Zawody związane z muzyką (nie musisz grać ani śpiewać!)

Zawody związane z muzyką – techniczne i organizacyjne

Zacznijmy od zawodów technicznych i organizacyjnych. Osoby, które w nich pracują, odpowiadają za to, jak będziemy odbierać koncerty czy nagrania. Ich rola jest istotna, a często niedoceniana. Na jakim stanowisku możesz pracować w tej kategorii? 

Realizator dźwięku

Realizator dźwięku to specjalista, który odpowiada za jakość brzmienia na koncertach i w studiach nagraniowych. Operuje konsoletą mikserską, kontroluje głośność, barwę i dynamikę, a także czuwa nad tym, by całość była spójna i przyjemna w odbiorze. 

Uwaga: realizator dźwięku jest często mylony z akustykiem, który w rzeczywistości zajmuje się projektowaniem akustyki wnętrz i pomiarami fal dźwiękowych, a nie brzmieniem głosów i instrumentów podczas występów i nagrań. 

Realizator oświetlenia

Tworzy oprawę świetlną koncertów i widowisk, obsługując reflektory, lasery, wytwornice dymu czy ekrany LED. Potrafi zsynchronizować światło z muzyką, dzięki czemu występ nabiera wyjątkowej atmosfery. Bez niego byłoby znacznie nudniej!

Manager muzyczny

Manager to osoba odpowiedzialna za organizację pracy artysty lub zespołu. Zajmuje się wszystkim od ustalania tras koncertowych, przez kontakty z mediami i wydawcami, po dbanie o wizerunek.

Producent muzyczny

Producent muzyczny koordynuje cały proces powstawania płyty lub projektu muzycznego. Współpracuje z kompozytorami, aranżerami, muzykami i realizatorami, dbając o ostateczny kształt nagrania lub koncertu.

Montażysta dźwięku

Łączy nagrane partie wokalne, instrumentalne i efekty specjalne, nadając im finalne brzmienie. Często pracuje przy produkcji filmów, reklam czy gier komputerowych. 

Konferansjer

Prowadzi wydarzenie, zapowiada wykonawców, przedstawia program i buduje kontakt z publicznością, często wplatając anegdoty czy dowcipy. Choć jego rola nie jest stricte związana z muzyką, to i tak otacza się nią przez cały czas swojej pracy. To świetna praca dla towarzyskich i otwartych osób, które nie mają talentu muzycznego, a chcą mieć z muzyką jak najwięcej kontaktu. 

Impresario

To osoba, która stoi za kulisami wielkich wydarzeń (i to dosłownie!). Zajmuje się organizowaniem, a często także finansowaniem koncertów, spektakli teatralnych czy operowych. Jego praca nie kończy się na samym wydarzeniu. Impresario planuje też spotkania, konferencje, podróże i inne aktywności artysty czy całej grupy. To on dba o to, by wszystko było dopięte na ostatni guzik – od podpisania umów po ustawienie sceny.

Inżynier dźwięku

To specjalista, bez którego trudno wyobrazić sobie nagrania muzyczne, podcasty, audycje radiowe czy koncerty. Zna się na technice rejestrowania dźwięku, a jego wiedza obejmuje wszystko – od tego, jak dźwięk powstaje i się rozchodzi, aż po to, jak go zarejestrować, odtworzyć i odpowiednio obrobić, by był przyjemny w słuchaniu. Potrafi także tworzyć modele akustyczne i symulować warunki odsłuchowe w różnych przestrzeniach – zarówno prawdziwych, jak i wirtualnych.

W praktyce to właśnie on ustawia mikrofony, dba o jakość nagrań, reguluje poziomy głośności i wyłapuje wszelkie niepożądane szumy. Jego praca wymaga zarówno wiedzy technicznej, jak i artystycznego wyczucia.

Kierownik muzyczny (znany też jako dyrektor muzyczny)

To osoba, która czuwa nad całą stroną muzyczną projektu – czy to w teatrze, operze, operetce, musicalu, filmie, programie telewizyjnym, czy podczas liturgii w kościele. Jego zadaniem jest nie tylko wybór odpowiednich utworów, ale też poprowadzenie orkiestry, przygotowanie chóru lub zespołu wokalnego oraz praca z solistami.

Często pełni również funkcję aranżera – dostosowuje materiał muzyczny do charakteru widowiska, możliwości wykonawców i oczekiwań reżysera. Kierownik muzyczny musi łączyć zdolności organizacyjne z doskonałym warsztatem muzycznym, bo odpowiada za to, by każdy dźwięk w spektaklu czy filmie był na swoim miejscu i brzmiał tak, jak powinien.

Technik sceny

Technik sceny dba o techniczne przygotowanie sprzętu muzycznego przed koncertem i w jego trakcie. Zajmuje się transportem, ustawieniem, nastrojeniem i obsługą instrumentów oraz urządzeń, takich jak wzmacniacze gitarowe, perkusje czy gitary elektryczne. Dzięki jego pracy muzycy mogą skupić się wyłącznie na występie, mając pewność, że ich sprzęt jest gotowy i działa bez zarzutu.

Ze względów ekonomicznych w niektórych zespołach sami muzycy pełnią rolę techników sceny. Bywa jednak i odwrotnie – technicy potrafią stać się artystami. Przykładem jest Lemmy Kilmister, który zaczynał jako technik Jimiego Hendriksa. Może to być więc szansa na wielką karierę.

Akustyk

To specjalista zajmujący się badaniem zjawisk związanych z powstawaniem, rozchodzeniem się i oddziaływaniem fal akustycznych. W swojej pracy łączy wiedzę teoretyczną i praktyczną, analizując zarówno dźwięki słyszalne, jak i niesłyszalne dla ludzkiego ucha.

Do jego zadań należy m.in.:

• wykonywanie pomiarów hałasu w środowisku i na stanowiskach pracy,
• tworzenie map akustycznych miast,
• badanie drgań i wibracji oraz ich wpływu na zdrowie i komfort ludzi.

Akustyk zajmuje się również analizą i ograniczaniem uciążliwości dźwięków w przestrzeni publicznej, w zakładach pracy czy w budynkach mieszkalnych. Może również odpowiadać za dobrą akustykę w salach koncertowych.

Zawody artystyczne

Możesz oczywiście pracować także w bardziej kreatywnej działce – takiej, która wiąże się z tworzeniem muzyki na różnych jej etapach. Tutaj jednak potrzebujesz wiedzy i umiejętności muzycznych, różnych w zależności od konkretnego zawodu. Sprawdźmy, jakie są opcje.

Kompozytor

Kompozytor tworzy muzykę od podstaw – od melodii, przez dobór instrumentów, po zapis nutowy. Gdyby nie on, nie powstałaby praktycznie żadna piosenka (nawet dzisiejsze, tworzone elektronicznie, zawierają elementy kompozycji, które ktoś musiał wymyślić i zapisać w odpowiedniej formie). To on decyduje o klimacie utworu, jego tempie, harmonii i strukturze, nadając mu charakter, który później rozwijają aranżerzy, wykonawcy i producenci.

Aranżer

Aranżer tworzy muzyczne opracowanie piosenki, która wyszła spod rąk kompozytora. Decyduje o:

• charakterze utworu (np. czy będzie to country czy może folk),
• instrumentach, które wezmą udział w wykonywaniu utworu,
• formie utworu (np. ile razy będzie powtarzał się refren, ile będzie zwrotek, w których momentach będą solówki instrumentalne),
• brzmieniu utworu.

Dyrygent

Kieruje orkiestrą lub chórem podczas prób i koncertów, decydując o tempie, dynamice i interpretacji utworu. Posługuje się batutą i partyturą zawierającą wszystkie partie instrumentalne. Dzięki niemu wszyscy muzycy grają tak, jak trzeba. 

Koncertmistrz

Koncertmistrz to pierwszy skrzypek orkiestry i bliski współpracownik dyrygenta (można powiedzieć, że to taki lider orkiestry). Pomaga w przygotowaniu zespołu do koncertu i podaje dźwięk do strojenia instrumentów.

DJ

Tworzy oprawę muzyczną imprez, miksując utwory na żywo. Często pełni też funkcję wodzireja. Znajdziesz go nie tylko w klubach i na dyskotekach, ale też na weselach czy imprezach studniówkowych. 

Tancerz

Łączy muzykę z ruchem – występuje w teatrach, musicalach lub prowadzi zajęcia w szkołach tańca. Chociaż nie śpiewa i nie gra na instrumentach, to wciąż otacza się w swojej pracy muzyką. 

Aktor w teatrze muzycznym

Gra w musicalach i spektaklach muzycznych, łącząc grę aktorską z elementami śpiewu lub tańca. To idealne połączenie dla tych osób, które lubią śpiewać, tańczyć i jednocześnie występować w spektaklach. 

Muzyk-solista 

Jeśli chcesz (i potrafisz) śpiewać lub grać na instrumencie, możesz występować jako solista. Pracę znajdziesz w teatrach, filharmoniach, operach i doraźnie w innych miejscach (np. z okazji ważnych wydarzeń miejskich). Możesz występować zawsze sam lub towarzyszyć różnym grupom muzycznym podczas ich występów. 

Muzyk orkiestrowy

A jeśli nie chcesz występować sam, możesz dołączyć do orkiestry – pod warunkiem, że grasz na instrumencie (dla śpiewających jest kolejna propozycja). Jest to pod pewnymi względami łatwiejsze niż występowanie solo (bo wzrok publiki nie skupia się tylko na tobie), ale też trudniejsze (bo jeśli popełnisz błąd, odbije się on na innych). By zostać muzykiem orkiestrowym, musisz umieć pracować zespołowo. Nie ma tam miejsca na dyrygowanie innymi (od tego jest… dyrygent). 

Członek chóru

Jeśli lubisz śpiewać, ale nie chcesz tego robić solo, możesz zostać członkiem chóru. W zależności od konkretnego chóru, możesz występować np. na ważnych wydarzeniach kościelnych lub koncertach zupełnie niezwiązanych z jakąkolwiek religią. Są też chóry w muzyce rozrywkowej – może to opcja dla ciebie?

Muzyk sesyjny

Jeśli lubisz grać na instrumencie (lub kilku), ale nie chcesz występować przed publiką czy na scenie, ani tym bardziej wyjeżdżać w trasy koncertowe, możesz zostać muzykiem sesyjnym. W takim zawodzie grasz podczas nagrywania płyt, singli czy innych utworów, najczęściej z wieloma różnymi zespołami.

Zawody związane z muzyką – edukacyjne i terapeutyczne

Lubisz muzykę, ale niekoniecznie chcesz występować na scenie? Możesz wybrać zawód, w którym odnajdziesz się lepiej, np. taki związany z edukacją czy prowadzeniem terapii zajęciowej. Zanim pomyślisz o tym, że nie chcesz uczyć w szkole, poczekać. Jest mnóstwo innych opcji i któraś może ci się spodobać. 

Nauczyciel muzyki

Prowadzi zajęcia w szkołach, ucząc teorii muzyki, śpiewu i podstaw gry na instrumentach. Ważne jest jednak to, że by uczyć w szkole, musisz ukończyć studia pedagogiczne. Bez tego nikt cię nie przyjmie. Niektóre uczelnie mają w swojej ofercie kierunki pedagogiczno-muzyczne – może to opcja dla ciebie? Ponadto opcji masz kilka. Możesz uczyć w podstawówce (młodsze i/lub starsze dzieci), w szkołach muzycznych czy innych miejscach (np. zajęcia prowadzone w ramach ogniska artystycznego). 

Prywatny nauczyciel

Nauczyciel prywatny najczęściej prowadzi indywidualne zajęcia muzyczne, w ramach których uczy tego, co sam potrafi najlepiej: śpiewu i/lub gry na konkretnym instrumencie. Zdarzają się też zajęcia grupowe, np. dla całych zespołów (choć o takie trudniej). Zajęcia tego typu bywają prowadzone przez studentów kierunków muzycznych. 

W ramach pracy możesz prowadzić zajęcia w konkretnym miejscu lub odwiedzać uczniów w ich domach (w zależności od preferencji i możliwości). 

Nauczyciel w przedszkolu

Nauczyciel wychowania przedszkolnego często prowadzi zabawy muzyczno-ruchowe i zajęcia umuzykalniające. Nie trzeba do tego talentu, wystarczą dobre chęci i zabawa.

Nauczyciel rytmiki

Nauczyciel rytmiki uczy dzieci i młodzież wyczucia rytmu oraz koordynacji ruchowej, a także rozwija słuch muzyczny, koncentrację i pamięć. Robi to poprzez zabawy muzyczno-ruchowe, śpiew i proste ćwiczenia instrumentalne. Zajęcia z rytmiki składają się z m.in. edukacji muzycznej, tańca i gimnastyki. 

Najczęściej pracuje w przedszkolach, szkołach artystycznych, domach kultury czy szkołach tańca. Aby zostać nauczycielem rytmiki, będziesz musiał ukończyć studia muzyczne z odpowiednią specjalizacją lub kurs pedagogiki-rytmiki.

Terapeuta zajęciowy – muzykoterapeuta

Jeśli lubisz muzykę i pracę z ludźmi, możesz odnaleźć się w pracy muzykoterapeuty. W tym celu musisz ukończyć studia na odpowiednim kierunku, a później znajdziesz pracę w placówkach pedagogicznych, psychologiczno-pedagogicznych, medycznych i rehabilitacyjnych, jak również w oświacie. Ponadto możesz pracować we własnym gabinecie, prowadzą muzykoterapię dla dzieci czy dorosłych w różnym wieku i z różnymi “przypadłościami”. Możesz prowadzić nawet zajęcia dla seniorów!

Muzykolog

Muzykolog zajmuje się muzyką od teoretycznej strony. W swojej pracy poznaje jej historię i dzieli się nią z innymi. To on pomaga zrozumieć różne zjawiska, które zachodzą w muzyce. Muzykolog interpretuje oraz bada różne źródła muzyczne (w tych chociażby przekazywane ustnie piosenki ludowe czy stare zapisy nutowe). Może on podróżować po świecie, by odkryć i zbadać nieznane dotąd zjawiska związane z muzyką, a później może swoje odkrycia ująć w książki czy artykuły specjalistyczne. 

Animator

Lubisz muzykę i chcesz pracować z dziećmi? Możesz zostać animatorem. To zawód, w którym nie będziesz się nudzić, bo każdego dnia możesz prowadzić inne zabawy, w innym miejscu i z innymi ludźmi. Animatorzy najczęściej pracują podczas wesel, festynów, pikników czy imprez firmowych, dbając o to, by najmłodsi goście bawili się jak najlepiej.

W pracy animatora muzyka jest nieodłącznym elementem. Organizujesz zabawy muzyczno-ruchowe, uczysz dzieci prostych piosenek, tańczysz z nimi i zachęcasz do wspólnej aktywności. Czasem to praca w sali zabaw, czasem na świeżym powietrzu – a czasem nawet w hotelach czy ośrodkach wczasowych.

Zawody dziennikarskie, krytyczne i kreatywne

Znasz się na muzyce i potrafisz pisać? Możesz spróbować swoich sił w dziennikarstwie lub zostać krytykiem muzycznym. Sam nie musisz grać na instrumentach ani śpiewać – a mimo to pracujesz z muzyką.

Dziennikarz muzyczny

Dziennikarz muzyczny to osoba, która relacjonuje wydarzenia, przeprowadza wywiady z artystami i osobami związanymi z branżą muzyczną, a także recenzuje koncerty i płyty. Oprócz tego może pisać też o zjawiskach muzycznych, trendach, zmianach zachodzących w społeczeństwie i nie tylko. Tak naprawdę ogranicza go tylko wyobraźnia (możesz nawet zwiedzić świat, zbierając materiały na temat muzyki ludowej poszczególnych regionów świata) – ważne, by znaleźć miejsce pracy, w którym będziesz mógł się spełniać. Może pracować w prasie, radiu, telewizji czy internecie. By zostać dziennikarzem muzycznym, potrzebujesz doświadczenia i/lub wykształcenia dziennikarskiego. 

Krytyk muzyczny

Krytycy muzyczni pomagają nam w podejmowaniu decyzji związanych z np. zakupem płyty czy biletów na konkretne wydarzenie muzyczne (także na musical czy festiwal). Pracując jako krytyk muzyczny, zajmowałbyś się:

• informowaniem społeczeństwa o różnych sprawach związanych z muzyką oraz kształtowaniem opinii publicznej w tych tematach,
• pobudzaniem wrażliwości estetycznej społeczeństwa (to ty mówisz, na co zwracać uwagę i czym się kierować przy ocenie danego artysty),
• dzieleniem się własną opinią o albumie muzycznym, koncercie, musicalu czy twórcy.

Autor tekstów i sloganów reklamowych

Masz lekkie pióro i potrafisz wymyślić hasło, które od razu wpada w ucho? W takim razie praca autora tekstów reklamowych może być dla ciebie. Tworzyłbyś słowa do piosenek wykorzystywanych w reklamach (i te wpadające w ucho slogany, typu: “dłuższe życie każdej pralki to Calgon”. Zaśpiewałeś w myślach? I o to chodzi!). 

Jako autor możesz pracować dla agencji reklamowych, domów mediowych czy bezpośrednio dla firm zlecających kampanie.

Tekściarz

Tekściarz to autor, który zawodowo tworzy teksty do piosenek – zarówno tych bardziej poważnych, jak i rozrywkowych. Może też pisać słowa do utworów kabaretowych. Ważne jest to, by słowa zapadały w pamięć i były dopasowane do konkretnego artysty, żeby te utwory były “takie jego”. Jako tekściarz często współpracowałbyś bezpośrednio z kompozytorem lub zespołem, a czasem pisał teksty “na zamówienie” pod gotową muzykę.

Zawody związane z muzyką – podsumowanie

Świat muzyki to nie tylko scena i reflektory. To także praca setek osób, które dbają o każdy szczegół – od pomysłu na utwór, przez jego realizację, po kontakt z publicznością. Jeśli kochasz muzykę, wcale nie musisz być wirtuozem, by znaleźć w tej branży swoje miejsce. Możesz pracować z dziećmi, dorosłymi, a nawet ze słowem pisanym i wciąż mieć kontakt z muzyką.