Skąd wzięła się nazwa “Bydgoszcz” i co warto zobaczyć w tym mieście?

Czy wiesz, że…?

Czy wiesz, że:

• w Bydgoszczy rocznie odbywa się około 100 przeglądów i festiwali kulturalnych,
• według światowych serwisów turystycznych, Bydgoszcz jest dziesiątym najlepszym celem podróży w Polsce,
• w stolicy województwa kujawsko-pomorskiego mieści się duży garnizon wojskowy oraz siedziby większości instytucji NATO obecnych w Polsce,
• miasto nazywane jest “stolicą polskiego wioślarstwa”, ponieważ aż 10% wszystkich medali zdobytych na letnich igrzyskach olimpijskich przez Polaków należy do Bydgoskich sportowców, głównie wioślarzy i kajakarzy,
• historyczne centrum miasta, czyli stary rynek z 1346 roku znajduje się dokładnie na 18. południku długości geograficznej wschodniej?

Teraz już wiesz! Ale musimy opowiedzieć ci także o tym, Skąd wzięła się nazwa miasta Bydgoszcz.

Bydgoszcz – etymologia nazwy miasta

Nazwa miejscowości pochodzi od słowiańskiego imienia Bydgost, które składa się z dwóch części:

• byd (jako wariant bud), czyli budzić, nie spać, czuwać,

• goszcz/gost, czyli gościna, goszczenie.

Nazwy z końcówką -goszcz są typowe dla Słowian (w Polsce znajdziesz między innymi Goszcz, Małogoszcz, Skorogoszcz). Oczywiście, to nie oznacza że Bydgoszcz od samego początku tak samo się nazywała, ponieważ język ewoluował. Wszystko zaczęło się tak naprawdę od słowa Bidgosciam, które miało takie samo znaczenie jak dzisiejsze. Najbardziej zbliżona nazwa do dzisiejszej pojawiła się w 1558 roku i była to Bydgoszcza, a dzisiejsza nazwa została zatwierdzona w 1835 roku.

A teraz zaczynajmy zwiedzanie!

Leśny Park Kultury i Wypoczynku w Bydgoszczy

Wyobraź sobie że chcesz się przejść z kumplami i pytasz ich: Siema, idziemy do Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku? Przecież to zajmuje tyle czasu… o wiele łatwiej powiedzieć: chodźmy do Myślęcinka! I jest to jak najbardziej poprawne, ponieważ jest to bardziej potoczna nazwa (nawiązuje do części miasta, w której się znajduje). 

Myślęcinek to największy park miejski w Polsce, nie tylko w Bydgoszczy. Cały obszar parku objęty jest ochroną przyrody w różnych formach. Są tam:

• Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Wisły,
• Obszar Chronionego Krajobrazu Pasa Rekreacyjnego Miasta Bydgoszczy.

To idealne miejsce dla osób, które lubią łączyć odpoczynek na łonie natury z rekreacją. Jest tam zróżnicowana rzeźba terenu oraz bardzo różnorodna szata roślinna (zarówno środowiska wilgotne jak i suche). Znajdziesz tam nawet stok narciarski, który znajduje się na sztucznie podwyższonej Górze Myślęcińskiej.

Cały park ma aż 830 hektarów i stanowi prawie 5% całego miasta. Niemal 20 hektarów zajmują zbiorniki wodne, z których największy to Jezioro Myślęcińskie (stawów jest zaś kilkadziesiąt). A jeśli wolisz bardziej leśne klimaty, to musisz wiedzieć, że ponad połowę obszaru zajmują właśnie lasy.

Co jeszcze na ciebie czeka?

• część zachodnia, która stanowi strefę ciszy i jest najbardziej zalesionym obszarem parku,
• część wschodnia, w której znajdziesz: zoo, lunapark, ścieżki dydaktyczne, tereny spacerowe, polanę dla imprez masowych, stanowiska dla wędkarzy, wypożyczalnie sprzętu sportowego, obiekty turystyczne, restauracje, a nawet hotel i wiele wiele innych,
• część północna (są tam m.in.: Zbocze Fordońskie, Góra Myślęcińska, Ogród Botaniczny, Centrum Edukacji Ekologicznej, stawy kaskadowe, źródlisko, lasy).

Na terenie Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku znajdziesz także cały kompleks wystawienniczo-handlowo-gastronomiczny.

Ogród Zoologiczny w Bydgoszczy

Dawniej nazywano go Ogrodem Fauny Polskiej, ponieważ specjalizował się on w hodowli zwierząt krajowych. Znajduje się w centrum Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku. Otwarto go w 1978 roku i eksponowano wtedy wyłącznie ptaki i ssaki. W 1994 roku otwarto w nim także mini zoo dla dzieci. W 2004 roku zaś powstał dział “Skrawek świata”, gdzie zaczęto prezentować zwierzęta z innych krajów (z Afryki, Australii, obu Ameryk i Azji). W 2005 roku powstało także mini terrarium, w którym pojawiły się płazy i gady. 9 lat później pojawiły się także akwarium i terrarium (są w nich m.in. wisłarium, terraria gadów i płazów krajowych oraz zagranicznych, motylarnia z wolno żyjącymi motylami egzotycznymi, a nawet ul).[1]

Ogród Botaniczny w Bydgoszczy

Od 1983 roku w parku funkcjonuje także Ogród Botaniczny. Zawiera niemal 1000 gatunków roślin, z których część rośnie dziko. W ogrodzie znajdziesz tabliczki informacyjne ze składem gatunkowym i warunkami występowania charakterystycznych zbiorowisk roślinnych. Są tam m.in.:

• roślinność leśna,
• roślinność wodna,
• roślinność podgórska,
• siedliska roślin egzotycznych z innych kontynentów,
• różaneczniki,
• ogród kwitnącej wiśni i jabłoni,
• alpinarium (roślinność górska wśród skał z wodospadem, strumieniem i stawami). 

Również osoby niewidome mogą skorzystać z uroków tego ogrodu, ponieważ w 1999 roku utworzono specjalną ścieżkę dydaktyczną, przy której znajdują się tabliczki zapisane alfabetem Braille’a. Co więcej zwiedzający mogą tam nie tylko dotknąć czy powąchać roślin, ale nawet ich spróbować.[2]

Ośrodek Rekreacji Konnej w Bydgoszczy

Jeśli przy okazji pobytu w Bydgoszczy chciałbyś nauczyć się jazdy konnej, to możesz to zrobić w Ośrodku Rekreacji Konnej. To jednak nie jedyna atrakcja tego miejsca, ponieważ organizowane są tam także biegi myśliwskie, przejazdy bryczką i wierzchem, kuligi i wiele innych. W ośrodku swoją siedzibę ma też Towarzystwo Hipoterapeutyczne, które pomaga dzieciom niepełnosprawnym.

Edukacja ekologiczna w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku w Bydgoszczy

Na terenie parku znajduje się kujawsko-pomorskie Centrum Edukacji Ekologicznej (są tam m.in. pracownia komputerowa, sala audiowizualna, mikroskopowa, laboratorium chemiczne oraz noclegownia), a także liczne ścieżki edukacyjne:

• przyrodnicza ścieżka dydaktyczna “Zacisze”,
• ścieżka dydaktyczna dla niewidomych (wspomniana przy okazji Ogrodu Botanicznego),
• ścieżka dydaktyczna “Poznajemy ssaki”,
• ścieżka dydaktyczna “Poznajemy drzewa”,
• ścieżka dydaktyczna “Szuwary”,
• entomologiczna ścieżka dydaktyczna,
• ornitologiczna ścieżka dydaktyczna “Ptaki Leśnego Parku”,
• agrobotaniczna ścieżka dydaktyczna.

Myślęcińska Kolej Parkowa w Bydgoszczy

Kolej wąskotorowa powstała w Bydgoszczy w 1996 roku, a 4 lata później pojawiła się ta na Myślęcinku. Docelowo miała stworzyć trasę okrążającą cały Park, ale w 2011 roku w wyniku nocnego pożaru “parowozowni” spłonęły nie tylko lokomotywy, ale też całe zaplecze techniczne oraz wagoniki. Rok później uruchomiono kolejkę, które spełnia dawne zamiary, ale jest to tylko stylizowana kolejka kołowa.

Wyspa Młyńska w Bydgoszczy

Na terenie miasta znajduje się także zabytkowa wyspa rzeczna, czyli Wyspa Młyńska, na której mieszczą się obiekty kulturalne oraz rekreacyjne, a całość jest otoczona bulwarami oraz urządzeniami hydrotechnicznymi. To jedno z najpiękniejszych miejsc w całej Bydgoszczy. Znajdziesz tam łąkę rekreacyjną, plac zabaw dla dzieci, a niedaleko także plażę miejską.

Jakie zabytki i inne obiekty czekają na ciebie na Wyspie Młyńskiej? Są to chociażby:

• Stare Spichrze (Biały – wybudowany w XVIII wieku z gotyckimi piwnicami z XV wieku. Mieści się w nim Muzeum Okręgowe ze swoimi zbiorami archeologicznymi. Czerwony – stosunkowo nowy budynek, który stanął na miejscu dawnego spichrza. W nim także znajduje się Muzeum Okręgowe z wystawami sztuki współczesnej. Jest jeszcze Karczma Młyńska, która dawniej była obiektem magazynowym, czyli spichrzem, a później wozownią. Dziś znajduje się w niej restauracja),
• Europejskie Centrum Pieniądza (budynek z XVII wieku, własność Muzeum Okręgowego),
• Centrum Pracy i Przedsiębiorczości (własność Muzeum Okręgowego),
• Dom Wyczółkowskiego (własność Muzeum Okręgowego, które ma tam numizmatyka, grafikę oraz inne eksponaty),
• Dom Młynarza (własność Muzeum Okręgowego, Dział Etnografii oraz Dział Oświatowy),
• Przystań Bydgoszcz (hotel, sala gastronomiczna, część sportowa),
• jazy i śluzy miejskie (z XV, XVIII oraz XX wieku).

Pojedźmy do Wenecji! Mamy Wenecję w Polsce…

…a dokładniej w Bydgoszczy. To malowniczy zespół kamienic zbudowanych nad rzeką Młynówką, czyli jedna z głównych atrakcji całej wyspy. Znajdziesz tam kluby, kawiarnie, warzelnię piwa, a także winiarnie i wiele innych. Są tam także liczne budynki mieszkalne wchodzące w wodę, z których wiele jest niestety w złym stanie technicznym.

Co ciekawe, nagrywano tam m.in.:

• “Magiczne drzewo” Andrzeja Maleszki (w jednej z kamienic mieszkał główny bohater filmu),
• “Czterech pancernych i psa” (dokładniej odc. 16, w którym Tomasz Czereśniak przepływa w stronę Wenecji Bydgoskiej z Wyspy Młyńskiej, a później ukrywa się w jednej z niemieckich ciężarówek).

Planty nad Kanałem Bydgoskim

Jeśli nadal ci mało spacerów na do rzeką, to zapraszamy na Planty nad Kanałem Bydgoskim. Jest to jeden z najstarszych parków miejskich w mieście i nazywa się go także “parkiem nad śluzami”. Znajduje się w odległości 2 km od ścisłego centrum Bydgoszczy i rozciąga się przez 3 km wzdłuż wspomnianego wcześniej Kanału Bydgoskiego. Planty składają się trzech części:

• wschodniej (parkowej, jest tam m.in. cmentarz starofarny),
• środkowej (rozrywkowej, są tam liczne ławki oraz baza sportowa, a także fontanny),
• zachodniej (naturalnej, idealne miejsce dla miłośników przyrody, ciszy i spokoju). 

Stare Miasto w Bydgoszczy

Dla miłośników architektury to miejsce idealne, ponieważ Stare Miasto łączy w sobie style: gotycki, barokowy, eklektyczny, neorenesansowy, neobarokowy, neogotycki, historyzm malowniczy, secesję oraz modernizm. A to wszystko w połączeniu z naturą. 

Podczas spaceru po Starym Mieście zobaczysz m.in.:

• katedry,
• spichrze,
• byłą Dyrekcję Kolei Wschodniej,
• Młyny Rothera,
• wcześniej wspomnianą Wenecję Bydgoską,
• gotyckie świątynie,
• farę ewangelicką,
• Rynki: Rybi, Zbożowy oraz Wełniany,
• ratusz z XVII wieku,
• Wojewódzką i Miejską Bibliotekę Publiczną z XVIII wieku,
• Pałacyk Lloyda z XIX wieku wybudowany w stylu manieryzmu niderlandzkiego,
• Wojewódzki Ośrodek Kultury i Sztuki “Stara Ochronka” z początku XX wieku,
• liczne kamienice (najstarsze z XVII wieku),
• Budynek PZU z XVIII wieku,
• garbarnię, farbiarnię oraz rafinerię spirytusu,
• fragmenty murów obronnych
• liczne pomniki i rzeźby (m.in. “Dzieci bawiące się z gęsią”, Pomnik Walki i Męczeństwa Ziemi Bydgoskiej czy Pomnik 18. Południka)…

Są tam też nieco nowsze, ale zdecydowanie warte uwagi budowle, takie jak chociażby:

• szklane spichrze z końcówki XX wieku (budynki nawiązują do starych spichlerzy, ale w nowoczesnej formie. Otrzymały tytuł najpiękniejszego budynku użyteczności publicznej lat 1989-1999 w Polsce),
• Opera Nova (budynek w formie trójlistnej koniczyny).

Co jeszcze warto zobaczyć w Bydgoszczy?

Jest jeszcze kilka obiektów, którym zdecydowanie warto poświęcić chwilę uwagi.

Zamek w Bydgoszczy

Pochodzi z czasów Kazimierza Wielkiego, a więc z XIV wieku. Wielokrotnie niszczony, popadł w końcu w ruinę. Pod koniec XIX wieku władze pruskie zasypały fosy i wybudowały świątynię ewangelicką. W 2019 roku postanowiono odbudować zamek, ale jak na razie jest to tylko w planach. 

W różnych latach w zamku tym przebywali m.in. Kazimierz Wielki, Jadwiga Andegaweńska, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Jan Olbracht, Zygmunt Stary, Stefan Batory, Zygmunt III Waza czy Jan III Sobieski.

Ciekawostka: na terenach zamku archeologowie znaleźli liczne kości, żelazne narzędzia oraz fragmenty ceramiki, a także kule armatnie, czaszkę tura, fragmenty poroża oraz kielnię murarską. 

Szlak Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O w Bydgoszczy (Szlak TeH2O)

Łączy dwadzieścia obiektów o charakterze technicznym, przemysłowym, rzemieślniczym i poprzemysłowym. Kluczem do narracji całego szlaku jest woda przecinająca miasto oraz ta, która była wykorzystywana w przemyśle. Przechadzając się szlakiem zobaczysz Spichrze, Wieżę Ciśnień, Halę Pomp, Wyspę Młyńską, Regionalną Warzelnię Piwa, Muzeum Fotografii i znacznie, znacznie więcej. 

Muzea w Bydgoszczy

Możesz zrobić tournee po muzeach, ponieważ w Bydgoszczy znajdują się:

• Muzeum Okręgowe,
• Muzeum Wojsk Lądowych,
• Muzeum Farmacji,
• Muzeum Mydła i Historii Brudu,
• Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego,
• Muzeum Oświaty,
• Izba Tradycji Bydgoskich Dróg Żelaznych,
• i nie tylko.

Nie będziesz się nudzić, prawda?

Przypisy

[1] https://zoo.bydgoszcz.com/ (dostęp z dnia 30.07.2024)

[2] https://www.myslecinek.pl/content/ogrod-botaniczny (dostęp z dnia 30.07.2024)