Stand-up a polityka: Czy komicy mają wpływ na społeczeństwo?

Prowokujący humor 

Humor związany z polityką jest prowokujący. Może wywoływać dyskusję pomiędzy zwolennikami różnych partii. Stand-up jest taką furtką, która pod przykrywką śmiechu i żartów, może przekazać bardzo ważne poglądy. Ludzie, choć biorą to za dowcipy, zapamiętują sobie różne kwestie, przez co później myślą o nich i bardzo często zmieniają zdanie na temat danej sytuacji czy nawet całe dotychczasowe poglądy polityczne. Już jeden żart może skłonić do głębokich przemyśleń, które wydadzą różne owoce. Komedia potrafi obnażyć największe kłamstwa.

Żarty zmieniające bieg historii

Wielokrotnie mogliśmy obserwować, jak celebryci, artyści czy właśnie komicy zmieniali bieg historii. Ich poglądy rozszerzały się wirusowo, “zarażając“ masy ludzi. Dzięki działaniom przed wyborami 2023, wiele młodych osób poszło do urn i dokonało niemal niemożliwego. Kobiety w końcu tłumnie poszły zagłosować, pobijając rekord frekwencji tej płci (a i sama frekwencja ogólna była rekordowa). Nie bez znaczenia byli tu komicy.

Swoje programy związane z wyborami w 2023 roku prezentowali chociażby Mateusz Socha i Adam Van Bendler. W przypadku pierwszego z nich, niektórzy widzowie skomentowali, że to genialny program, który jest fajną odskocznią od tego, co dzieje się w mediach. Inni zaś uznali go za beznadziejnego i nie polecali oglądać. Wszystko zależy od naszego poczucia humoru.

Komentator polityczny

Karol Modzelewski stał się jednym z topowych stand-uperów w Polsce. Największą sławę przyniósł mu program, który prowadzi na YouTubie: „Newsy bez wirusa”. Pomysł zrodził się podczas pandemii, gdy w telewizji nie mówiono o niczym innym. Karol nadal utrzymuje ten sam ton, komentując różne sytuacje polityczne w kraju. 

Niedawno przygotował odcinek o Kamińskim i Wąsiku, wokół których panuje ogromny szum medialny. Oprócz tego komentował także m.in. zmianę rządu, pierwsze decyzje nowej władzy, wtopy europosłów PiSu, czy też najlepsze smaczki z ostatnich wyborów do sejmu. Oczywiście w jego programach nie musimy doszukiwać się ukrytych poglądów, bo są one widoczne już na pierwszy rzut oka, gdy scrollujemy jego filmy na YouTubie. Ale to sprawia, że stand-uper przyciąga osoby, które mają podobne poglądy i śmieją się z tego, z czego śmieje się on. Jednocześnie dzięki algorytmom może trafić do osób z innej bańki światopoglądowej. Jest nawet szansa, że pod pozorem humoru, przebije się do niej i wpłynie na jej postrzeganie świata.

Humor bez ściemy

Stand-uperzy mają to do siebie, że tworzą swoje programy na bazie autentycznych wydarzeń (a przynajmniej większość z nich tak robi). Rutkowski powiedział kiedyś: “Muszę być szczery i otwarty. Stand-up nie znosi fałszu. Nie wciskam ludziom kitu ze sceny”. I to właśnie stanowi kwintesencję tego typu występów. 

Dodatkowo w stand-upie nie ma takiej cenzury, jak w mediach czy innych środkach przekazu (np. teatrze). Choć mówi się o wolności słowa, to jednak w tym przypadku stand-up pozwala sobie na najwięcej. W końcu podczas programu wszystko może się zdarzyć (szczególnie podczas tzw. roastów). Jeśli dodamy do tego politykę, tworzy się mieszanka niemal wybuchowa. 

Przykładem braku cenzury w stand-upie jest Bill Hicks, który zmarł w 1994 roku. Kiedyś podczas swojego występu powiedział: “Dlaczego zawsze morduje się dobrych ludzi? John Lennon – zamordowany, John Kennedy – zamordowany (…) A Reagan – postrzelony, raniony, ośmiokrotnie chory na raka, i ten sk… wciąż żyje!”. Ten dowcip na pewno poróżnił społeczeństwo. 

Stand-up jako najszybszy sposób reakcji na sytuacje polityczne

Stand-uperzy mogą reagować bardzo szybko na zmieniającą się sytuację polityczną w danym kraju czy nawet na świecie. Przygotowanie programu nie trwa długo (a przecież mogą także improwizować!). Co więcej, sporo komików działa także w internecie, dzięki czemu swoje komentarze mogą wrzucić na Tik Toka, Instagrama czy YouTube’a. 

To, czy z niektórych rzeczy można żartować, jest kwestią sporną. Jednak np. w przypadku zamachów na WTC wielu komików śmiało się w swoich dowcipach z terrorystów. Czy to budziło kontrowersje? Owszem. Czy pocieszało ludzi i było swego rodzaju lekiem na strach? Owszem. Nie było obowiązku słuchania takich żartów. Ale ten, kto chciał to zrobić, by poczuć ukojenie, właśnie to odnajdywał. 

Komik u władzy

Historia zna przeróżne sytuacje. Jedną z nich jest dojście komika do władzy. Niegdyś był celebrytą i miał swój program, a teraz jest prezydentem Ukrainy. Mowa tu oczywiście o Wołodymyrze Zełeńskim. Ale to nie jedyny stand-uper czy komik, który stanął na czele rządu. W wyborach w Reykjavíku jednym z kandydatów był Jón Gnarr. Jest on autorem książki „Jak zostałem burmistrzem dużego miasta na Islandii i zmieniłem świat” oraz satyrykiem. Uważa, że komicy są w polityce niezbędni. Zmieniają oni jej styl i paradoksalnie dodają sprawom publicznym więcej powagi. Według Gnarra “Komedia jest bowiem sposobem patrzenia na rzeczywistość zupełnie serio, tyle że w abstrakcyjny sposób”.

Komicy mogą bardzo dobitnie i pod przykrywką humoru przedstawić największe bolączki społeczności. A dzięki temu trafiają do niej i potrafią wpływać na jej poglądy.