Jakie są trendy w dziedzinie sztuki teatralnej i rozrywki?

Dlaczego teatr się zmienia?

Na początek zastanówmy się, dlaczego w ogóle teatr się zmienia. Dlaczego “Romeo i Julia” ewoluuje do “Romy i Juliana”, a niektóre spektakle już dawno zniknęły z afiszów? Dlatego pojawiają się nowe sztuki teatralne, zupełnie inne od tego, co znaliśmy do tej pory?

Wszystko sprowadza się do widzów. Stają się oni coraz bardziej wymagający. Rzadko kto chce oglądać w kółko te same przedstawienia grane identycznie przez dziesiątki (a nierzadko nawet setki) lat. Uczniowie nudzą się na kolejnym wyjściu na “Zemstę” czy “Dziady” w tradycyjnym wydaniu. My, jako widzowie, oczekujemy zaskoczenia. Oczekujemy takiej rozrywki, która wciśnie nas w fotel i faktycznie będzie warta swojej ceny. Aż w końcu: oczekujemy spektakli dopasowanych do naszych czasów, do naszych realiów i do naszych problemów, ponieważ chcemy się utożsamiać z bohaterami, odczuwać z nimi emocje i zmieniać się w trakcie oglądania. 

Jak zmienia się sztuka teatralna? 3 kluczowe trendy

W XXI wieku możemy obserwować dynamiczne zmiany w wielu teatrach. Jednocześnie potrafią one prezentować klasyki w niezmienionej formie. Tym samym dążą do równowagi. Jednak nie zmienia to faktu, że coraz mocniej zarysowują się pewne trendy. Jakie? Czytaj dalej!

Trend 1: Nowoczesne technologie

Nowoczesne technologie są już wszędzie: w naszych domach, firmach, sklepach czy nawet ośrodkach zdrowia. Nic więc dziwnego, że zawitały także na scenie. Jak są wykorzystywane? Chociażby poprzez połączenie sztuki teatralnej z nagranymi scenami wyświetlanymi na ekranie. To jednak tylko kropla w morzu zmian. 

Powstają już teatry 3D, które są połączeniem teatru i kina. Tworzą one tzw. stereoskopowe spektakle, w których grają żywi aktorzy, znajdujący się na pierwszym planie. Za nimi umieszczane są ekrany, które emitują obraz 3D. Spektakle tego typu ogląda się w okularach 3D. 

Coraz częściej w teatrach gości także rozszerzona rzeczywistość. Dzięki wykorzystaniu różnych okularów, widzowie mogą sami zdecydować, co i w jakiej kolejności oglądają. Pozwala to widzom na współtworzenie teatru i dokonywanie wyborów. W sztuce “Biesy VR” widz staje się Szygalewem. Jest przesłuchiwany w izolatce, podróżuje po umyśle bohatera. Zmiana okularów w czasie seansu zmienia perspektywę oglądającego. Znajdują się na różnych stanowiskach, ponieważ całość jest stworzona jak wystawa. 

W niektórych wydaniach widz staje się nawet bohaterem (awatarem), uczestniczącym w przygodach na scenie (a to wszystko z wygodnego fotela). 

Trend 2: Prawa człowieka, równouprawnienie i zmiany społeczne

Sztuki napisane 2 tysiące lat temu mogą być dopasowane do naszej rzeczywistości. Wiele się od tamtego czasu zmieniło. Kobiety otrzymały prawa, dzieci są wysłuchiwane i wspierane, a życie nie kręci się wokół tych kwestii, które były ważne wtedy. Dlatego też nowe spektakle teatralne nawiązują do naszej codzienności. Coraz częściej na scenie możemy zobaczyć nie wzniosłe, pompatyczne sceny, a sytuacje z codziennego życia. Przewijają się przez nie “zwykli” ludzie, z którymi możemy się utożsamiać. 

W teatrze pojawiają się motywy, które nie miały miejsca jeszcze np. 50 lat temu. W pewnym sensie wraz z kurtyną opadły tematy tabu, dzięki czemu teraz w spektaklach można poruszać wszystkie ważne i nawet nieważne kwestie. 

Oprócz tego na scenie coraz więcej do powiedzenia mają młodzi ludzie. Ich pokolenie chętnie tworzy swoje własne przedstawienia, które opowiadają o tym, jak oni widzą świat, dorosłość, codzienne problemy. Zyskujemy zupełnie nową perspektywę.

Trend 3: Interaktywność

Teatr przypomina kino: na scenie/ekranie pojawia się historia, którą jedynie oglądamy. Zdarza się już jednak (i to coraz częściej), że możemy, jako widzowie, brać udział w przedstawieniu. Aktorzy zachęcają widzów do wyrażania zdania, do zmiany biegu historii. Oprócz tego publiczność śpiewa i tańczy z aktorami. Jest to znane szczególnie z przedstawień dla dzieci, ale ten trend coraz odważniej wchodzi także do “poważnych” teatrów. 

W przypadku teatrów dla dzieci, spektakle interaktywne mają uczyć, dawać morał i jednocześnie bawić. Mali widzowie nie potrafią usiedzieć spokojnie w miejscu przez godzinę czy dwie (i to jest całkowicie normalne). Biorąc udział w interaktywnym spektaklu, mogą się ruszać, bawić, tańczyć i śpiewać, dzięki czemu wynoszą więcej z widowiska i pamiętają je na dłużej (i nie trzeba ich co chwilę upominać, by siedziały cicho i “grzecznie”).

Trendów w sztuce teatralnej i rozrywce ogółem jest oczywiście więcej, ale te trzy są najbardziej zauważalne w ostatnich latach. Zmiany możemy obserwować już dziś, ale dokąd nas zaprowadzą, możemy tylko przypuszczać. Zobaczymy to za kilka-kilkanaście lat.