Jak czytać “Wiedźmina”? – kolejność książek

W jakiej kolejności czytać “Wiedźmina” i dlaczego odpowiedź na to pytanie nie jest wcale taka prosta?

“Po kolei” nie jest tutaj niestety odpowiedzią… Dlaczego? Ponieważ o Geralcie opowiada nie tylko pięcioksiąg – czyli pięć tomów, które wchodzą w skład sagi. Cały cykl o Wiedźminie składa się z:

• 15 opowiadań,
• 5 książek,
• dodatkowej powieści.

Czytanie ich po kolei – czyli tak, jak się ukazywały – nie ma sensu, ponieważ wtedy zaburzona zostanie chronologia i możesz się w tym wszystkim pogubić (najnowsza książka opowiada o dawniejszych czasach z życia Geralta). Gdybyś jednak chciał czytać w ten sposób, to sięgnij po kolei po:

• “Miecz przeznaczenia” (opowiadania z 1992 roku),
• “Ostatnie życzenie” (opowiadania z 1993 roku),
• “Krew elfów” (pierwszy tom z 1994 roku),
• “Czas pogardy” (drugi top z 1995 roku),
• “Chrzest ognia” (trzeci tom z 1996 roku),
• “Wieża Jaskółki” (czwarty tom z 1997 roku),
• “Pani Jeziora” (piąty tom z 1999 roku),
• “Coś się kończy, coś zaczyna” (opowiadania z 2000 roku),
• “Sezon burz” (osobna rzecz w historii o Wiedźminie z 2013 roku),
• “Rozdroże kruków” (tom z 2024 roku). 

Zapewne wolałbyś jednak czytać w takiej kolejności, by cała historia miała ręce i nogi. W takim razie proponujemy taką kolejność:

• “Ostatnie życzenie”,
• “Sezon burz”,
• “Miecz przeznaczenia”,
• “Krew elfów”,
• “Czas pogardy”,
• “Chrzest ognia”,
• “Wieża Jaskółki”,
• “Pani Jeziora”,
• “Coś się kończy, coś się zaczyna”.

Nadal jednak nie jest to idealna chronologia, ponieważ dwie historie, które znajdziesz w zbiorze opowiadań “Coś się kończy, coś się zaczyna” nie należą do Wiedźmińskiego świata. Za to akcja “Sezonu burz” toczy się zarówno przed, jak i po wydarzeniach należących do sagi. Dlatego też fani stworzyli własną kolejność czytania i ta wydaje się najsensowniejsza:

• tom “Rozdroże kruków” (najnowszy),
• opowiadanie “Droga, z której się nie wraca”,
• opowiadanie “Ziarno prawdy”,
• opowiadania “Mniejsze zło”,
• opowiadanie “Kraniec świata”,
• opowiadanie “Ostatnie życzenie”,
• tom “Sezon burz” (ale bez epilogu – zostaw go na później),
• opowiadanie “Kwestia ceny”,
• opowiadanie “Wiedźmin”,
• opowiadanie “Głos rozsądku”,
• opowiadanie “Granica możliwości”,
• opowiadanie “Okruch lodu”,
• opowiadanie “Wieczny ogień”,
• opowiadanie “Trochę poświęcenia”,
• opowiadanie “Miecz przeznaczenia”,
• opowiadanie “Coś więcej”,
• tom “Krew elfów”,
• tom “Czas pogardy”,
• tom “Chrzest ognia”,
• tom “Wieża Jaskółki”,
• tom “Pani Jeziora”,
• opowiadanie “Coś się kończy, coś się zaczyna”,
• epilog “Sezonu burz”. 

Skąd takie różnice w kolejności czytania i dlaczego Andrzej Sapkowski nie napisał książek po kolei? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Opowiadania o Wiedźminie

“Wiedźmin” zadebiutował w formie opowiadań o Geralcie z Rivii w grudniu 1986 roku. Andrzej Sapkowski napisał swoje pierwsze opowiadanie z tej serii jako pracę konkursową. Otrzymał za nie trzecie miejsce w konkursie magazynu “Fantastyka”. 

W kolejnych latach Andrzej Sapkowski sięgnął po znane baśnie i legendy, by opowiedzieć je na nowo – z przymrużeniem oka, w postmodernistycznym stylu. “Królowa Śniegu”, “Piękna i Bestia” czy “Mała Syrenka” zyskały nowe, często zaskakujące oblicze. Łącznie powstało piętnaście opowiadań ze świata Wiedźmina, z których trzynaście znalazło się w dwóch zbiorach wydanych przez SuperNową: “Ostatnie życzenie” i “Miecz przeznaczenia” – uznawanych za najlepszy punkt wyjścia do poznania sagi.

Dwa opowiadania – “Droga, z której się nie wraca” oraz “Coś się kończy, coś się zaczyna” – często uznawane są za niekanoniczne. Pierwsze z nich przedstawia postacie, które wielu czytelników uważa za rodziców Geralta. Drugie bywa traktowane jako alternatywne zakończenie sagi (więcej o nim opowiemy później w tym artykule). Oba można dziś znaleźć w tomie “Maladie i inne opowiadania”, gdzie zebrano teksty Sapkowskiego spoza świata Wiedźmina – w tym także te utrzymane w innych gatunkach niż fantasy, bo i takie w jego dorobku się pojawiły.

Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z wiedźmińskimi opowiadaniami, najlepiej czytać je w kolejności, jaką znajdziesz w tomach: “Ostatnie życzenie” i “Miecz przeznaczenia”. Zacznij oczywiście od tego pierwszego.

“Ostatnie życzenie” i “Miecz przeznaczenia” – kolejność opowiadań o Wiedźminie

Pierwszy tom opowiadań o Wiedźminie – “Ostatnie życzenie” – składa się z siedmiu tekstów:

1. “Głos rozsądku” (tworzy fabularną nić łączącą wszystkie opowiadania),
2. “Wiedźmin” (opowiadanie, które zostało nagrodzone w konkursie, o którym wspomnieliśmy wcześniej. Poznajemy tutaj Geralta z Rivii),
3. “Ziarno prawdy” (reinterpretacja “Pięknej i Bestii”),
4. “Mniejsze zło” (Geralt poznaje dwie wersje tych samych wydarzeń. Do niego należy decyzja, co zrobi dalej. Opowiadanie nawiązuje do “Królewny Śnieżki”),
5. “Kwestia ceny” (Geralt przybywa do Cintry i konfrontuje się z “prawem niespodzianki”),
6. “Kraniec świata” (pojawia się bard Jaskier, który staje się kronikarzem i towarzyszem Geralta),
7. “Ostatnie życzenie” (opowiadanie nawiązuje do “Baśni tysiąca i jednej nocy” – Geralt musi rozprawić się z dżinem. To wtedy poznaje czarodziejkę Yennefer). 

Za to “Miecz przeznaczenia” składa się z sześciu opowiadań:

1. “Granice możliwości” (Geralt, Jaskier i Yennefer polują na smoka),
2. “Okruch lodu” (nawiązuje do “Królowej Lodu”),
3. “Wieczny ogień” (pojawia się zmiennokształtna istota),
4. “Trochę poświęcenia” (motywy z “Małej Syrenki”),
5. “Miecz przeznaczenia” (Geralt spotyka Ciri),
6. “Coś więcej” (wstęp do tomów sagi). 

Książki o Wiedźminie – w jakiej kolejności je czytać? 

Opowiadania odniosły sukces (wszak debiutanckie otrzymało nagrodę), więc Andrzej Sapkowski napisał kolejne opowieści o Geralcie – tym razem w formie książek, które ukazały się w latach 1994-1999. Tym razem – w porównaniu do opowiadań – jest łatwiej, ponieważ książki zostały wydane w takiej kolejności, w jakiej rozwija się akcja. Każdy kolejny tom jest kontynuacją poprzedniego. 

Jakie książki wchodzą w skład sagi o Wiedźminie?

1. “Krew elfów” (Ciri bierze udział w wiedźmińskim treningu),
2. “Czas pogardy” (Geralt, Ciri i Yennefer się rozdzielają),
3. “Chrzest ognia” (Geralt zbiera ludzi i rusza na poszukiwania Ciri),
4. “Wieża Jaskółki” (armia Nilfgaardu wkracza w głąb kontynentu),
5. “Pani Jeziora” (poruszające zakończenie historii). 

Choć “Pani Jeziora” jest ostatnia, to cykl o Wiedźminie posiada także alternatywne zakończenie. 

Książki należące do sagi nazywane są “pięcioksięgiem”. 

A co z “Sezonem burz” Andrzeja Sapkowskiego?

W 2013 roku Andrzej Sapkowski wydał kolejną książkę ze świata Wiedźmina. “Sezon burz” to:

• częściowo prequel wcześniejszych historii o Geralcie z Rivii,
• częściowo sidequel – pośrednio związany z główną linią fabularną,
• częściowo sequel wydarzeń związanych z Wiedźminem (epilog).

I co z tym fantem zrobić? Kiedy przeczytać ten tom? Niektórzy traktują go jako dodatek, który można przeczytać sobie na koniec. Inni zaś rozdzielają go na dwie części i proponują czytanie “Sezonu burz” po części opowiadań, a epilog powieści – na sam koniec przygód ze światem Wiedźmina. Wybór należy do ciebie (na początku artykułu znajdziesz trzy proponowane kolejności czytania. Ta z “podzielonym” “Sezonem burz” jest trzecia w zestawieniu). 

Kolejny tom o Geralcie – “Rozdroże kruków”. Kiedy go przeczytać? 

W 2024 roku ukazała się kolejna opowieść z wiedźmińskiego świata. “Rozdroże kruków” to prequel sagi. Akcja powieści toczy się przed wydarzeniami z tomów opowiadań “Ostatnie życzenie” i “Miecz przeznaczenia”. Spotykamy się w niej z młodym Geraltem, który niedawno ukończył trening w Kaer Morhen. Rusza on na szlak, nabierając doświadczenia. Ma przy sobie dwa miecze runiczne oraz magiczne eliksiry, którymi ratuje niewinnych przed potworami. Stara się przestrzegać kodeksu moralnego, który przejął od mentorów, jednak w zderzeniu z rzeczywistością jest to bardzo trudne. Geralt wielokrotnie staje na rozdrożu, decydując o swojej przyszłości. 

Książkę tę warto przeczytać – jeśli do tej pory nie sięgałeś po inne opowieści o Wiedźminie – na początku. Jeśli jednak jesteś już po lekturze wcześniej wydanych opowiadań i powieści – przeczytaj ją po prostu, kiedy masz na to ochotę.

Ciekawostki na temat opowieści o Wiedźminie

Opowiadania innych autorów

W 2017 roku ukazała się książka “Szpony i kły”, która stanowi zbiór opowiadań. Napisali je laureaci konkursu zorganizowanego przez wydawnictwo. Opowiadania są luźno związane z tematem.

Komiksy o Wiedźminie

W latach 90. zaczęły powstawać komiksy o Białym Wilku. Ich scenariusz napisał Maciej Parowski. Ilustracje przygotował Bogusław Polch. W serii pojawiły się:

• “Droga bez powrotu”,
• “Geralt”,
• “Mniejsze zło”,
• “Ostatnie życzenie”,
• “Granica możliwości”. 

Powstał także w pełni autorski komiks “Zdrada”, który opowiada o młodości Geralta. 

W związku z promocją gry “Wiedźmin” produkcji CD Projekt powstały także komiksy:

• “Racja stanu” (do “Wiedźmina 2: Zabójców królów”),
• “Rachunek sumienia” (dodatek do “Serca z kamienia”). 

Komiksy zagraniczne

Od 2014 roku powstają także komiksy o Geralcie wydawane przez amerykańskie wydawnictwo Dark Horse. Ich akcja toczy się głównie po wydarzeniach z sagi. Odnoszą się one bardziej do świata, który możesz znać z gier. Jakie komiksy się pojawiły w tej serii i w jakiej kolejności je czytać? 

• “Dom ze szkła”,
• “Dzieci lisicy”,
• “Klątwa kruków”,
• “Córka płomienia”,
• “Zatarte wspomnienia”,
• “Wiedźmi lament”,
• “Ballada o dwóch wilkach”,
• “Dzikie zwierzęta”. 

Kolejne komiksy z uniwersum

Wydawnictwo Dark Horse Comics (oraz Polskie Egmont) rozpoczęło publikację komiksowych adaptacji poszczególnych opowiadań. Pierwszy tom, który się okazał, to “Wiedźmin. Ziarno prawdy” (oparty na opowiadaniu o podobnym tytule). 

Manga o Geralcie

Jest także manga o tym, jak Geralt zostaje przeniesiony do feudalnej Japonii. Nosi tytuł “Wiedźmin. Ronin” i nie należy do głównego kanonu.

Serial o Geralcie

Na koniec “ufff”, na które pewnie czekałeś. Jest także serial o Wiedźminie. Znajdziesz go na Netflixie. Aż mamy ochotę napisać “W jakiej kolejności oglądać odcinki serialu Wiedźmin”, ale… tym razem wystarczy, że zrobisz to po kolei. Zostały nagrane i wypuszczone tak, jak trzeba je oglądać (chociaż tyle, prawda?). 

Jak czytać Wiedźmina? Podsumowanie

Cykl wiedźmiński Andrzeja Sapkowskiego to nie tylko pięciotomowa saga, ale także liczne opowiadania i osobne historie, których kolejność może przyprawić o zawrót głowy. Sam widzisz, że określenie kolejności czytania opowiadań i książek o Wiedźminie nie jest proste. Masz do wyboru trzy wersje kolejności:

• tę, w której opowiadania i książki były wydawane,
• tę, która zachowuje po części chronologię wydarzeń,
• tę, którą stworzyli fani “Wiedźmina” i która najlepiej oddaje kolejność przygód głównego bohatera. 

To, którą opcję wybierzesz, zależy tylko i wyłącznie od ciebie.