O co chodzi z Pantone i jakie znaczenie ma kolor roku?

Co to jest Pantone? 

Pantone LLC to amerykańskie przedsiębiorstwo, które możesz znaleźć w New Jersey. Zostało założone już w 1963 roku! Od tamtej pory jest znane z produkcji systemów wykorzystywanych w przemyśle poligraficznym (druk). 

Co ciekawe, Pantone opracowało i wypuściło swoją skalę kolorów – Pantone Matching System (PMS, jakkolwiek ten skrót by ci się nie kojarzył). Każdy kolor ma swój numer (np. kolor roku 2025 – Mocha Mousse – to numer 17-1230 TCX). 

Podstawowa skala opisuje 1761 kolorów oraz ich dodatkowe cechy, np. fluorescencję. Każdy kolor powstaje ze zmieszania konkretnych pigmentów (jest ich 18, w tym biały i czarny). Dlatego też nie mają one konkretnego odwzorowania w skali RGB (choć tu w 2007 roku przypisano odpowiedniki w Pantone Goe System) czy CMYK. 

Jak czytać i rozumieć numery kolorów Pantone?

Pierwszy numer (do “–”) oznacza kolor bazowy. Jest ich 18 (np. Reflex Blue C, Orange 021 U). 

Litery oznaczają:

• TCX – tradycyjna tkanina bawełniana, 
• TPG – ekologiczne farby,
• TPX – papier,
• U – uncoated (papier niepowlekany),
• C – coated (papier powlekany).

Oprócz tego:

• numery zaczynające się na 8 są metaliczne (zawsze mają oznaczenie C),
• kolory Premium Metallics mają numery pięciocyfrowe zaczynające się od 10 (także z C),
• pastele i neony mają numery zaczynające się od 9, z wyjątkiem neonów bazowych (3-cyfrowe, zaczynające się od 8) oraz pastelowych bazowych (opisowa nazwa + 4-cyfrowy numer zaczynający się od 0). Każdy kolor ma C dla papieru powlekanego lub U dla papieru niepowlekanego.

Dodatkowo:

• kolory procesowe CMYK (4–Color Process) oznaczane są literą P i numerem, np. P 11-4 C lub P 69-15 U,
• symulacje kolorów Pantone w druku czterokolorowym można znaleźć w przewodnikach Color Bridge (CP dla papieru powlekanego, UP – niepowlekanego), które pokazują obok siebie kolor Pantone i jego najbliższy odpowiednik CMYK,
• rozszerzone gamy kolorystyczne (Extended Gamut) mają sufiks XGC i dotyczą głównie papieru powlekanego (XG – Extended Gamut – rozszerzona gama; C – papier powlekany),
• w systemie Fashion, Home + Interiors kolory oznaczane są dwucyfrowym numerem, myślnikiem i czterocyfrowym numerem z sufiksem TPX (papier), TCX (bawełna) lub TPG (ekologiczne farby), np. PANTONE 14-4510 TPX, PANTONE 15-1247 TCX,
• kolory dla tworzyw sztucznych oznaczane są literą Q (nieprzezroczyste) lub T (przezroczyste) i numerem trzycyfrowym, np. PANTONE Q270–2–4; standardowe próbki plastikowe używają PQ + numer + sufiks C lub TCX.

No dobrze, to mamy za sobą. A teraz przejdźmy już do koloru roku, bo to pewnie ciekawi cię najbardziej!

Czym jest kolor roku Pantone (Pantone Color of the Year)?

Od roku 2000 Instytut Kolorów Pantone ogłasza co roku jeden kolor, który zostaje “Kolorem Roku”. Jak to wygląda w praktyce? Dwa razy do roku firma organizuje w europejskiej stolicy tajne spotkanie przedstawicieli grup zajmujących się standardami kolorów z różnych krajów. Po dwudniowych prezentacjach i dyskusjach wybierany jest kolor na nadchodzący rok. 

Wybrany kolor ma odzwierciedlać ducha czasu. W komunikacie prasowym ogłaszającym kolor roku 2011, Honeysuckle, napisano: “W czasach stresu potrzebujemy czegoś, co poprawi nam humor. Honeysuckle to fascynujący, pobudzający kolor, który dodaje energii – idealny, by pokonać przygnębienie”. Swoją drogą sprawdź, jaki to piękny kolor, wpisując w wyszukiwarkę “Honeysuckle Pantone”. Cudo!

Efekty tych spotkań publikowane są w Pantone View, z którego korzystają projektanci mody, floryści i firmy konsumenckie, planując swoje produkty i kolekcje na kolejny rok. W latach 2016 i 2021 Pantone wybrało nawet dwa kolory roku zamiast jednego, pokazując, że czasem jeden odcień to za mało, by oddać klimat nadchodzącego sezonu.

Jakie kolory były dotychczas “Pantone Color of the Year”? 

Pierwszym kolorem był wybrany na 2000 rok kolor Pantone 15-4020 Cerulean – odcień niebieskiego, który przywodzi na myśl ocean lub niebo. Potem były to:

• w 2001 roku Pantone 17-2031 Fuchsia Rose – wyrazista fuksja,
• w 2002 roku Pantone 19-1664 True Red – intensywna czerwień,
• w 2003 roku Pantone 14-4811 Aqua Sky – delikatny turkus przypominający spokojną wodę,
• w 2004 roku Pantone 17-1456 Tigerlily – energetyczny, ciepły pomarańcz,
• w 2005 roku Pantone 15-5217 Blue Turquoise – świeży, chłodny niebiesko-zielony,
• w 2006 roku Pantone 13-1106 Sand Dollar – subtelny beż z piaskowym odcieniem,
• w 2007 roku Pantone 19-1557 Chili Pepper – głęboka, korzenna czerwień,
• w 2008 roku Pantone 18-3943 Blue Iris – elegancki niebieski z fioletowym tonem,
• w 2009 roku Pantone 14-0848 Mimosa – radosny, słoneczny żółty,
• w 2010 roku Pantone 15-5519 Turquoise – orzeźwiający turkus z nutą zieleni,
• w 2011 roku Pantone 18-2120 Honeysuckle – przyciągający uwagę malinowy róż,
• w 2012 roku Pantone 17-1463 Tangerine Tango – dynamiczny pomarańcz z czerwonym tonem,
• w 2013 roku Pantone 17-5641 Emerald – soczysta zieleń symbolizująca odrodzenie,
• w 2014 roku Pantone 18-3224 Radiant Orchid – wyrafinowany fiolet z różowym połyskiem,
• w 2015 roku Pantone 18-1438 Marsala – ciepły, ziemisty odcień czerwieni,
• w 2016 roku Pantone 13-1520 Rose Quartz – delikatny, uspokajający róż oraz Pantone 15-3919 Serenity – spokojny, błękitny ton,
• w 2017 roku Pantone 15-0343 Greenery – świeża, wiosenna zieleń,
• w 2018 roku Pantone 18-3838 Ultra Violet – tajemniczy, głęboki fiolet,
• w 2019 roku Pantone 16-1546 Living Coral – ciepły, radosny koral,
• w 2020 roku Pantone 19-4052 Classic Blue – stabilny, klasyczny niebieski,
• w 2021 roku Pantone 17-5104 Ultimate Gray – neutralny, solidny szary oraz Pantone 13-0647 Illuminating – słoneczny, energetyczny żółty,
• w 2022 roku Pantone 17-3938 Very Peri – lekko fioletowo-niebieskawy odcień,
• w 2023 roku Pantone 18-1750 Viva Magenta – żywa, pełna energii czerwień z domieszką różu,
• w 2024 roku Pantone 13-1023 Peach Fuzz – miękki, ciepły brzoskwiniowy odcień,
• w 2025 roku Pantone 17-1230 Mocha Mousse – subtelny, kremowo-brązowy kolor.

Dlaczego wybierany jest taki a nie inny kolor roku?

Kolor roku Pantone nie nawiązuje do chwilowej mody, która przemija szybciej, niż zdążysz powiedzieć “to jest teraz modne”. “Pantone Color of the Year” to odcień, który:

• powinien mieć szeroki, najlepiej globalny zasięg (choć wiadomo, do najbiedniejszych regionów świata nie dotrze, tak samo jak do tych, w których odcinany jest dostęp do globalnej sieci),
• ma pasować do różnych obszarów projektowania,
• ma wyrażać nastrój konsumentów oraz ich postawy,
• ma odzwierciedlać to, czego ludzie poszukują (np. energia czy radość w trudnych czasach). 

Innymi słowy – ma odzwierciedlać ducha czasu, na który został wybrany. I ma to robić na poziomie makro. Czyli jeśli kolor jest wybierany w New Jersey, to ma pasować zarówno do USA, jak i do Polski czy krajów Azjatyckich. Podstawą decyzji o kolorze roku jest więc aktualna sytuacja w kulturze i społeczeństwie. Kolor roku ma pokazać, co według ekspertów będzie odczuwalne i widoczne w nadchodzącym roku, zarówno w projektowaniu, jak i w wyborach konsumentów.

Jak kolor roku wpływa na branże kreatywne?

Kolor roku Pantone szybko znajduje swoje miejsce w różnych produktach i projektach. Przykładowo w 2012 roku Tangerine Tango został wykorzystany do stworzenia linii kosmetyków we współpracy z Sephorą. Kolekcja Sephora + Pantone Universe obejmowała sztuczne rzęsy, lakiery do paznokci, kremy, brokaty oraz intensywne błyszczyki w odcieniu Tangerine Tango.

Niektóre kolory roku mają jednak swoje techniczne ograniczenia. Przykładowo Emerald z 2013 roku nie mieścił się w standardzie sRGB. Za to jednej z najnowszych – Very Peri z 2022 roku – jest dostępny zarówno w formie TCX (farbowana bawełna), jak i TPG (ekologiczne farby na papierze). Oczywiście projektanci i marketerzy starają sobie z tym radzić i do swoich produktów wybierają np. kolory zbliżone. 

Leatrice Eiseman, dyrektor wykonawcza Pantone Color Institute i osoba odpowiedzialna za wybór koloru roku, wyjaśniała w wywiadzie, jak powstał Radiant Orchid – kolor roku 2014: Szukam rosnących trendów kolorystycznych, kolorów używanych w szerszym kontekście niż wcześniej… Radiant Orchid pochodzi z rodziny fioletów, które są trochę magiczne, symbolizują kreatywność i innowację. Fiolet jest takim rodzajem złożonego, interesującego i przyciągającego koloru… Fioletowy kolor ma za zadanie dodać pewności siebie w kwestii kreatywności, a żyjemy w świecie, w którym tego rodzaju innowacje są bardzo cenione. W świecie kolorów fiolet przyciąga uwagę i ma znaczenie. Przemawia do ludzi i czuliśmy, że nadszedł czas, aby uhonorować fioletową rodzinę. Dlatego wybraliśmy konkretny odcień o nazwie Radiant Orchid.

Pantone podkreśla, że kolor “od zawsze był integralną częścią sposobu, w jaki kultura wyraża swoje emocje i nastroje”.

Wpływ koloru roku na codzienne życie i wybory konsumentów

Kolor roku Pantone to nie tylko popularny odcień, ale również narzędzie, które pomaga firmom i konsumentom zrozumieć siłę danego koloru. Dzięki “Pantone Color of the Year” projektanci, marketerzy i producenci mogą tworzyć strategie wizualne, które przyciągają uwagę, angażują klientów i podkreślają indywidualną tożsamość marki. A także pokazują, że idą z duchem czasu i zauważają trendy oraz kierunki, w jakich zmierzają konsumenci. 

A co kolor roku oznacza dla konsumentów? Pokazuje on, jak duże znaczenie mają kolory w codziennych wyborach. Od decyzji o tym, co kupić (nie tylko jeśli chodzi o ubrania, ale także planery, mazaki, dodatki do domu itd.), po wybór ubrania, które założysz danego dnia. Kolor wpływa na to, jak jesteśmy postrzegani i jakie emocje wywołujemy u innych. Można powiedzieć, że to “komunikat”, który dociera do wszystkich ludzi, niezależnie od płci, wieku czy miejsca zamieszkania (sam przyznaj, że gdy widzisz ludzi w kolorowych ubraniach, buzia od razu zaczyna się cieszyć). 

Kolor jest potężnym narzędziem komunikacji. Może wyrażać emocje, nastroje i wartości tam, gdzie słowa to za mało. Widzimy to w modzie, wnętrzach, kosmetykach, produktach codziennego użytku, a także w mediach i reklamach. Zrozumienie znaczenia koloru w naszym życiu pozwala nam lepiej wyrażać siebie, tworzyć bliższe więzi społeczne i postrzegać świat w bardziej złożony sposób. Jak to możliwe? Otóż chociażby tak, że nosząc na sobie konkretne kolory, możemy przyciągać ludzi, którzy mają podobną do nas energię.

Pantone pokazuje więc, że kolor jest globalnym językiem wizualnym – uniwersalnym, zrozumiałym i niezwykle wpływowym.

Gdzie możesz natknąć się na kolor roku Pantone?

Kolor roku możesz spotkać:

• w sklepach z ubraniami – wiele marek odzieżowych co sezon wprowadza kolekcje w odcieniach koloru roku. Na przykład przy wyborze koloru na 2024, Peach Fuzz, projektanci promowali ubrania i dodatki w tym odcieniu (szczególnie wiosną i latem),
• w sklepach obuwniczych – sneakersy, botki czy szpilki w kolorze roku trafiają do sprzedaży jako element modnych kolekcji sezonowych,
• w drogeriach i perfumeriach – kolor roku wykorzystywany jest w kosmetykach: lakiery do paznokci, pomadki, błyszczyki, cienie do powiek czy produkty do makijażu limitowanej edycji,
• w sklepach z akcesoriami – torby, paski, portfele, biżuteria i inne dodatki lifestyle’owe pojawiają się w odcieniu koloru roku,
• w sklepach wnętrzarskich – meble, dywany, tekstylia, zasłony, poduszki, lampy i dekoracje mogą być dostępne w kolorze roku,
• w sklepach papierniczych – planery, notesy, kalendarze, zeszyty i artykuły biurowe w kolorze roku pomagają w organizacji dnia z trendowym akcentem,
• w branży technologicznej – niektóre marki tworzą gadżety, etui, akcesoria do laptopów czy telefonów w odcieniu koloru roku,
• w marketingu i designie – firmy wykorzystują kolor roku w opakowaniach produktów, identyfikacji wizualnej, reklamach i materiałach promocyjnych,
• w kosmetyce profesjonalnej i wellness – salony kosmetyczne, spa i producenci produktów do pielęgnacji często wprowadzają limitowane linie inspirowane kolorem roku,
• w produktach codziennego użytku – kubki, butelki, torby wielokrotnego użytku, gadżety i akcesoria lifestyle’owe pojawiają się w odcieniu koloru roku, podkreślając jego obecność w codziennym życiu.

Czy warto kierować się Kolorem Roku?

Niektórzy uważają, że Kolor Roku Pantone to jedynie chwyt marketingowy, mający na celu promowanie nowych trendów i pobudzenie konsumpcji. Inni dostrzegają w tym coś więcej – możliwość uchwycenia emocji i zmian zachodzących w świecie. Gdy przyjrzymy się temu, jak przedstawiciele Pantone uzasadniają wybór konkretnego koloru/kolorów na dany rok, dostrzeżemy w nich coś znacznie głębszego niż chwilową modę.

Bez względu na to, czy traktujemy Kolor Roku jako inspirację, czy chwilową modę, warto zwrócić uwagę na jego znaczenie w kontekście kultury i estetyki. Świadomość kolorystyczna może wpływać na nasze codzienne wybory – od ubrań i dodatków, po aranżację wnętrz. Możesz też pomóc świadomie kształtować otoczenie zgodnie z aktualnymi trendami. Przy czym pamiętajmy, że trend to nie moda i on tak szybko nie przemija.

Kolory Pantone – kwestie prawne

Warto wiedzieć, że Pantone traktuje swoje listy numerów kolorów i wartości pigmentów jako własność intelektualną. Oznacza to, że nie można korzystać z tych list dowolnie ani kopiować ich do własnych projektów bez zgody firmy. To jest też powód, dla którego kolory Pantone rzadko wspierane są w oprogramowaniu open-source i w tanim, komercyjnym oprogramowaniu do projektowania.

Niektórzy krytycy twierdzą, że Pantone bywa w tej kwestii niejasne, jeśli chodzi o dokładny zakres swoich praw. Najprostsze roszczenie dotyczyłoby naruszenia znaku towarowego – np. gdy ktoś stworzy paletę kolorów reklamowaną jako kompatybilna z Pantone.

Z drugiej strony, niektórzy eksperci, np. Aaron Perzanowski, wskazują, że Pantone nie ma praw własności intelektualnej do pojedynczych kolorów ani całych bibliotek kolorystycznych. W praktyce oznacza to, że choć kolory Pantone są marką rozpoznawalną i chronioną, sam odcień koloru nie może być w pełni objęty prawami autorskimi.

Kolor Roku Pantone – podsumowanie

Podsumowując, Pantone Color of the Year to coś więcej niż modny odcień – to globalny język wizualny, który wpływa na projektowanie, kulturę, marketing i codzienne życie zarówno konsumentów, jak i artystów, projektantów czy firm. Pokazuje, jak silną rolę odgrywa kolor w wyrażaniu emocji, postaw i stylu życia. Przyglądając się bliżej konkretnemu kolorowi roku oraz motywacjom, które za tym wyborem stały, możemy lepiej zrozumieć, jakie nastroje dominują w danym czasie i jak kolory kształtują naszą percepcję świata.