprzedażą firmy zwolniono 3,5 tysiąca pracowników. Dziś na szczęście Cirque du Soleil nadal funkcjonuje i ma się znacznie lepiej niż jeszcze kilka lat temu.

Cirque du Soleil – historia

Początkowo cyrk ten nazywał się Les Échassiers i składał się z dwóch założycieli, którzy samodzielnie jeździli po Quebecu. W 1983 roku otrzymali rządową dotację od Canada Council for the Arts. Dzięki temu panowie mogli wyruszyć w tourné “Le Grand Tour du Cirque du Soleil”. Wielki sukces tej trasy sprawił, że panowie otrzymali dotację na kolejny rok i mogli zatrudniać kolejne osoby. Pierwszą z nich był Guy Caron z Narodowej Szkoły Cyrkowej. Ich wydarzenia koncentrowały się zarówno wtedy, jak i dziś, na artystach i teatralnym wydźwięku. Podczas widowisk zobaczymy przepiękne stroje, dekoracje i scenografie, które zapierają dech w piersiach. Do tego dochodzi gra świateł oraz liczne efekty specjalne, dzięki którym możemy poczuć się niemal jak w magicznej krainie. W cyrku tym nie występują zwierzęta, więc jest to odmiana cyrku współczesnego. 

Od samego początku każdy pokaz cyrkowy stanowił połączenie różnych stylów cyrkowych z całego świata. Skupiał się na określonym temacie i miał fabułę. W trakcie występów muzyka była wykonywana na żywo, a za zmiany dekoracji są odpowiedzialni artyści (personel techniczny się w to nie miesza). 

W pierwszej dekadzie Cirque du Soleil miał wzloty i upadki. Pod koniec lat 80. Franco Dragone stworzył więc spektakl robiący wrażenie “wow”, czyli “Nouvelle Experience”, dzięki któremu firma zaliczyła ogromny wzrost. Później cyrk zaczął się rozrastać coraz szybciej. Zamiast jednego spektaklu, wystawiał 19 różnych. Łącznie artyści pojawili się w 271 miach na prawie wszystkich kontynentach (wyjątek stanowi Antarktyda). W najlepszym momencie pracowało w nim 4000 osób z przeszło 40 państw. 

Gdzie występuje Cirque du Soleil?

Cirque du Soleil daje pokazy na całym świecie. Jeśli chodzi o te stacjonarne w Las Vegas Strip, to odbywają się one codziennie, gromadząc na widowni ponad 9 tysięcy osób każdego wieczora. Stacjonarne pokazy odbywają/odbywały się także w m.in. Japonii i Niemczech. Oprócz tego cyrk podróżuje, dając pojedyncze występy w wielu krajach, m.in. naszym.

W Polsce Cyrk Słońca wystąpił wielokrotnie:

• od 19 do 22 stycznia 2012 roku w Gdańsku (Ergo Arena) – “Saltimbanco”,
• od 31 lipca do 4 sierpnia 2013 roku w Gdańsku (Ergo Arena) – “Alegria”,
• od 3 do 6 kwietnia 2014 roku we Wrocławiu (Hala Stulecia) – “Dralion”,
• od 19 września do 19 października 2014 roku w Warszawie (Błonia Stadionu Narodowego) – “Kooza”,
• od 12 do 14 czerwca 2015 roku w Krakowie (Tauron Arena) – “Quidam”,
• od 18 do 21 czerwca 2015 roku w Gdańsku (Ergo Arena) – “Quidam”,
• od 13 do 15 kwietnia 2018 roku w Krakowie (Tauron Arena) – “Ovo”,
• od 19 do 22 kwietnia 2018 roku w Gdańsku (Ergo Arena) – “Ovo”,
• od 6 do 10 marca 2019 roku w Krakowie (Tauron Arena) – “Toruk – Pierwszy lot”,
• od 23 do 26 stycznia 2020 roku w Krakowie (Tauron Arena) – “Crystal”,
• od 30 stycznia do 2 lutego 2020 roku w Gdańsku (Ergo Arena) – “Crystal”.

Jakie przedstawienia gra Cirque du Soleil?

Przez wszystkie lata istnienia Cirque du Soleil przedstawił wiele pokazów stacjonarnych oraz w trasach (zarówno pod namiotami, jak i w halach sportowych), m.in.:

• “Le Grand Tour du Cirque du Soleil” (premiera w 1984 roku, pokazy pod namiotem, zakończone),
• “La Magie Continue” (premiera w 1986 roku, pokazy pod namiotem, zakończone),
• “Le Cirque Réinventé” (premiera w 1987 roku, pokazy pod namiotem, zakończone),
• “Nouvelle Expérience” (premiera w 1990 roku, pokazy pod namiotem, zakończone),
• “Saltimbanco” (premiera w 1987 roku, pokazy pod namiotem w latach 1992-2006 oraz w halach sportowych w latach 2007-2016, zakończone),
• “Fascination” (premiera w 1992 roku, pokazy w halach sportowych, zakończone),
• “Mystère” (premiera w 1993 roku, pokazy stacjonarne w Las Vegas, nadal wystawiane),
• “Alegría” (premiera w 1994 roku, pokazy pod namiotem w latach 1994-2009 oraz od 2019, w halach sportowych w latach 2009-2013, nadal wystawiane),
• “Quidam” (premiera w 1996 roku, pokazy pod namiotem w latach 1996-2010, na halach sportowych w latach 2010-2016, zakończone),
• “O” (premiera w 1998 roku, pokazy stacjonarne w Las Vegas, nadal wystawiane),
• “La Nouba” (premiera w 1998 roku, pokazy stacjonarne na Florydzie, zakończone),
• “Dralion” (premiera w 1999 roku, pokazy pod namiotem w latach 1999-2010, w halach sportowych w latach 2010-2015, zakończone),
• “Varekai” (premiera w 2002 roku, pokazy pod namiotem w latach 2002-2013, w halach sportowych w latach 2013-2017, zakończone),
• “Love” (premiera w 2006 roku, pokazy stacjonarne w Las Vegas, nadal wystawiane),
• “Kooza” (premiera w 2007 roku, pokazy pod namiotem, nadal wystawiane),
• “Ovo” (premiera w 2009 roku, pokazy pod namiotem w latach 2009-2015, w halach sportowych od 2016 roku, nadal wystawiane),
• “Michael Jackson: The Immortal World Tour” (premiera w 2011 roku, pokazy w halach sportowych, zakończone),
• “Michael Jackson: One” (premiera w 2013 roku, pokazy stacjonarne w Las Vegas, nadal wystawiane),
• “Paramour” (premiera w 2016 roku, pokazy stacjonarne w USA i Niemczech, nadal wystawiane),
• “Bazzar” (premiera w 2018 roku, pokazy pod namiotem, nadal wystawiane),
• “X (The Land of Fantasy)” (premiera w 2019 roku, pokazy stacjonarne w Chinach, nadal wystawiane),
• “Messi10” (premiera w 2019 roku, pokazy pod namiotem, nadal wystawiane).

Jakie elementy zawierają pokazy Cyrku Słońca?

Cyrk Słońca nie prezentuje pokazów zwierząt, ale ma tyle do zaoferowania, że nikt nie powinien odczuć tego braku (tym bardziej, że zwierzęta w cyrku nie są pożądane). Czego można się spodziewać podczas pokazów Cirque du Soleil? Pokazów akrobatycznych (także w formie spektakli z fabułą), mnóstwo humoru, fantazyjnych kostiumów i podróży niemal do świata magii (a na pewno do świata wyobraźni). Na scenie pojawia się wiele efektów specjalnych, które tylko potęgują wrażenie istnienia magii. 

Co jeszcze wykorzystuje Cirque du Soleil?

Cyrk Słońca prowadzi szeroką aktywność, przy której wykorzystuje/tworzy takie projekty jak chociażby:

• technologia 4U2C, która pomaga kreować multimedia, łącząc wideo, dźwięk, światło i efekty specjalne,
• Cirque du Monde (nauczanie sztuk i umiejętności cyrkowych),
• One Drop (projekt charytatywny związany z dostępem do wody pitnej),
• Jukari Fit to Fly (współpraca z firmą Reebok nad gimnastycznym treningiem na trapezie),
• Cirque du Soleil Theme Park (w Meksyku stworzono dwa tereny na występy: The Village of the Sun oraz The Village of the Moon; otwarcie niestety przesunęło się o kilka lat ze względu na pandemię),
• występy na statkach (m.in. Celebrity Cruises, Cirque du Soleil at Sea).

Cyrk Słońca stawia na poszerzanie swojej działalności, dlatego też odbywały się liczne rozmowy, mające na celu wkroczenie m.in. do branży odzieżowej czy telewizji. 

Cirque du Soleil – filmografia

Występy Cirque du Soleil zostały upamiętnione w formie filmów, m.in.:

• “La Magie Continue” (1986 rok, upamiętnia spektakl o tym samym tytule),
• “Quel Cirque” (1991 rok, upamiętnia tworzenie produkcji “Nouvelle Expérience”,
• “A Baroque Odyssey” (1994 rok, retrospekcja jubileuszu 10-lecia),
• “Full Circle: The Making of Quidam” (1996 rok, upamiętnia produkcję spektaklu “Quidam”), 
• “Alegria, the Film” (1999 rok, adaptacja filmowa),
• “Journey of Man” (2000 rok, kompilacja numerów z “Quidam” i “Mystere”, prezentowana w kinach),
• “Inside La Nouba” From Conception to Perception” (2000 rok, film dokumentalny).

Cirque du Soleil – dyskografia

Jeśli jesteś fanem muzyki wykorzystywanej w cyrkach, mamy dla ciebie dobrą wiadomość: Cirque du Soleil wypuścił wiele, naprawdę wiele albumów płytowych ze swoimi utworami. Są to m.in. 

• “Cirque du Soleil (1987 album)” z 9 utworami,
• “Nouvelle Expérience” z 14 utworami, 
• “Saltimbanco (1992 album)” z 11 utworami,
• “Alegria (1994 album) z 12 utworami,
• “Quidam (studio album)” z 12 utworami.

Nagrody dla Cirque du Soleil

Cirque du Soleil jako największy cyrk na świecie otrzymał wiele różnych bardziej i mniej prestiżowych nagród, w tym m.in. Bambi (1997 rok), Rose d’Or (1989 rok), Drama Desk (1991 rok, 1998 rok), trzy statuetki Gemini, cztery Primetime Emmy oraz gwiazdę na Alei Sław w Hollywood. 

Ciemna strona Cyrku Słońca

Praca w cyrku obarczona jest ogromnym ryzykiem zawodowym. Przez 40 lat istnienia firmy doszło do 4 śmiertelnych wypadków. Pierwszy z nich miał miejsce w 2009 roku, kiedy to akrobata Oleksandr Zhurov spadł z trampoliny podczas treningu w Montrealu. 4 lata później śmierć poniosła akrobatka Sarah Guyard-Guillot, która upadła z 15 metrów podczas spektaklu Kà w MGM Grand w Las Vegas. To był pierwszy wypadek ogółem w Cirque du Soleil, który miał miejsce w trakcie przedstawienia.

W 2016 roku technik Olivier Rochette zmarł w wyniku obrażeń, który doznał przygotowując spektakl “Luzia”. Ostatni wypadek śmiertelny miał miejsce w 2018 roku, kiedy to cyrkowiec Yann Arnaud upadł niefortunnie na scenę podczas spektaklu.

Biorąc pod uwagę fakt, iż Cirque du Soleil istnieje od lat 80. ubiegłego wieku i pracowało w nim przeszło 4 tysiące osób, jak i to, że ryzyko zawodowe jest tutaj ogromne, wypadków śmiertelnych jest naprawdę niewiele. A jeśli chodzi o kontuzje, to cyrk ma swoich fizjoterapeutów, lekarzy, masażystów itd. by zapewnić swoim artystom jak najlepsze warunki pracy oraz bezpieczeństwo, ponieważ w cyrku jest tak, że jeśli nie występujesz, nie zarabiasz. 

Cirque du Soleil miał i nadal ma ogromny wpływ na całe środowisko cyrkowe. Gdyby go zabrakło, świat sztuki z pewnością bardzo by ucierpiał.