Europejskie Szlaki Kulturowe śladami artystów i ludzi ze świata sztuki oraz kultury

Jakie są Europejskie Szlaki Kulturowe związane ze sztuką?

Opowiemy Ci o takich szlakach, jak:

• Europejskie Drogi Mozarta,
• Europejski Szlak Ceramiki,
• Réseau Art Nouveau Network,
• Śladami Roberta Louisa Stevensona,
• Szlak Impresjonizmu,
• Szlak Le Corbusiera: Spacery architektoniczne,
• Szlak Eneasza,
• Szlak Alvara Aalto,
• Europejski Szlak d’Artagnana,
• Szlak Kawiarni Historycznych,
• Europejski Szlak Bajek,
• Szlak Pisarek,
• Szlak Leonarda da Vinci,

Europejskie Drogi Mozarta

Wolfgang Amadeusz Mozart był jednym z najbardziej wpływowych muzyków w historii Europy. Przez większość życia podróżował, poznając różne style muzyczne, ucząc się i nawiązując kontakty. Choć zmarł w wieku 35 lat, spędził ponad 10 lat w trasach koncertowych, podróżując po Europie.

Co zobaczysz po drodze?

• pałace, place i ogrody,
• sale koncertowe, opery i muzea,
• miejsca związane z życiem i twórczością Mozarta,
• wydarzenia artystyczne i kulturalne.

Jak podróżować? Szlaki obejmują podróże Mozarta w latach 1762–1791, od Salzburga po Monachium, Wiedeń i Pragę. Podróżując nimi możesz poznać życie kompozytora, jego muzykę i wpływy kulturowe w 10 krajach i ponad 200 miejscach Europy.

Kraje: Austria, Niemcy, Włochy, Ukraina.

Europejski Szlak Ceramiki

Ceramika w Europie to nie tylko sztuka, lecz także historia gospodarcza i społeczna. Szlak pokazuje, jak wyroby ceramiczne kształtowały tożsamość regionów i całego kontynentu.

Co zobaczysz, wędrując tym szlakiem?

• ceramikę o różnym przeznaczeniu,
• wiedzę i umiejętności, których potrzeba, by ją tworzyć. 

Jak podróżować? Możesz wybrać różne miejsca i trasy (nawet po konkretnych miastach, np. Delft, Limoges czy Selb). Po drodze możesz zwiedzać zakłady ceramiczne i próbować własnych sił w tym fachu (zobaczysz, że to wcale nie jest takie proste, na jakie wygląda, gdy obserwujesz profesjonalistów).

Kraje: Austria, Azerbejdżan, Chorwacja, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Malta, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Hiszpania, Słowacja, Turcja, Ukraina.

Réseau Art Nouveau Network

Secesja (znana także jako Art Nouveau) to styl przełomu XIX i XX wieku, inspirowany przyrodą i nowoczesnością. Bardzo szybko zyskał popularność w Europie. Twórcy inspirowali się głównie naturalnymi strukturami i formami (kwiatami, roślinami, falami) i łączyli te inspiracje z nowoczesnymi na tamte czasy technologiami przemysłowymi i materiałami. Gdy wybuchła wojna, secesja odeszła w zapomnienie, bo nie była zbyt praktyczna. Wróciła dopiero w drugiej połowie XX wieku. 

Co zobaczysz po drodze?

• charakterystyczną architekturę secesyjną i wnętrza,
• lokalne odmiany stylu, jak Jugendstil czy Modernismo,
• dzieła sztuki powiązane z historią i przyrodą,
• wystawy, materiały i zajęcia dla turystów w różnym wieku. 

Jak podróżować? Sieć Art Nouveau obejmuje ponad 20 miast, które możesz odkrywać tak, jak lubisz (np. tylko zwiedzając bądź biorąc udział w warsztatach).

Kraje: Austria, Belgia, Kuba, Francja, Niemcy, Węgry, Włochy, Łotwa, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowenia, Hiszpania, Szwajcaria, Ukraina.

Śladami Roberta Louisa Stevensona

Robert Louis Stevenson, autor “Wyspy Skarbów” i “Doktora Jekylla i pana Hyde’a”, był nie tylko znakomitym pisarzem, ale także podróżnikiem. Urodził się w Szkocji, później przemierzał Europę, aż osiadł na Samoa, gdzie zakończył życie. Wędrował pieszo, podróżował kajakiem i opisywał odwiedzane miejsca w swoich książkach. 

1. To nie jest Robert Stephenson od tzw. Rakiety Stephensona – pierwszej lokomotywy parowej.

Co zobaczysz?

• miejsca związane z życiem i twórczością pisarza w Szkocji, Francji i Belgii,
• wystawy, wykłady i warsztaty literackie,
• szlaki inspirowane jego podróżami, m.in. przez Szkocję po Las Fontainebleau we Francji,
• inicjatywy dla dzieci i młodzieży przybliżające twórczość Stevensona.

Jak podróżować? Możesz podążać śladami pisarza od Szkocji po Francję i Belgię. Szlak to okazja, by poznać jego fascynującą biografię i zobaczyć Europę oczami podróżnika i idealisty. Dobrze, byś wcześniej przeczytał którąś z jego książek (możesz to robić także w ramach odpoczynku po drodze!). 

Kraje: Belgia, Francja, Niemcy, Szwajcaria, Wielka Brytania.

Szlak Impresjonizmu

Impresjonizm, nurt zapoczątkowany w XIX wieku przez Moneta, Renoira czy Sisleya, zrewolucjonizował sztukę i sposób patrzenia na świat. Impresjoniści uwielbiali spontaniczność w malowaniu. Sprzeciwiali się powszechnemu akademizmowi, przez co nurt ten był początkowo krytykowany. Dobrze jednak, że artyści postawili na swoim i tworzyli, bo dziś ich dzieła zachwycają i inspirują kolejne pokolenia.

Co zobaczysz na tym szlaku?

• miejsca życia i pracy największych impresjonistów,
• kolonie artystyczne, takie jak Schwaan,
• muzea z bogatymi zbiorami malarstwa XIX i XX wieku,
• sześć tras tematycznych śladami wybranych artystów i grup.

Jak podróżować? Szlak obejmuje kilkanaście krajów Europy i aż zachęca do poznania historii impresjonizmu przez wystawy, warsztaty i wydarzenia edukacyjne. To podróż przez miejsca, które inspirowały największych malarzy. Może zainspirują także ciebie?

Kraje: Belgia, Chorwacja, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Litwa, Holandia, Polska, Słowenia, Hiszpania.

Szlak Le Corbusiera: Spacery architektoniczne

Le Corbusier, urodzony w Szwajcarii jako Charles-Édouard Jeanneret, był jednym z najwybitniejszych architektów XX wieku, a także pisarzem i urbanistą. Jego wizje modernizmu, funkcjonalizmu i puryzmu zmieniły architekturę na całym świecie. Zaprojektował wiele budynków nie tylko w Europie, ale także w Ameryce i Japonii. 

Co zobaczysz podczas podróży tym szlakiem?

• 24 obiekty zaprojektowane przez Le Corbusiera,
• 21 miast i 6 krajów związanych z jego życiem i twórczością,
• budynki będące ikonami modernizmu,
• miejsca inspiracji architekta i jego podróży artystycznych.

Jak podróżować? Organizatorzy szlaku zapraszają rodziny, studentów i miłośników architektury do odkrywania dorobku Le Corbusiera. To podróż po Europie i poza nią, pokazująca wpływ jednego człowieka na rozwój światowej architektury.

Kraje: Argentyna, Belgia, Francja, Niemcy, Japonia, Szwajcaria.

Szlak Eneasza

Eneasz, bohater “Eneidy” Wergiliusza, symbolizuje początki Rzymu i wspólne europejskie dziedzictwo kulturowe. Szlak prowadzi śladami legendarnej wędrówki bohatera – od Troi po Lacjum – i łączy miejsca związane z najstarszymi cywilizacjami basenu Morza Śródziemnego.

Co zobaczysz po drodze?

• stanowiska archeologiczne od Troi po zabytki Rzymu,
• krajobrazy związane z mitami i historią starożytności,
• mozaiki, rzeźby i inne dzieła sztuki inspirowane Eneidą,
• miejsca wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. 

Jak podróżować? Szlak prowadzi poza utartymi trasami turystycznymi i promuje zrównoważoną turystykę. To propozycja dla miłośników historii, archeologii i żeglowania po Morzu Śródziemnym. Możesz także zwiedzać z przewodnikiem!

Kraje: Albania, Francja, Grecja, Włochy, Hiszpania, Tunezja, Turcja, Wielka Brytania.

Szlak Alvara Aalto

Alvar Aalto (1898–1976) był jednym z najważniejszych architektów XX wieku, a jego projekty stały się symbolem nowoczesnego stylu życia (koniecznie je zobacz, chociaż w Internecie, bo są niesamowite, jasne, przestronne i takie, które aż proszą by zatrzymać na nich wzrok na dłużej). Tworzył bardzo różnorodne projekty, które zachwycają do dziś. Szlak prowadzi przez budynki i miejsca, w których architektura, design i natura tworzą harmonijną całość.

Co zobaczysz?

• ponad 50 budynków zaprojektowanych przez Aalto (m.in. Finlandia Hall w Helsinkach, Centrum Kultury Wolfsburg w Niemczech czy kościół Riola we Włoszech),
• projekty urbanistyczne, biblioteki, teatry i centra kultury,
• kultowe lampy, szkło i meble z drewna jego projektu,
• miejsca związane z życiem i twórczością architekta.

Jak podróżować? Szlak zachęca do odkrywania architektury. To nie tylko wizyty w zabytkach, ale też możliwość poznania lokalnych tradycji i krajobrazów. Na stronie Visit Alvar Aalto znajdziesz gotowe pakiety wycieczek i plany podróży.

Kraje: Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Włochy.

Europejski Szlak d’Artagnana

D’Artagnan, historyczny kapitan muszkieterów Ludwika XIV, stał się legendą dzięki powieściom Aleksandra Dumasa. Szlak przybliża jego prawdziwą historię i epokę, w której żył. Ciekawe, ile niuansów na temat jego życia odkryjesz, a co okaże się fikcją.

Co zobaczysz po drodze?

• 6 tras tematycznych o łącznej długości 6000 km,
• zamki, miasta i miejsca związane z muszkieterami,
• XVII-wieczne krajobrazy i tradycje,
• ścieżki dla pieszych, rowerzystów i jeźdźców konnych (możesz poczuć się jak muszkieter!).

Jak podróżować? Możesz podążać szlakiem biegnącym od rodzinnego miasta d’Artagnana – Loupiac we Francji – do Maastricht w Holandii (tam zmarł). Trasa promuje turystykę zrównoważoną i kontakt z lokalnymi społecznościami, przybliżając historię bohatera i Europy epoki baroku.

Kraje: Belgia, Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Hiszpania.

Szlak Kawiarni Historycznych

W XVIII wieku kawiarnie stały się centrami życia kulturalnego i politycznego (i tak też zostało praktycznie do dziś, choć raczej mówimy tu o życiu kulturalny i społecznym, niekoniecznie politycznym). Niewiele kawiarni tamtych czasów przetrwało do dziś, ale te, które nadal możesz odwiedzić, mieszczą w sobie dawny wystrój, tradycje i atmosferę.

Co zobaczysz?

• zabytkowe kawiarnie w stylach od neobaroku po modernizm,
• wnętrza związane z wybitnymi pisarzami i artystami,
• tradycje parzenia kawy i cukiernictwa,
• wystawy i wydarzenia kulturalne.

Jak podróżować? Podróżując tym szlakiem, przeniesiesz się do dawnych czasów i odkryjesz rolę kawiarni w historii poszczególnych miast. Jeśli jesteś miłośnikiem kultury i pysznych smaków, to będzie idealna propozycja dla ciebie.

Kraje: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Francja, Grecja, Węgry, Włochy, Malta, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Hiszpania, Szwajcaria, Turcja.

Europejski Szlak Bajek

Szlak łączy literackie bajki i ustne opowieści z miejscami, w których powstawały i gdzie nadal żyje ich tradycja. Podróżując nim niemal cofniesz się w czasie i odkryjesz zaczarowane miejsca, które być może pamiętasz ze swojego dzieciństwa.

Co zobaczysz w trakcie podróży?

• miejsca związane z twórcami i bohaterami bajek,
• muzea, festiwale i parki rozrywki,
• dziedzictwo baśni w różnych kulturach,
• historie przekazywane przez pokolenia.

Jak podróżować? To trasa zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Łączy świat fikcji z rzeczywistością, podkreślając rolę bajek w kulturze europejskiej. Jest idealna dla rodzin i miłośników literatury. Przed podróżą koniecznie przeczytaj bajki, o których będzie mowa na szlaku. Dzięki temu przeżyjesz jeszcze ciekawszą przygodę.

Kraje: Chorwacja, Cypr, Niemcy, Grecja, Włochy, Irlandia, Litwa, Mołdawia, Szwajcaria.

Szlak Pisarek

Szlak odkrywa życie i twórczość pisarek przełomu XIX i XX wieku, kiedy to kobiety coraz aktywniej włączały się w życie kulturalne i społeczne Europy. Ich głosu nie dało się dłużej ignorować i właśnie dzięki nim dziś możesz zwiedzać ciekawe przestrzenie (te rzeczywiste i te wyobrażone) w wielu krajach Europy. Trasa łączy miejsca związane z ich życiem oraz literacką działalnością, ukazując różnorodność językową i społeczną walkę o prawa kobiet.

Co zobaczysz po drodze?

• muzea, pomniki i czytelnie,
• zabytki materialne i niematerialne,
• działania edukacyjne i kulturalne podkreślające znaczenie pisarek w kulturze europejskiej.

Jak podróżować? Szlak prowadzi przez 6 europejskich krajów, w których tworzyły ważne pisarki. Oferuje warsztaty, wycieczki z przewodnikiem, wydarzenia literackie, wymiany studenckie, a nawet wykłady dla seniorów czy atrakcje dla dzieci. Możesz wybrać takie atrakcje, jakie będą dla ciebie najciekawsze.

Kraje: Bułgaria, Chorwacja, Czarnogóra, Polska, Portugalia, Serbia, Słowenia.

Szlak Leonarda da Vinci

Leonardo da Vinci, ikona włoskiego renesansu, pozostawił trwały ślad w sztuce, nauce i inżynierii nie tylko w Europie, ale także na całym świecie. Podróżując tym szlakiem, możesz śledzić jego życie, odkrywać dzieła i wynalazki od Włoch po Francję, Słowenię i Turcję. Możesz tego nie wiedzieć, ale wiele jego wynalazków nie ujrzała światła dziennego!

Co zobaczysz na szlaku?

• interdyscyplinarne badania i innowacje prowadzone i wprowadzane przez Leonarda da Vinciego,
• sztukę i wynalazki wyprzedzające jego epokę,
• inspirację dla współczesnych artystów, naukowców i projektantów.

Jak podróżować? Trasa prowadzi przez miejsca narodzin i życia Leonarda: Vinci, Florencję, Mediolan, Rzym, Amboise, Vipavę i Stambuł. Możesz zwiedzać zamki, muzea, rezydencje artysty, a także miejsca związane z jego wynalazkami, np. projekt mostu Galata w Stambule.

Kraje: Francja, Włochy, Słowenia, Turcja, Szwajcaria, Ukraina.

To już wszystkie Europejskie Szlaki Kulturowe w tej kategorii. Nie zapomnij przeczytać także o:

• szlakach religijnych,
• innych szlakach historycznych, społecznych, związanych z wojnami czy przemianami,
• szlakach, które przechodzą przez Polskę.

Źródła:

[1] https://www.gov.pl/web/kultura/szlaki-kulturowe-rady-europy (dostęp z dnia 9.09.2025)

[2] https://www.coe.int/pl/web/cultural-routes (dostęp z dnia 9.09.2025)