Znane festiwale filmowe na świecie: Cannes, Sundance i inne

20 najlepszych i najważniejszych festiwali filmowych na świecie

Według dziennikarzy serwisu MovieMaker najważniejsze i najlepsze festiwale filmowe na świecie to:

• Ann Arbor Film Festival (USA),
• Ashland Independent Film Festival (USA),
• Atlanta Film Festival (USA),
• Austin Film Festival (USA),
• BendFilm Festival (USA),
• Bentonville Film Festival (USA),
• Big Sky Documentary Film Festival (USA),
• Brooklyn Film Festival (USA),
• Burbank International Film Festival (USA),
• Calgary International Film Festival (USA),
• Camden International Film Festival (USA),
• Chagrin Documentary Film Festival (USA),
• Cleveland International Film Festival (USA),
• Cucalorus Film Festival (USA),
• DC Shorts Film Festival (USA),
• deadCenter Film Festival (USA),
• Edmonton International Film Festival (Kanada),
• Fantasia International Film Festival (Kanada),
• Female Eye Film Festival (Kanada),
• Flickers’ Rhode Island International Film Festival (USA).

A jest coś, co nie odbywa się w Północnej Ameryce? Tak! Na 44. miejscu znalazł się American Film Festival, który odbywa się we… Wrocławiu. Na 45. miejscu jest za to Camerimage z Torunia. 46. miejsce należy do Niemiec i Doc Leipzig – International Leipzig Festival for Documentary and Animated Film. Na 47. miejsce trafiła Hiszpania ze swoim Evolution! Mallorca International Film Festival. 48. miejsce to Galway Film Fleadh w Irlandii, a 49. – Tallinn Black Night Film Festival w Estonii. Ostatnie, 50. miejsce to Warszawski Festiwal Filmowy. 

To oczywiście subiektywna lista dziennikarzy. Wśród największych i najważniejszych festiwali filmowych są przecież także m.in.:

• Berlinale, czyli Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie,
• Sundance Film Festival (USA),
• Tokyo International Film Festival (Japonia),
• Tribeca Film Festival (USA),
• Jerusalem Film Festival (Jerozolima),
• Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji (Włochy),
• Festiwal Filmowy w Cannes (Francja).

Berlinale, Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie

Odbywa się corocznie w lutym, a swoimi korzeniami sięga roku 1951. Od samego początku jury kładło nacisk na to, by faktycznie był to międzynarodowy festiwal, więc prezentowane są podczas niego filmy z całego świata.

Podczas festiwalu przyznawane są liczne nagrody, takie jak m.in.:

• Złoty Niedźwiedź dla: najlepszego filmu, najlepszego krótkometrażowego filmu,
• Honorowy Złoty Niedźwiedź,
• Srebrny Niedźwiedź dla: najlepszego reżysera, najlepszej aktorki, najlepszego aktora, za najlepszy scenariusz, za najlepszą muzykę, za wybitne osiągnięcia (w kategoriach: zdjęcia, muzyka, montaż, kostium, scenografia) oraz Nagroda Grand Prix Jury,
• Nagroda im. Alfreda Bauera (założyciela festiwalu) dla pełnometrażowego filmu za innowacyjność,
• Panorama Publikumspreis (nagroda publiczności),
• Nagroda Teddy dla filmów o tematyce LGBT. 

Sundance Film Festival

Odbywa się co roku w USA w Park City, Salt Lake City, Ogden oraz w narciarskim ośrodku Sundance w Utah. Pierwsza edycja odbyła się w 1978 roku, a nazwa festiwalu pochodzi od postaci The Sundance Kid granej przez Roberta Redforda w filmie “Butch Cassidy and the Sundance Kid”. 

Podczas pierwszego festiwalu Sundance prezentowano filmy zarówno hollywoodzkie, jak i – choć niewiele – filmy produkowane przez kino niezależne. Wielu wybitnych artystów zostało po raz pierwszy zauważonych i docenionych właśnie podczas Sundance Film Festival. Są to m.in. Kevin Smith, Quentin Tarantino i bracia Coen. 

W 2016 roku Polacy otrzymali dwie nagrody:

• World Cinema Dramatic Special Jury Award for Unique Vision and Design za “Córki Dancingu” (reż. Agnieszka Smoczyńska),
• Direct Award: World Cinema Documentary za reżyserię filmu “Wszystkie nieprzespane noce” dla Michała Marczaka. 

Wśród filmów nagrodzonych Grand Jury Prize są m.in.: “Waiting for the Moon” (Jill Godmilow), “Public Access” (Bryan Singer), “Zbuntowana” (Karyn Kusama), “Personal Velocity: Three Portraits” (Rebecca Miller), “Królestwo zwierząt” (David Michod).

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Tokio

Tokyo International Film Festival odbywa się w stolicy Japonii od 1985 roku. Wśród nagrodzonych są m.in.:

• Rachel Ward (“Dobra Żona”, 1987 rok), 
• Masahiro Motoki (“Ostatnia piosenka”, 1993 rok),
• “Cwał” (reż. Krzysztof Zanussi, 1996 rok),
• Donatella Finocchiaro (“Angela”, 2002 rok), 
• Peter Howitt (“Zakaz parkowania”, 2007 rok),
• Siergiej Dworcewoj (“Tulpan”, 2008 rok),
• “Cztery noce z Anną” (reż. Jerzy Skolimowski, 2008 rok), 
• “Nietykalni” (reż. Eric Toledano, Olivier Nakache, 2011 rok),
• Denis Menochet (“Bestie”, 2022 rok),
• “Śnieżna pantera” (reż. Pema Tseden, 2023 rok).

Tribeca Film Festival

Odbywa się w Nowym Jorku od 2001 roku. Został założony przez Roberta De Niro, Jane Rosenthal i Craiga Hatkoffa, by pobudzić kulturalną i gospodarczą odbudowę po zamachach na World Trade Center. Co roku odbywa się tam ponad 600 pokazów, które są oglądane przez przeszło 150 tysięcy widzów. 

Konkursy, które odbywają się podczas Tribeca Film Festival to m.in.:

• U.S. Narrative Competition (Best U.S. Narrative Feature, Best Animated Short),
• Nagrody publiczności (Narrative Awards, Documentary Award).

Festiwal Filmowy w Wenecji

Po włosku Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica di Venezia. Został założony przez hrabiego Giuseppe Volpi di Misurata w 1932 roku, przez co jest uznawany za najstarszy festiwal filmowy na świecie. Co ciekawe, nie odbywa się w Wenecji, a na wyspie Lido. Wchodzi w skład Biennale w Wenecji. 

Podczas Festiwalu Filmowego w Wenecji przyznawane jest wiele nagród, m.in.:

• Złoty Lew dla najlepszego filmu,
• Puchar Volpiego dla najlepszego aktora i dla najlepszej aktorki,
• Srebrny Lew dla najlepszego reżysera wybranego filmu z sekcji konkursowej,
• Wielka Nagroda Jury (druga nagroda festiwalu, odpowiednik Srebrnego Lwa) dla filmów, które zajęły drugie miejsce w Konkursie Głównym o Złotego Lwa,
• Nagroda Specjalna Jury, czyli odpowiednik Brązowego Lwa (za 3. miejsce w Głównym Konkursie o Złotego Lwa),
• Złota Osella dla najlepszego reżysera, najlepszego scenarzysty, najlepszego montażysty oraz dla najlepszego kompozytora za wkład w rozwój technologii filmowej. 

Festiwal Filmowy w Cannes

Odbywa się od 1946 roku w Cannes we Francji. Podczas festiwalu przyznawana jest Złota Palma dla najlepszego filmu (najczęściej otrzymują ją twórcy włoscy, brytyjscy, francuscy i amerykańscy). Były jednak przypadki, w których to polskie filmy zostały nagrodzone Złotą Palmą:

• “Człowiek z żelaza” (reż. Andrzej Wajda),
• “Pianista” (Roman Polański, choć warto zaznaczyć, że to film polsko-francuski). 

Inne nagrody to m.in.:

• dla filmów pełnometrażowych (Grand Prix, za reżyserię, Nagroda Jury, za scenariusz, za rolę kobiecą, za rolę męską),
• dla filmów krótkometrażowych (Złota Palma dla filmu krótkometrażowego, Nagroda Jury),
• Złota Kamera dla najlepszego debiutu reżyserskiego,
• Cinefondation za najlepszy film studencki,
• nagroda za najlepszą ścieżkę dźwiękową, 
• Un Certain Regard dla filmów wyróżniających się oryginalnym stylem,
• Palm Dog za najlepszy… psi występ. 

American Film Festival

Choć nazwa może być myląca, festiwal odbywa się we Wrocławiu. Jego organizatorem jest Stowarzyszenie Nowe Horyzonty, a wydarzenie jest współfinansowane przez Gminę Wrocław oraz Ambasadę USA. Podczas festiwalu można zobaczyć wszystkie oblicza amerykańskiego kina:

• dzieła mistrzów,
• filmy niezależne,
• dokumenty,
• fabuły,
• filmy młodych, nieznanych jeszcze reżyserów,
• filmy eksperymentalne itd. 

Publiczność wybiera zwycięzców w kategoriach:

• Spectrum (filmy fabularne),
• American Docs (filmy dokumentalne). 

Oprócz tego wręczana jest także nagroda Indie Star Award (dla wybitnego twórcy kina niezależnego).

Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage

Jeden z największych festiwali filmowych, który jest poświęcony sztuce operatorów filmowych. Początkowo organizatorem był Toruń, później Łódź, Bydgoszcz, a od 2019 roku znów Toruń. 

Camerimage to m.in.:

• spotkania z operatorami filmowymi,
• projekcje filmowe,
• warsztaty i seminaria prowadzone przez wybitnych operatorów i reżyserów.

Podczas festiwalu przyznawane są takie nagrody jak m.in.: Złota, Srebrna i Brązowa Żaba w konkursie filmów fabularnych, czyli tzw. konkursie głównym. Wśród nagrodzonych są takie osoby, jak m.in.:

• Stuart Dryburgh (“Fortepian”, 1993 rok),
• Piotr Sobociński (“Trzy kolory: Czerwony”, 1994 rok),
• Roger Deakins (“Skazani na Shawshank”, 1995 rok),
• Hideo Yamamoto (“Hana-bi”, 1998 rok),
• Edward Lachman (“Daleko od nieba”, 2002 rok),
• Phedon Papamichael („Spacer po linie”, 2005 rok), 
• Dick Pope (“Iluzjonista”, 2006 rok),
• Anthony Dod Mantle (“Slumdog. Milioner z ulicy”, 2008 rok), 
• Jolanta Dylewska (“W ciemności”, 2011 rok), 
• Łukasz Żal (“Zimna wojna”, 2018 rok),
• Cesar Charlone (“Dwóch papieży”, 2019 rok), 
• Joshua James Richards (“Nomadland”. 2020 rok),
• Greig Fraser (“Diuna”. 2021 rok).

To zdecydowanie największe i najbardziej znane festiwale filmowe na świecie, a nagrodzeni podczas nich artyści są prawdziwymi mistrzami w swoich dziedzinach.