Ustroń – uzdrowisko na Śląsku

Ustroń – skąd wzięła się nazwa tego miasta?

Gdy będziesz szykować prowiant na wycieczkę, opowiemy ci kilka ciekawostek o tym mieście. 

Według językoznawców nazwa Ustroń pochodzi od miejsca zacisznego, ustronnego, leżącego “na stronie”. I ta wersja jest bardzo przyjemna i wręcz zachęca do odwiedzenia tego miasta, ale jest jeszcze druga, związana z pewną legendą…

Dawno, dawno temu, na dokładniej w 1241 roku, właśnie tu, nad brzegiem Wisły jeden z oddziałów tatarskich miał spalić kilkuset polskich jeńców. 

Według tej teorii nazwa Ustroń pochodzi od słowa ustrina lub ustrinum, które oznaczają pogorzelisko z ludzkich ciał (łac. ustror – palący trupy). Brrr, aż ciarki przechodzą, prawda? Dlatego będziemy skłaniać się raczej ku pierwszej wersji.

Ustroń na w przestrzeni wieków przechodził różne zmiany nazwy, które jednak były tylko “kosmetyczne”. Na przełomie XIII i XIV wieku wymieniona została nazwa Ustrona. Później pojawiały się także:

• Wstrowe (1447 rok),
• de Wstrony (1478 rok),
• Vstronye (1479 rok),
• Vstrone (przed 1480 rokiem),
• von Ustron (1487 rok),
• de Ustrunye (1490 rok),
• z Ustronie (1491 rok),
• na Ustronie (1526 rok),
• Ustron (druga połowa XVI wieku),
• Ustroń (od drugiej połowy XIX wieku, ale używana tylko przez ludność polskojęzyczną). 

Brzmi to niemal jak znaki drogowe z nazwą Wrocław w Czechach (znajdziesz tam przeróżne warianty od Vroclaw, przez Wrócław aż do Vróclaw). Kto by się przejmował szczegółami, prawda? Ale wróćmy do tematu…

Ważne jest też to, że w miejscowej gwarze nazwa miejscowości wymawiana jest jako Ustróń, Ustrónio. 

Co warto zobaczyć w Ustroniu?

Ustroń, jako miejscowość wypoczynkowa i uzdrowiskowa, ma naprawdę mnóstwo atrakcji do zaoferowania i trudno byłoby nam napisać o nich wszystkich, dlatego skupimy się na paru(nastu) najciekawszych miejscach.

Kolej Linowa Czantoria (KLC) w Ustroniu

Kolej Linowa Czantoria w Ustroniu jest czynna przez cały rok i przewozi tysiące pasażerów. Możesz usiąść na czteroosobowej kanapie i przyjechać trasą 1640 metrów, znajdując się nieco ponad 4,5 metra nad ziemią. Przejazd zajmie ci około 8-10 minut, więc zdążysz trochę odpocząć przed kolejną wędrówką.

Gdy dojedziesz na Górną Stację, znajdziesz się na wysokości 851 metrów n.p.m. Spokojnie, nie będziesz miał problemu z wysiadaniem z wyciągu, ponieważ kanapa automatycznie zwalnia przed końcem trasy, byś mógł bezpiecznie i swobodnie ją opuścić. To sprawia, że nawet osoby starsze czy niepełnosprawne mogą przejechać się Koleją Linową Czantoria. 

A co czeka na górze? 

• zjazd 700-metrowym torem saneczkowym,
• górska plaża z bezpłatnymi leżakami,
• szczyt z wieżą widokową (przejście do niego łatwym, leśnym szlakiem zajmie ci ok. pół godziny),
• eventy, warsztaty, zawody sportowe i pyszne jedzenie (w zależności od terminu przyjazdu, atrakcje mogą być różne). 

Zimę znajdziesz tam także jedną z najdłuższych tras narciarskich w Beskidach, którą będziesz mógł przejechać się na nartach i snowboardzie. Są tam jednak dwie trasy:

• nr 1 – naśnieżana oraz oświetlona,
• nr 2 – otwierana wtedy, gdy naturalne warunki śniegowe na to pozwolą.

Wybierz atrakcje dla siebie lub po prostu pospaceruj i ciesz się przyrodą i pięknym krajobrazem.

Sokolarnia – Stacja Górna Kolei Linowej Czantoria w Ustroniu

Sam wjazd na Górną Stację Kolejki Linowej Czantoria jest bardzo przyjemny i emocjonujący, ale gdy już tam będziesz, możesz poświęcić dodatkowe pół godzinki (a może nieco więcej) na zwiedzanie Sokolarni. Znajdziesz ją przy polanie Stokłosica, skąd zobaczysz także zapierający dech w piersiach widok na miasto. 

Jak możesz się domyślić, znajdziesz w niej sokoły. Ale nie tylko! Są tam ptasie “domki” różnych gatunków sów, jastrzębi, sokołów, orłów bielików i sokołów właśnie. Możesz zrobić sobie z jednym z nich zdjęcie (obowiązuje opłata, a do trzymania ptaka otrzymasz specjalną rękawicę, by było to możliwie najbezpieczniejsze). 

W Sokolarni dowiesz się także, jak ptaki drapieżne polują (i nie tylko). 

Czantoria – Faturka, Solisko, Stokłosica

Czantoria ma do zaoferowania jeszcze inne atrakcje, a wśród nich:

• Faturkę (FA), czyli dwuosobowy wyciąg orczykowy znajdujący się na stoku góry Czantoria w dzielnicy Ustroń-Polana. Jego długość to 670 metrów. Zjazd fragmentem trasy nr 2,
• Solisko (SO), czyli wyciąg talerzykowy o długości 350 metrów. Zjazd fragmentem trasy nr 1 (średniotrudny, oświetlony, naśnieżany i utrzymany ratrakiem),
• Stokłosica (ST), czyli wyciąg talerzykowy o długości 198 metrów. Zjazd fragmentem trasy nr 1 (łatwa, naśnieżana i utrzymana ratrakiem. Jest idealna do nauki jazdy).

Jeśli lubisz jeździć na nartach, to będzie miejsce idealne dla ciebie.

Lisia Polana w Ustroniu 

Nie potrafisz jeździć na nartach, ale chciałbyś się tego nauczyć? Nie ma problemu! Z pomocą przychodzi Lisia Polana, czyli ośrodek narciarski dla początkujących. Są tam szkolenia indywidualne, grupowe, a nawet przedszkole narciarskie dla najmłodszych. Wszystko odbywa się pod opieką doświadczonych instruktorów. 

Co znajdziesz na terenie ośrodka?

• taśmę dla początkujących,
• wyciąg talerzykowy o długości 140 metrów,
• strefę “Fun Park”, która zapewnia atrakcje dla ludzi w każdym wieku,
• strefę jazdy na sankach,
• wypożyczalnię sprzętu zimowego,
• toalety,
• punkty gastronomiczne.

Stara Zagroda w Ustroniu

Stara Zagroda to drewniane zabudowania zlokalizowane w centrum miasta (tuż przy rynku od strony północnej). Od roku 1982 są one własnością Bronisława Palarczyka, który w 1998 roku uruchomił prywatne Muzeum Etnograficzne pod nazwą Stara Zagroda właśnie.

Obiekty stanowią rekonstrukcję in situ (pol. w miejscu). Pierwotny budynek mieszkalny, na którym się wzorowano, pochodził z 1768 roku i został wybudowany na konstrukcji zrębowej. To właśnie z niego wykorzystano odrzwia i dwa stropy, z których stworzono rekonstrukcję. Od zachodniej strony znajdziesz drewnianą stodołę, a wewnątrz nich i na podwórzu także bogate zbiory etnograficzne.

Uwaga! Zwiedzać możesz w języku angielskim, niemieckim i oczywiście polskim. Warto tam zajrzeć i poczuć trochę typowej, starej wsi centrum miasta. 

Staw Kajakowy w Ustroniu

Lubisz pływać kajakiem? W takim razie wybierz się na Staw Kajakowy. Staw (dawniej nie nazywany kajakowym) był jednym z pięciu, które od XVIII wieku powstały dla potrzeb tutejszego przemysłu hutniczo-kuźniczego. Woda z nich służyła do napędzania ciężkich maszyn w zakładach. Ten konkretny staw, znany dziś jako Kajakowy, już w 1890 roku zaczął być wykorzystywany w celach rekreacyjnych.

Możesz tam popływać kajakiem jedno- lub dwuosobowym, a także łódką czy nawet rowerem wodnym.

Park Linowy na Górze Równica w Ustroniu

Wolisz nieco bardziej ekstremalne sporty? Wpadnij do Parku Linowego na szczycie Góry Równica. To prawdziwy, wysokościowy tor przeszkód, który znajdziesz 30 metrów przed schroniskiem górskim.

Nigdy nie byłeś w parku linowym? Nie martw się! Na początku instruktor przedstawi ci zasady posługiwania się sprzętem asekuracyjnym, a dopiero później wpuści cię na tor przeszkód, przy czym będzie cię ciągle obserwować, by w razie czego pomóc.

Jakie trasy są dostępne w Parku Linowym na Górze Równica? 

• ZIELONA łatwa (14 atrakcji i 2 przejścia w cenie. Trasa na 72 metrów długości i jest zawieszona 1-2 metry nad ziemią. Jest ona wyposażona w dwa systemy asekuracyjne: ciągły [dla najmłodszych uczestników; nie wymaga przepinania się] oraz drugi, przeznaczony dla starszych uczestników. Na trasie czekają na ciebie chociażby: jeżdżąca kula, wiszący tunel, olbrzymie grzyby, smok, most himalajski oraz hipopotam. Zajmie ci ona ok. pół godziny),
• NIEBIESKA średnia (20 atrakcji. Trasa ma 153 metry długości i jest zawieszona na wysokości 2-10 metrów nad ziemią. Czekają na niej na ciebie m.in. 5 tyrolek, jeżdżący trapez, drzwi wahadłowe oraz most zwodzony. Zaskoczy cię także zawieszony 7 metrów nad ziemią gokart, którym będziesz musiał przejechać na kolejne drzewo. Trasa zajmie ci ok. 1-1,5 godziny),
• ŻÓŁTA średnia (21 atrakcji. Trasa ma 293 metry długości, a atrakcje są zawieszone na wysokości 2,5-12 metrów nad ziemią. Czekają na ciebie chociażby wóz drabiniasty, sieć pajęcza, jeżdżąca deskorolka oraz najdłuższa tyrolka w parku. Jest także TreeClimbing, czyli nadrzewna ścianka wspinaczkowa, na której wejdziesz na wysokość 12 metrów, na samą koronę drzewa. Ale spokojnie, jeśli nie chcesz tego robić, możesz ten krok pominąć. Trasa zajmie ci 1-1,5 godziny),
• CZERWONA średnia (24 atrakcje. Trasa ma długość 195 metrów i atrakcje zawieszone na wysokości 3-10 metrów nad ziemią. Są tam m.in. jeżdżąca klatka, kładka z ruchomymi wahadłami, olbrzymi tunel z sieci oraz huśtające się dębowe beczki. Największą atrakcją tej trasy jest Base Jump, czyli skok w pionie w dół górnego poziomu na dolny. Na trasie będziesz musiał balansować, przejeżdżać, wspinać się, przeskakiwać i nie tylko. Zajmie ci to 1-1,5 godziny),
• CZARNA trudna (22 atrakcje zawieszone na wysokości 8-14 metrów. Trasa ma długość 185 metrów, a przejście jej zajmie ci 1-1,5 godziny. Są tam różnorodne elementy, a wśród nich chociażby walec do toczenia nogami, podwieszone maczugi, strzemiona, czterometrowa łódź rybacka czy zawieszony na wysokości 10 metrów nad ziemią monocykl, którym musisz przyjechać na drugą stronę).

To jak, wpadniesz? Możesz zabrać ze sobą całą rodzinę! Każdy z was znajdzie trasę dla siebie.

Grota, tężnia i sauna solna w Ustroniu

Skoro Ustroń to miejscowość wypoczynkowa i uzdrowiskowa, nie może zabraknąć groty, tężni i sauny solnej. To najnowsze metody zastosowania soli w celach leczniczych i rekreacyjnych, z których możesz skorzystać podczas wycieczki. Miejsce, w którym są one znajdują, przypomina baśnie we wnętrze, które również działa bardzo przyjemnie na nasze samopoczucie. Naturalna sól za to działa relaksująco, a czyste i zjonizowane powietrze poprawia stan zdrowia i wspomaga leczenie wielu chorób.

Bilety nie są drogie, więc zdecydowanie warto odwiedzić to miejsce, odpocząć i zrelaksować się. Możesz przyjść także z dziećmi (są specjalne bilety rodzinne). A jeśli jesteś emerytem, rencistą, osobą niepełnosprawną, dzieckiem powyżej 4. roku życia lub nastolatkiem do osiągnięcia pełnoletności – dostaniesz zniżkę. 

Grotę znajdziesz przy ul. Wczasowej 49.

Leśny Park Niespodzianek w Ustroniu

Jedną z najciekawszych atrakcji Ustronia jest Leśny Park Niespodzianek. Znajdziesz go na południowym zboczu Równicy. Możesz podjechać autem lub przyjść pieszo, kierując się żółtymi znakami szlaku spacerowego. Gdy tylko tam dotrzesz, zobaczysz obszar 14 hektarów, który tylko czeka, aż do niego wejdziesz. A dlaczego warto? Bo zobaczysz tam:

• żubry,
• sarny,
• daniele,
• muflony,
• dziki,
• alpaki i nie tylko!

Niektóre zwierzęta przechadzają się wśród zwiedzających. Możesz je karmić i głaskać (jeśli ci na to pozwolą oczywiście!). Ale to nie wszystko, bo czekają tam na ciebie także:

• plac zabaw,
• punkt widokowy na Czantorię,
• Aleja Bajkowa,
• Ścieżka Drapieżników,
• Sowiarnia,
• Sokolarnia (nie ta, o której pisaliśmy wcześniej),
• woliera bażantów,
• Ścieżka Edukacyjna (a na niej: 4 tablice edukacyjne, 3 kostki wiedzy – gry edukacyjne, 6 zestawów interaktywnych)
• Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej (a w nim eksponaty zwierząt z różnych kontynentów, tablice edukacyjne, tropy przestrzenne zwierząt, przestrzenne dzięcioły, stół edukacyjny, galerie drzew, tablice dźwiękowe),
• ptasie wesele. 

A to nadal nie wszystko! Możesz tam zobaczyć także pokazy lotów sów (latem o godzinie 12:00 i 15:00, a zimą tylko 12:00) oraz pokazy lotów ptaków drapieżnych (latem o godzinie 11:00, 14:00 i 16:00, a zimą o 11:00 i 14:00). 

Jest tam także toaleta oraz miejsce, w którym będziesz mógł zjeść. Także nie ma presji czasu, możesz przechadzać się tam tak długo, jak tylko będziesz miał ochotę. Dzieciom także się spodoba!

Grota Solna w Ustroniu

Będąc w Ustroniu, warto zajrzeć do różnych miejsc uzdrowiskowych. Kolejnym z nich jest Grota Solna przy ulicy Sanatoryjnej 7. Znajdziesz tam:

• kojącą muzykę do pełnioną śpiewem ptaków z przebijającym w tle szumem wody,
• wygodne fotele,
• przytłumione oświetlenie,
• relaks, spokój i odpoczynek.

Groty solne są dobre (prawie) dla każdego, ale szczególnie dla astmatyków, osób cierpiących na nieżyt górnych dróg oddechowych, zapalenie zatok, łuszczycę czy niedoczynność tarczycy. 

Jeden seans trwa 45 minut, a wejście kosztuje niewiele (10 zł za bilet normalny, ale są też zniżki). Jeśli chcesz przyjść z dziećmi, możesz to zrobić o godzinie 13:00 lub 16:00, ponieważ wtedy nie obowiązuje cisza i będziesz miał pewność, że ewentualne hałasowanie dzieci nikomu nie będzie przeszkadzać.

Łaciate Ranczo w Ustroniu

Łaciate Ranczo to niewielki ośrodek jeździecki, w którym możesz nauczyć się jazdy konnej (jeśli jesteś początkujący) lub podszkolić swoje umiejętności (jeśli jesteś bardziej zaawansowany). Ośrodek oferuje także hipoterapię pod okiem wykwalifikowanego instruktora. 

Ranczo oferuje naukę jazdy konnej w zależności od stopnia zaawansowania jeźdźca (spacerki stępem dla najmłodszych, jazda na lonży dla początkujących oraz jazda w małych grupach dla tych, którzy radzą sobie już całkiem dobrze).

Szlaki piesze w Ustroniu

Będąc w górach, trzeba wręcz przespacerować się (o ile nie na szczyt, to chociaż fragmentem którejś z pięknych tras). Na szczyty gór prowadzą takie szlaki turystyczne jak:

• CZERWONY – Ustroń-Zdrój dworzec PKP – Schronisko PTTK na Równicy – Ustroń Polana – Czantoria Wielka (Główny Szlak Beskidzki),
• ŻÓŁTY – Skoczów dworzec PKP – Lipowiec – Lipowski Groń – Równica,
• ŻÓŁTY – Ustroń-Zdrój dworzec PKP – Ustroń Czantoria Baranowa – Czantoria Mała,
• NIEBIESKI – szlak im. J. Galicza: Ustroń-Zdrój dworzec PKP – Schronisko na Czantorii (strona czeska) – Czantoria Wielka,
• ZIELONY – Ustroń Polana – Chata na Orłowej.

Są także znakowane szlaki spacerowe:

• miejski – brązowy,
• Szlak Zabytkowy – niebieski,
• Szlak Widokowy – czerwony,
• Szlak Sanatoryjny – żółty,
• Szlak Jeleniczka – niebieski,
• Szlak Leśny – żółty,
• Szlak Źródlany – czerwony,
• Szlak Nadwiślański – zielony,
• Szlak do Jaszowca – czarny. 

A to nadal nie wszystko, bo powstała także polsko-czeska transgraniczna Ścieżka Rycerska (Polana Stokłosica – Czantoria Wielka – Poniwiec – Ustroń Polana). 

Trasy rowerowe w Ustroniu

Na koniec mamy dla ciebie także trasy rowerowe, które znajdziesz w Ustroniu:

• Międzynarodowy Szlak Rowerowy Greenways Kraków – Morawy – Wiedeń,
• NIEBIESKA – Wiślana Trasa Rowerowa,
• CZERWONA trasa rowerowa nr 24 (pętla Euroregionu Śląsk Cieszyński),
• CZERWONY Główny Karpacki Szlak Rowerowy (621 km),
• ZIELONA trasa rowerowa nr 13 (Ustroń – Jastrzębie-Zdrój – Rybnik; 82 km),
• NIEBIESKA trasa rowerowa nr 12 (Jaworze – Górki Wielkie – Ustroń; 22 km),
• ŻÓŁTA trasa rowerowa nr 256 (Dzięgielów – Ustroń; 8,5 km). 

Mamy nadzieję, że w Ustroniu znajdziesz mnóstwo atrakcji, które sprawią, że będziesz się świetnie bawić i przywieziesz do domu masę wspaniałych wspomnień. 

Przypisy: 

[1] https://visit.ustron.pl/pl/visit-ustron-pl-atrakcje (dostęp z dnia 25.09.2024)

[2] https://parklinowy.pl/ (dostęp z dnia 25.09.2024)

[3] https://www.czantoria.net/ (dostęp z dnia 25.09.2024)

[4] https://lesnypark.pl/ (dostęp z dnia 25.09.2024)