Zwiedzanie Krakowa – miejsca, do których warto zajrzeć

Czy wiesz, że…

…w 2000 roku Kraków jako pierwsze polskie miasto oraz jako pierwsze miasto Europy Środkowo-Wschodniej (wraz z Pragą) został uznany za Europejską Stolicę Kultury? To jednak nie wszystkie jego osiągnięcia, ponieważ:

• w 2006 roku został uznany za jedno z pięciu najbardziej popularnych miast Europy,

• w 2007 roku uzyskał tytuł “najmodniejszego miasta świata” (nie, nie ocenili tego Krakowiacy, ale amerykańska agencja internetowa “Orbitz”, która wyznacza trendy w światowej turystyce. Możemy więc uznać to za niezłe wyróżnienie),

• w 2014 roku został wyróżniony tytułem Europejskiego Miasta Sportu oraz Miastem Literatury UNESCO.

Skoro to takie światowej sławy miasto, co w takim razie warto w nim zobaczyć? Wybierzmy się na spacer.

Kazimierz – najciekawsza dzielnica Krakowa

Nie będziemy w tym artykule wspominać o tak znanych miejscach jak Wawel, ale na Kazimierz naprawdę warto się wybrać. Niektórzy uważają, że jest to najbardziej magiczne miejsce Krakowa, inni twierdzą, że najciekawsze. Pewne jest to, że Kazimierz dawniej był dzielnicą żydowską i przez to też ma taką a nie inną historię oraz infrastrukturę.

Powstał już w XIV wieku, a do końca XVIII był samodzielnym miastem, leżącym na południe od Krakowa. Oddzielała go od niego nieistniejąca już odnoga Wisły.

Jeśli wydaje ci się, że dopiero Naziści sprawili, że Kazimierz stał się dzielnicą żydowską, to jesteś w błędzie. Było tak już w 1495 roku i przez kolejne stulecia, w których kultura żydowska przenikała się z chrześcijańską. Musisz jednak wiedzieć, że podczas II wojny światowej niemieccy okupanci wymordowali większość Żydów, którzy tam mieszkali, a także zdewastowali praktycznie wszystko, co związane z kulturą żydowską.

Co zostało na Kazimierzu i co warto zobaczyć?

• Kościół Bożego Ciała, Kościół św. Katarzyny, Kościół Paulinów na Skałce,
• Kryptę Zasłużonych na Skałce (inaczej Panteon Zasłużonych), gdzie pochowani są między innymi: Jan Długosz, Wincenty Pol, Lucjan siemieński, Józef Ignacy Kraszewski, Adam Asnyk, Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Karol Szymanowski, Ludwik Solski, Czesław Miłosz,
• ratusz na placu Wolnica,
• zespół zabytków architektury przemysłowej przy ul. św. Wawrzyńca (inaczej kwartał św. Wawrzyńca),
• cmentarz Remuh (jeden z najstarszych cmentarzy żydowskich w Europie) oraz synagogi m.in. Starą, Wysoką oraz Izaaka,
• Mykwę Wielką (jest to budynek zbudowany w 1567 roku, odnowiony w XX wieku. Mykwa to łaźnia rytualna do której schodzi się po około 40 stromych schodach. Budynek został zniszczony podczas II wojny światowej, ale zachował się kształt basenu kąpielowego, przez co można było go odnowić. Teraz w budynku znajduje się żydowska restauracja Klezmer-Hois oraz hotel),
• fragmenty murów obronnych.

A coś nieco nowszego? 

Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

Swoją siedzibę ma na rynku głównym w Pałacu Krzysztofory. Dawniej był to oddział Archiwum Akt Dawnych Miasta Krakowa (trudno w to uwierzyć, ale wtedy muzeum nie miało swoich zbiorów). Z czasem rozdzielono Archiwum Narodowe w Krakowie od Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i dziś samo muzeum składa się z wielu oddziałów, m.in.:

• wspomnianego wcześniej Pałacu Krzysztofory (wystawa stała: “Kraków od początku, bez końca”, wystawa czasowa: “Wincenty Wodzinowski. Czuły obserwator”),
• Wieży Ratuszowej,
• Rynku Podziemnego (wystawa stała: “Śladem europejskiej tożsamości Krakowa”, która znajduje się pomiędzy Sukiennicami a kościołem Mariackim, z tym, że pod ziemią, na głębokości kilku metrów. To świetne miejsce dla tych osób, które lubią czuć dreszczyk i mrok),
• Celestatu (wystawa stała: “Krakowskie Bractwo Kurkowe i obronność miejska”),
• Murów Obronnych,
• Domu Zwierzynieckiego,
• Kamienicy Hipolitów,
• Barbakanu,
• Starej Synagogi,
• Rydlówki,
• Fabryki Emalia Oskara Schindlera,
• Apteki Pod Orłem (odbywa się tam m.in. wystawa “Transport wyruszył do Bełżca – deportacje Żydów z Krakowa”).[1]

Warto zobaczyć chociaż jedno z tych ciekawych i nieco mrocznych miejsc. A jeśli czas na to pozwoli, wejdź do kilku z nich.

Inne miejsca na Kazimierzu w Krakowie

Pierwsze puby i kawiarnie (począwszy od Singera, Propagandy i Alchemii) otwierano już w latach 90., a dziś tego typu lokali jest na Kazimierzu już prawie 300. Warto odwiedzić któryś z nich w przerwie podczas zwiedzania, napić się i zjeść coś smacznego. Jeśli w Krakowie spędzasz kilka dni, spokojnie wystarczy ci lokali, by za każdym razem stołować się gdzie indziej.

Możesz też wstąpić do którejś z galerii lub teatrów (jednym z nich jest Teatr Barakah, który mieści się w budynku dawnej Nowej Mykwy żydowskiej). 

Na Kazimierzu odbywają się także liczne festiwale, a najpopularniejszym jest Festiwal Kultury Żydowskiej. Odbywa się on nieustannie od 1988 roku.

Na spacer po Kazimierzu warto wybrać się także tak po prostu, zaglądając w różne uliczki czy gubiąc się, by trafić na jeszcze ciekawsze miejsca. 

Widok na miasto, czyli Kopiec Kościuszki

Kopiec Kościuszki to nie jedyny kopiec w Krakowie, ale zdecydowanie najbardziej znany. Został on wybudowany w latach 20 XIX wieku i zarządza nim komitet kopca Kościuszki w Krakowie. Nieopodal znajduje się muzeum Kościuszkowskie, a sam Kopiec ma specjalne połączenia autobusowe z centrum Krakowa.

To Kopiec nie był tam od zawsze?! Tak się składa, że nie. Powstał dlatego, że ludzie nie mogli się dogadać i zdecydować, jak upamiętnić pamięć Tadeusza Kościuszki, którego ciało spoczywa w Krakowie. W końcu podjęto decyzję, był usypać kopiec na kształt istniejących już kopców Krakusa i Wandy. Co ciekawe, w budowaniu kopca brali udział nawet cudzoziemcy, którzy akurat odwiedzili miasto.

Co warto tam zobaczyć?

• trasę edukacyjną (pokazuje ona Tadeusza Kościuszkę od innej, bardziej prywatnej strony. Dowiesz się, jak się ubierał, czy dbał o wygląd, jak odnajdywał się w towarzystwie, kogo kochał, co lubił robić w wolnym czasie i wiele, wiele więcej),
• Ogród Kościuszkowski (jedną z pasji Kościuszki były prace ogrodowe, a w szczególności hodowla róż. Projektował on ogrody dla polskich magnatów i nie tylko. Wejście na trasę edukacyjną oraz do Ogrodu odbywa się z jednym biletem, nie musisz kupować osobnych wejściówek),
• wystawę “Kościuszko – bohater wciąż potrzebny” (multimedialna, interaktywna opowieść o człowieku, który swoje prywatne szczęście podporządkował służbie),
• Bibliotekę Kościuszkowską (unikatowy księgozbiór, w którym znajdziesz wydania nawet sprzed 200 lat).[2]

Galerie sztuki oraz muzea w Krakowie

W Krakowie znajdziesz różne galerie sztuki. Wiele z nich wchodzi w skład Muzeum Narodowego, m.in.:

• Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, 
• Pałac Biskupa Erazma Ciołka (wystawa sztuki średniowiecznej), 
• Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego (zbiory numizmatyczne),
• Kamienica Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego (głównie sztuka Młodej Polski).

Oprócz Muzeum Krakowa w mieście znajdziesz także chociażby:

• Muzeum Inżynierii Miejskiej, 
• Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej “Manggha”, 
• Muzeum Archeologiczne, 
• Muzeum Etnograficzne, 
• Żydowskie Muzeum Galicja,
• Muzeum Historii Fotografii, 
• Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK, 
• Galeria Sztuki Współczesnej “Bunkier Sztuki”, 
• Cricoteka, 
• Pałac Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Warto wpaść do Krakowa wtedy, gdy będzie odbywać się Noc Muzeów. Zaoszczędzisz mnóstwo pieniędzy, bo do wszystkich obiektów wejdziesz za darmo (sprawdź jednak ofertę wcześniej, bo w przyszłości mogą być inne zasady zwiedzania oraz opłat podczas Nocy Muzeów). A jeśli w tym samym czasie będzie odbywać się jeden z licznych festiwali (o nich za sekundę), to wygrałeś życie!

Ciekawe wydarzenia w Krakowie

Kraków festiwalami stoi. Wspomnieliśmy już o Festiwalu Kultury Żydowskiej, który odbywa się na Kazimierzu, ale to tylko jedna z wielu propozycji. Oprócz niego możesz złapać wejściówki na m.in.:

• festiwale muzyczne, m.in. Unsound, Sacrum Profanum, Festiwal Muzyki Filmowej, Jazz Juniors, Bluesroads Festival, Krakowską Wiosnę Muzyki, Coke Live Music Festival,
• festiwale filmowe, m.in. Krakowski Festiwal Filmowy, Etiuda & Anima, Międzynarodowy Festiwal Kina Niezależnego Off Camera,
• festiwale teatralne, m.in.  Międzynarodowy Festiwal Teatralny Boska Komedia, Opera Rara, PaKA, Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych Ulica,
• festiwale literackie, m.in. Conrad Festival, Festiwal Literacki Czesława Miłosza,
• festiwale sztuki, m.in.  Międzynarodowe Triennale Grafiki, Cracow Art Week,
• a nawet festiwale naukowe, m.in.  Copernicus Festival, Piknik Archeologiczny, Studencki Festiwal Informatyczny, Noc Naukowców. 

Są też ciekawe imprezy, takie jak:

• Festiwal Pierogów,
• Lajkonik,
• Parada Jamników, 
• Rękawka czy nawet Wielka Parada Smoków.

Nic dziwnego, że Kraków zyskał tyle różnych tytułów, prawda? (Jeśli nie wiesz, o co chodzi, przeczytaj sekcję “Czy wiesz, że…”) Nic, tylko rezerwować nocleg i przyjeżdżać!

Poczuj się jak w filmie

W Krakowie zostały nakręcone liczne filmy. Przechadzając się ulicami miasta, możesz poczuć się jak bohater jednej z produkcji, m.in.:

• “33 scen z życia” Małgorzaty Szumowskiej,
• “Braci Karamazow” Petra Zelenka,
• “Człowieka z marmuru” Andrzeja Wajdy,
• “Karola – człowieka, który został papieżem” Giacomo Battiato,
• “Katynia” Andrzeja Wajdy, 
• “Kleru” Wojciecha Smarzowskiego,
• “Listy Schindlera” Stevena Spielberga,
• “Nocy i dni” Jerzego Antczaka,
• “Spisu cudzołożnic” Jerzego Stuhra, 
• “Wesela” Wojciecha Smarzowskiego. 

To może być dobry pomysł na romantyczną randkę (z uwzględnieniem oglądania filmu!) lub wyjazd z rodzicami czy dziadkami, którzy są fanami nieco starszych produkcji. 

A to jeszcze nie są wszystkie miejsca na spacer, ponieważ w Krakowie możesz znaleźć liczne (i bardzo ciekawe!) trasy turystyczne. Do wyboru masz m.in.:

• Drogę Królewską (tzw. Via Regia, czyli drogę, którą wjeżdżali monarchowie oraz którymi przemierzały procesje koronacyjne i pogrzebowe. Spacerując nią, zobaczysz najważniejsze zabytki miasta, takie jak Barbakan czy Bramę Floriańską), 
• Drogę Skazańców (tzw. Via Dolorosa, która biegnie od Ratusza przez ul. Sławkowską i Długą, aż do szubienicy za Kleparzem), 
• Trasę Uniwersytecką,
• Trasę Świętego Stanisława,
• Trasy Zabytków: Żydowskich, Zwierzyńca oraz Podgórza,
• Trasę Nowohucką,
• Trasę “Ścieżkami Jana Pawła II”,
• Trasę “Spacer po Plantach wokół Starego Miasta”,
• Szlak “Kopce Krakowa”,
• Krakowski Szlak Świętych,
• Krakowski Szlak Generała Bema,
• Szlak Twierdzy Kraków (możesz iść na nogach lub jechać rowerem. To trasa historyczno-turystyczno-krajoznawczo-kulturowa, która łączy elementy fortyfikacji Twierdza Kraków, która składa się ze 100 obiektów militarnych),
• Krakowski Szlak Techniki (zobaczysz m.in. stację kolejową, Browar Rodziny Götzów, Kuźnię ZIeleniewskich, Strażnicę Pożarniczą, wiadukt kolejowy, elektrownię krakowską, zabytkową zajezdnię tramwajową, Most Podgórski, bulwary wiślane, Fabrykę Schindlera czy Centrum Szkła i Ceramiki Lipowej 3). 

Jeśli nie chcesz planować wycieczki, a jednocześnie chcesz zobaczyć wiele ciekawych miejsc, warto wybrać się na spacer którąś trasą. Dzięki temu oddasz dowodzenie tym, którzy wyznaczyli drogę i skupisz się tylko na podziwianiu widoków. 

Kiedy odwiedzisz Kraków i zobaczysz go od nieco innej strony?

Przypisy:

[1] https://muzeumkrakowa.pl/oddzialy (dostęp z dnia 29.07.2024)

[2] https://kopieckosciuszki.pl/ (dostęp z dnia 29.07.2024)