Kategorie
eBilet

Country

“Songwriter” Johnny’ego Casha zagubiony rozdział muzycznej biografii

Fot. Materiały prasowe/Universal Music Polska

Informacja o tym, że na rynku pojawiło się nowe wydawnictwo Johnny’ego Casha zelektryzowała fanów artysty. Mało kto by przypuszczał, że 21 lat po jego śmierci otrzymamy coś takiego - album z nieopublikowanym wcześniej oryginalnym materiałem. Wielkim walorem i wartością tej płyty jest przede wszystkim kontekst czasu, w którym te piosenki powstawały. “Songwriter” to kapsuła czasu pokazująca, jak Cash czuł się na początku lat dziewięćdziesiątych, czyli na chwilę przed erą Ricka Rubina i wielkim powrotem na szczyty kariery. To pamiętnik człowieka, który dopiero co wydobył się z nałogu i zmotywowany wsparciem i miłością rodziny gotowy jest rozpocząć nowy, jaśniejszy etap w życiu. To wspaniały, odnaleziony klejnot, który pięknie domyka i czyni kompletną muzyczną biografię wielkiego Człowieka w Czerni.

Artykuł może zawierać autopromocję eBilet.pl

Tekściarz na rozdrożu

Na początku 1993 roku po raz pierwszy od 35 lat Johnny Cash pozostał bez dużej wytwórni. Jego kariera znalazła się w zastoju, a perspektywy jej dalszego rozwoju wydawały się dość ponure po pełnych porażek latach 80., podczas których muzyk przechodził kolejne odwyki, a współpraca z Mercury Records okazała się katastrofą. Będący wówczas na scenie od niemal 40 lat artysta nie wiedział jeszcze, że tuż za zakrętem czeka go wspaniały trzeci akt, który wskrzesi jego karierę i uczyni z niego legendę dla kolejnych pokoleń.

Tymczasem jednak Cash postanowił wejść do LSI Studios z członkami swojego koncertującego zespołu  i szybko nagrać 11 roboczych wersji piosenek, które pisał przez kilka ostatnich lat między kontraktami nagraniowymi. Nie myślał o tym, by zrobić z tego materiału album. Bardziej chodziło o prywatną przysługę, bo właścicielami LSI byli wówczas córka Casha, Rosey, i zięć artysty, Mike Daniels. Johnny wynajmując studio na nagrania chciał wesprzeć młode małżeństwo finansowo. Zanim muzyk zdążył pomyśleć o tym, że zarejestrowany materiał warto przerobić na album, poznał Ricka Rubina i pochłonął go projekt “American Recordings”. Reszta – jak powiadają – jest historią.  

Album “American Recordings” z 1994 roku okazał się oszałamiającym sukcesem Johnny’ego Casha. Obok starannie wyselekcjonowanych przez Robina numerów Johnny’ego znalazły się na nim covery utworów Paula Simona, Leonarda Cohena, Nine Inch Nails i Danziga. Z nagrań zarejestrowanych podczas sesji z 1993 roku na albumie wykorzystano jedynie utwór “Drive On”. Resztę piosenek odłożono na bok. Nie bardzo pasowały do pomysłów Rubina na nowe wcielenie Człowieka w Czerni. Kawałki trafiły więc do szuflady, a panowie skupili się na owocnej współpracy, która trwała do końca życia artysty.

Nowe życie zapomnianego demo

Zapomniane dema po 30 latach znalazł podczas pandemii syn Jonnego, John Carter Cash i postanowił przywrócić je do życia. Postanowił zwrócić się z pomocą do muzyków, z którymi pracował jego ojciec, m.in. do gitarzysty Marty’ego Stuarta, basisty Dave’a Roe (dziś już nie żyje) i perkusisty Pete’a Abbotta. Zaprosił ich do Cash Cabin słowami: “Uratujmy te taśmy. Niektóre piosenki są całkiem dobre, a niektóre potrzebują świeżego brzmienia. Zdemontujemy je i odbudujmy na nowo”. 

Muzycy przyjęli wyzwanie. Pierwotne dema z wokalem Casha zostały cyfrowo wyczyszczone w gotową wersję a nagrania nowych podkładów muzycznych zastąpiły oryginalne aranżacje, co do których wszyscy zaangażowani uznali, że brzmią zbyt przestarzale lub są niedostatecznie dobre (w końcu pamiętajmy, że mowa o roboczym nagraniu).

“Głos mojego ojca jest ponadczasowy. Jego gitara jest ponadczasowa. Jednakże nagrania pochodziły z innych czasów i to było słychać. W dniu nagrań głos ojca był w świetnej formie. Brzmiał, jakby czuł się naprawdę dobrze. Ale zespół nie zawsze był tak dobry, jak mógłby być. Żyjący członkowie zespołu, którzy byli na oryginalnych nagraniach i brali udział w powstaniu tego albumu chcieli, żeby je przerobiono. Chcieli spróbować jeszcze raz” – mówił w jednym z wywiadów John Carter Cash omawiając proces powoływania albumu do życia.

 

Do współpracy przy projekcie zaproszono nie tylko grupę byłych członków zespołu Casha, ale i gości, z Vincem Gillem i Danem Auerbachem na czele. 

Dla Johna Cartera praca nad muzyką ojca była – jak opowiada w wywiadach – “formą katharsis i komunii z tatą”. Chciał też, aby płyta kultywowała pamięć o nim i była kolejną cegiełką pamięci jego dziedzictwa: 

“Nie chodzi mi po prostu o sprzedaż muzyki Johnny’ego Casha. Jestem wdzięczny, że ta płyta powstała, nawet jeśli pierwotnie ta muzyka była przeznaczona tylko dla mnie. Ona przypomina mi, kim był mój ojciec. Wierzę też, że są ludzie, którzy na nowo zainteresują się jego muzyką i jego głosem. Mam nadzieję, że ten album wzbudzi ich ciekawość, że dzięki niemu będą zgłębiać dalej i odkrywać więcej, ponieważ wierzę, że w historii i muzyce Johnny’ego Casha jest jeszcze wiele do odkrycia”.

Echa osobistych zmagań

Premiera albumu “Songwriter” miała miejsce 28 czerwca. Złożona z 11 utworów kompilacja skupia się przede wszystkim na potężnym, nieskazitelnym wokalu Casha i jego gitarze akustycznej. I to jest ogromna wartość, bo Cash brzmi tutaj swoim najpełniejszym, najbogatszym głosem. Ale również warto docenić ten album za treści. Owszem, zdarzają się tutaj również słabsze kawałki, ale co do większości trudno uwierzyć, że muzyk nie zdecydował się wydać ich za życia. Na pewno nie są to “muzyczne odpady”! 

Możliwe, że nagrania nie zostały opublikowane przez Casha dlatego, że zawierają bardzo osobisty materiał, który powstawał w szczególnie trudnym dla muzyka okresie. Jak mówi jego syn: “Kiedy tworzył ten album był trzeźwy, ale był w trakcie rekonwalescencji i w procesie uzdrawiania relacji z rodziną”.

Echa tych osobistych zmagań wybrzmiewają w tekstach utworów. Muzyk koncentruje się na swoich prywatnych nieszczęściach, jak zmaganie się z atakami chronicznego bólu po złamaniu szczęki na początku lat 90. oraz uzależnienie od narkotyków. “To jest utwór, który powstał po pierwszym pobycie w ośrodku odwykowym. Czuł się, jakby był żołnierzem, który przeżył wojnę. Przeciwnikiem i wrogiem, z którym walczył, było uzależnienie, a on wchodził w nowe życie i miał wielką szansę na uzdrowienie. Stąd wzięła się ta piosenka.” – powiedział w jednym z wywiadów John Carter Cash o utworze “Like A Soldier”.

 

Grób Johny’ego Casha i June Carter Cash, Hendersonville Memory Gardens/Fot. Shutterstock/Daniel M. Silva

Wnuczka Johnny’ego Casha w klipie do “Hello Out There”

Ale nie tylko o tym śpiewa Cash. “Drive On” to hołd dla weteranów wojny w Wietnamie. Z kolei w utworze otwierającym album – “Hello Out There” – muzyk na przykład zamartwia się stanem planety i kondycją ludzkości. Gdy śpiewa profetycznie: “Witajcie, tu planeta Ziemia. Nasza wartość netto spada ” przechodzą mnie ciarki. Utwór, jak tłumaczył syn Casha, najprawdopodobniej został napisany po starcie sondy Voyager. To tego utworu powstał klip, w którym wystąpiła najmłodsza wnuczka Johnny’ego, sześcioletnia Grace June Cash. Teledysk został sfilmowany na terenie posiadłości rodziny Cashów w Hendersonville. W kadrach pojawia się m.in. Cash Cabin, gdzie artysta pisał i nagrywał piosenki. Zobaczyć też możemy zdjęcia oraz osobiste rzeczy Johnny’ego, jak np.  biblia piosenkarza, jego stary magnetofon Ampex, gitara Martin Parlor, pianino Steinway z lat 90. XIX wieku i słynne banjo jego żony, June Carter Cash.

Cenny artefakt

Na albumie znalazły się też numery dedykowane najbliższym – “I Love You Tonite” została napisana jako list miłosny dla jego żony, June Carter Cash a w “Poor Valley Girl” opowiada o jej matce, Maybelle Carter – pionierce i kobiecie mocnego charakteru, którą darzył ogromnym szacunkiem. Moją ulubioną piosenką na płycie jest naprawdę rozdzierający wnętrzności, piękny utwór o trudach samotnego macierzyństwa “She Sang Sweet Baby James” oraz “Spotlight”. Chociaż to klasyczna piosenka country, ma trochę rockowy rytm i pazur za sprawą dogranej solówki Dana Auerbacha. 

Jak mówi syn artysty, materiał zebrany na albumie zawiera utwory o “miłości, rodzinie, smutku, pięknie, duchowym zbawieniu, przetrwaniu, odkupieniu”, ale rodzinie zależało też, by pokazać mniej znane, humorystyczne oblicze, z którego wśród najbliższych znany był Johnny. Dlatego na płycie są też zabawne i lżejsze akcenty, np. gdy Johnny odśpiewuje odę do wszystkich ładnych dziewcząt z Little Rock lub flirtuje z kobietą w pralni w “Well Alright”. Ten właśnie kawałek został wybrany jako główny singiel. Stylistycznie nawiązuje do hitów muzyka z lat 50. – takich jak “Get Rhythm” i “Five Feet High and Rising ” – i nagrany został z gościnnym udziałem piosenkarza country Vince’a Gilla i zespołu rockowego The Black Keys.

W mojej opinii ten pośmiertny, kompilacyjny patchwork to nie tylko miła niespodzianka dla fanów. Album brzmi spójnie i został bardzo sprawnie wyprodukowany. Jasny, cyfrowy dźwięk ułatwia skoncentrowanie się na wokalu Casha i warstwie tekstowej wydobytych z zapomnienia melodii. Dla mnie to też nieprzeceniony historyczny rarytas. To kapsuła czasu pokazująca, jak artysta czuł się i co przeżywał na początku lat dziewięćdziesiątych. Gdyby album został wydany w 1993 roku, to zapewne nie zmieniłby biegu kariery Casha tak, jak zrobiła to ikoniczna płyta “American Recordings”. Ale dzisiaj te nagrania mają niewątpliwą wartość – pozwalają w pełni domknąć jego muzyczną biografię.

Gorące wydarzenia

Gorące wydarzenia

On Air Music Awards 2025

07.03.2025-07.03.2025
Gliwice

XTB KSW 104

08.03.2025-08.03.2025
Gorzów Wielkopolski

Audioriver Festival 2025

11.07.2025-11.07.2025
Łódź

Walentynki 2025

Disney On Ice: Miki i Przyjaciele

27.03.2025-27.03.2025
Kraków, Warszawa

Open’er Festival 2025

02.07.2025-02.07.2025
Gdynia

MagicShock

15.02.2025-15.02.2025
Kraków

Skunk Anansie

14.03.2025-14.03.2025
Warszawa

OFF Festival Katowice 2025

01.08.2025-01.08.2025
Katowice

Bass Astral | Tour de Balans

21.02.2025-21.02.2025
Bielsko-Biała, Gdańsk, Kępno i inne

Sunrise Festival 2025

01.08.2025-01.08.2025
Kołobrzeg

FAME 25

05.04.2025-05.04.2025
Częstochowa

Cyndi Lauper: Girls Just Wanna Have Fun Farewell Tour

21.02.2025-21.02.2025
Łódź

Fryderyki 2025 – Gala Muzyki Rozrywkowej

05.04.2025-05.04.2025
Kraków

Wicked

06.04.2025-06.04.2025
Warszawa

SAXON

20.02.2025-20.02.2025
Kraków, Warszawa

ING SILESIA BEATS

19.06.2025-19.06.2025
Chorzów

Ronaldinho Show: mecz Polska vs Brazylia – Pojedynek Legend

21.06.2025-21.06.2025
Chorzów

EKIPA festiwal 2025

20.06.2025-20.06.2025
Kraków

Red Bull Skoki w Punkt

Zakopane

On Air Music Awards 2025

07.03.2025-07.03.2025

XTB KSW 104

08.03.2025-08.03.2025

Audioriver Festival 2025

11.07.2025-11.07.2025

Walentynki 2025

01.01.1970-01.01.1970

Open’er Festival 2025

02.07.2025-05.07.2025

MagicShock

15.02.2025-16.02.2025

Skunk Anansie

14.03.2025-14.03.2025

OFF Festival Katowice 2025

01.08.2025-01.08.2025

Bass Astral | Tour de Balans

21.02.2025-26.04.2025

Sunrise Festival 2025

01.08.2025-03.08.2025

FAME 25

05.04.2025-05.04.2025

Wicked

06.04.2025-29.06.2025

SAXON

20.02.2025-23.02.2025

ING SILESIA BEATS

19.06.2025-21.06.2025

EKIPA festiwal 2025

20.06.2025-21.06.2025

Red Bull Skoki w Punkt

01.01.1970-01.01.1970