Muzyka filmowa: jak ścieżka dźwiękowa wpływa na oglądanie filmów?

Współczesna muzyka filmowa – jak jest tworzona?

Co widzisz przed oczami, gdy myślisz o muzyce filmowej? Jeśli całą orkiestrę symfoniczną, coraz częściej jesteś w błędzie. Do produkcji piosenek i melodii do filmów wykorzystuje się teraz nowoczesne technologie. W filmach możemy usłyszeć już nie tylko poważne, klasyczne brzmienia, ale także piosenki, które stają się prawdziwymi hitami radiowymi, jak to było np. z utworem “Wkręceni” zespołu LemOn. To oczywiście nie znaczy, że w kinie nie usłyszymy już muzyki tworzonej przez orkiestry. Jest ona jednak coraz częściej wypierana przez nowsze, szybsze i tańsze rozwiązania.

Warto jednak pamiętać o tym, że to właśnie orkiestry symfoniczne sprawiają, że muzyka nabiera głębszych emocji. To właśnie brzmienie skrzypiec kojarzy się ze smutkiem, a szybkie stuknięcia w klawisze fortepianu nadają akcji tempa. Instrumenty są wykorzystywane w taki sposób, by muzyka budziła emocje nie tylko swoją głośnością, ale też głębią. W tym celu wykorzystuje się wiele instrumentów, które nakłada się na siebie w postprodukcji. Być może elektroniczne sprzęty kiedyś dogonią klasyczne dzieła, ale na razie jeszcze pozostają w tyle.

W jaki sposób wpływa muzyka filmowa na widza?

Muzyka filmowa ma wywoływać konkretne, zaplanowane przez producentów emocje. Jest tworzona w taki sposób, by u widzów (nawet tych nie widzących obrazów), pojawiały się określone uczucia i skojarzenia. Dlatego właśnie słysząc niektóre melodie od razu stają nam przed oczami sceny z filmów, do których były one nagrane. A oprócz tego muzyka filmowa ma potęgować niektóre odczucia, przez co określone gatunki filmowe stają się bardziej ckliwe, straszne czy zabawne. 

Muzyka filmowa a odbiór produkcji

Faktem jest to, że bez muzyki filmy byłyby przeciętne, nudne i nie zwracające uwagi. To właśnie ona dodaje produkcjom smaku i dzięki niej filmy robią wrażenie na widzach. Bez niej większość z uznanych filmów nie otrzymałaby żadnych nagród. 

Trudno wyobrazić sobie film bez muzyki. Cisza w tle byłaby wręcz niemożliwa do zniesienia. W filmie brakowałoby budowania napięcia i akcji. Dlatego właśnie producenci skupiają się na tym, by muzyka stanowiła otoczkę dzieła, by pozwalała widzom na zanurzenie się w doświadczeniu.

Odpowiednio przygotowane utwory podkreślają ważne przesłanie, akcentują zmiany w akcji, przygotowują na nadchodzące sceny i skłaniają do refleksji (szczególnie piosenki, które mają tekst). Bardzo często muzyka podkręca wręcz emocje. 

Badacze odkryli, że dobrze przygotowana ścieżka dźwiękowa będzie wywoływać określone emocje i skojarzenia nawet wtedy, gdy będą jej słuchać osoby, które nie widzą filmu (ale go znają) lub osoby, które nawet nie zdają sobie sprawy z istnienia takiej produkcji. To tylko pokazuje, jak bardzo muzyka zmieniła kino i sprawiła, że niektóre filmy są tak często nagradzane. 

Muzyka budująca napięcie

Ten wpływ na emocje widać także w muzyce, która ma budować napięcie. Jest to szczególnie zauważalne w horrorach, które bez ścieżki dźwiękowej nie byłyby tak przerażające. Co więcej, nawet gdy będziemy “oglądać” film z zamkniętymi oczami, odczujemy napięcie i różne emocje, które pojawiłyby się także podczas normalnego oglądania produkcji. To muzyka jest elementem grozy, a niekoniecznie sceny w filmie. Jeśli nam nie wierzysz, koniecznie obejrzyj choć kawałek przerażającego filmu bez włączania dźwięku. 

Skojarzenia tworzone przez muzykę filmową

Twórcy muzyki filmowej dbają o to, by zawierała ona jak najwięcej bodźców, które przypominałyby sceny z filmu nawet wtedy, gdy go nie widzimy. Tworzą oni także krótkie frazy muzyczne, które mają reprezentować konkretne postaci, przedmioty i miejsca. To nic nowego. Chwyt ten był stosowany już w XIX-wiecznej operze. 

Muzyka filmowa jako odrębny gatunek

Muzyka tworzona na potrzeby produkcji filmowych jest tak specyficzna, że zasługuje na uznanie jej istnienia jako zupełnie odrębnego gatunku. Żaden inny gatunek nie budzi aż tylu emocji i nie wzrusza aż tak bardzo. Muzyka filmowa jest komponowana w taki sposób, by maksymalnie zaabsorbować widzów. Można to zauważyć podczas napisów końcowych, gdy w kinie nikt się nie rusza i nie wychodzi, bo nadal gra muzyka, która niemal przykleja nas do kinowych foteli. 

Wpływ muzyki filmowej na oglądanie różnych produkcji jest przedmiotem wielu badań. Naukowcy starają się odkryć, dlaczego takie a nie inne dźwięki budzą konkretne emocje. Na razie jednak jest to tylko w strefie hipotez, co nie przeszkadza jednak producentom w “graniu”” na naszych emocjach. Jak możemy przekonać się na własnej skórze, bardzo trafnie dobierają dźwięki i melodie.