Jesteś osobą z niepełnosprawnością? Sprawdź, jak przygotować się do udziału w wydarzeniu kulturalnym (np. koncercie), by nie czuć później zawodu

Czy osoby z niepełnosprawnościami mogą brać udział w wydarzeniach kulturalnych?

Chcielibyśmy móc odpowiedzieć na to pytanie jednym słowem – tak. Ale niestety, nie możemy, bo jest tu wiele “zależyzmów”. Wszystko zależy bowiem od:

• stopnia i rodzaju niepełnosprawności (niektóre osoby mogą być w spektrum autyzmu i przeszkadza im hałas oraz tłum, ale na kameralnych wydarzeniach będą czuć się dobrze; inne zaś mogą być niepełnosprawne ruchowo i poruszać się na wózku. Przypadków jest tyle, ile osób z niepełnosprawnościami),
• rodzaju wydarzenia (no i powiązania go ze stopniem niepełnosprawności, ponieważ niektórym osobom może być trudno wziąć udział w koncercie, ale za to może czuć się świetnie w teatrze),
• miejsca, w którym odbywa się wydarzenie (niektóre miejsca są dostosowane do wielu rodzajów niepełnosprawności, inne oferują tylko windę, a jeszcze inne – kompletnie nic. W zależności od stopnia niepełnosprawności, możesz potrzebować niektórych udogodnień, a ich brak sprawi, że nie będziesz mógł wziąć udziału w wydarzeniu),
• wsparcia i pomocy (nie tylko osoby towarzyszącej czy opiekuna, ale także pracowników i organizatorów wydarzenia. Jeśli potrzebujesz dostać się do sali teatralnej, do której prowadzą dwa schodki, a pracownicy pomogą ci w przeniesieniu przez nie wózka – taka przeszkoda nie powstrzyma cię przed udziałem w wydarzeniu. Jeśli tej pomocy nie będzie – zostaniesz wykluczony).

Liczymy na to, że w niedalekiej przyszłości wszystkie wydarzenia będą dostępne dla osób z różnymi niepełnosprawnościami, ale na razie jedyne, co możemy dla ciebie zrobić, to przygotować poradnik, z którym wybierzesz wydarzenie, na którym będziesz się dobrze czuł. Oto on!

Jak przygotować się do udziału w wydarzeniu kulturalnym jako osoba z niepełnosprawnością?

Krok 1: Wybór wydarzenia

Zanim klikniesz “kup bilet”, sprawdź, czy dane wydarzenie będzie na pewno odpowiednie dla ciebie. Nie chcemy cię tutaj zniechęcać. Zależy nam na tym, byś dobrze się bawił i nie poczuł zawodu czy frustracji na myśl o tym, że jednak nie weźmiesz w nim udziału.

Jak wybrać wydarzenie odpowiednie dla osoby z niepełnosprawnością? Najważniejszym zadaniem jest przeczytanie regulaminu wydarzenia oraz deklaracji dostępności na stronie obiektu, w którym się ono odbędzie. 

Sprawdź, czy są w nich zawarte udogodnienia, które cię interesują, np. winda, toaleta dla osób poruszających się na wózkach, pętla indukcyjna czy pomieszczenie do wyciszenia się.

Poszukaj także informacji o tym, w jaki sposób osobom niepełnosprawnym są przydzielane miejsca i jak jest to ustalane dla opiekunów. Czy oboje musicie zapłacić? A może któreś z was wchodzi na wydarzenie taniej?

Jeśli nie możesz znaleźć interesujących cię informacji, skontaktuj się z organizatorem wydarzenia lub obiektem, w którym będzie się ono odbywać. Powinni udzielić ci potrzebnych informacji. 

Krok 2: Zakup biletów dla osoby z niepełnosprawnością i opiekuna

Zanim kupisz bilety, sprawdź jakie są dostępne opcje. Najczęściej osoby z niepełnosprawnościami mogą zakupić bilety ulgowe, tak samo jak opiekunowie (choć zdarza się, że dla jednego z was bilet jest darmowy). Gdy już się tego dowiesz, wybierz odpowiednią dla siebie opcję (wiemy, że niepełnosprawność generuje wysokie koszty życia, więc nie chcemy byś przepłacał za bilety). 

Krok 3: Wybór transportu na wydarzenie

Jeśli możesz się samodzielnie przemieszczać, nie będzie to dla ciebie trudniejsze niż na co dzień. Jeśli potrzebujesz w tym pomocy – będzie trudniej. Ale mimo wszystko możesz sobie maksymalnie ułatwić dostanie się na wybrane wydarzenie. Poszukaj najdogodniejszej dla ciebie formy komunikacji (np. tramwaju z podjazdem dla wózków czy bliskiej osoby, która zawiezie cię pod same drzwi obiektu). 

Sprawdź, czy przy obiekcie, w którym będzie odbywało się wydarzenie, jest miejsce parkingowe dla osoby z niepełnosprawnością. Jeśli tak – którędy będzie ci najłatwiej dostać się do środka budynku (niektóre obiekty mają osobne wejście dla osób z niepełnosprawnościami, w innych możesz od razu z zewnątrz wsiąść do windy, a w kolejnych masz do dyspozycji tylko główne wejście).

Krok 4: Przygotowanie do wydarzenia

W zależności od twoich potrzeb, przygotuj się na wszelkie ewentualności. Przykładowo, jeśli jesteś w spektrum autyzmu, zabierz ze sobą nauszniki wygłuszające. Jeśli bierzesz leki na stałe – zabierz je ze sobą (nawet, jeśli planujesz wrócić do domu na czas, by je zażyć, bo nie wiesz, czy się jednak nie spóźnisz). Miej przy sobie kartę ICE z danymi swoimi (na temat chorób, leków itp.) oraz kontaktowymi do najbliższej osoby. 

I najważniejsze: jeśli kupiłeś bilet ulgowy ze względu na niepełnosprawność (lub bilet dla opiekuna), koniecznie zabierz ze sobą dokument, który potwierdzi twoje prawo do takiej ulgi. Może być to legitymacja osoby z niepełnosprawnością lub orzeczenie o niepełnosprawności, jeśli nie masz jeszcze wyrobionej legitymacji. 

Jeśli chcesz korzystać z miejsca parkingowego dla osoby z niepełnosprawnością, zabierz kartę parkingową.

Krok 5: Na miejscu (przed wydarzeniem)

Jeśli dogadałeś się z organizatorem o jakiekolwiek pomocy ze strony personelu, poinformuj o tym pracowników. Zrób to uprzejmie, bo zarówno ty, jak i pracownicy obiektu, jesteście ludźmi. 

Upewnij się, że możesz skorzystać z obiecanych udogodnień, np. aparatu słuchowego czy tłumacza polskiego języka migowego.

Sprawdź, czy miejsce, które otrzymałeś, jest dla ciebie odpowiednie. Czy siedząc na wózku, nie masz ograniczonej widoczności (oczywiście w granicach rozsądku, bo jeśli wykupiłeś bilet na koncert z miejscem na płycie, to nie dziw się, że będąc w którymś z kolei rzędzie, nie będziesz niczego widział). 

Możesz też umówić się z osobą z personelu (taką, z którą rozmawiałeś na temat pomocy) lub ze swoim opiekunem na “tajne hasło”, którym zgłosisz, że potrzebujesz pomocy (tak, by nie przeszkadzać innym, np. poprzez podniesienie ręki do góry czy wykonanie jakiegoś gestu). 

Krok 6: Szatnie

Jeśli potrzebujesz pomocy z ubraniem się lub rozebraniem w szatni, poproś o nią. Jest wielu życzliwych ludzi, którzy cię poratują. Wiesz, często jest tak, że ktoś chciałby pomóc, ale boi się zapytać, bo to może cię urazić (bo np. nie chcesz by brano cię za osobę, która nie potrafi poradzić sobie sama). 

Krok 7: Po wydarzeniu

Jeśli ktoś z personelu ci pomógł, podziękuj mu za pomoc i pożegnaj się. Nie chodzi nam tutaj tylko o kulturę (choć ona jest bardzo, ale to bardzo ważna), ale także o to, byś dał sygnał, że opuszczasz obiekt. Gdy ktoś nastawił się na pomaganie ci, choćby doraźnie, chciałby wiedzieć, że nic ci się nie stało np. w toalecie, tylko po prostu wyruszyłeś do domu. 

Krok 8: Powrót do domu

Zapewnij sobie wygodny powrót – sprawdź, czy transport jest dostępny i przystosowany do twoich potrzeb. Przykładowo: upewnij się, że tramwaj, którym chcesz wrócić, ma podjazd dla wózków. Albo że dostaniesz się na miejsce parkingowe dla osoby z niepełnosprawnością tą samą drogą, którą z niego przybyłeś. 

Krok 9: Podziel się swoją opinią

Twoje doświadczenie jest cenne. Daj znać organizatorowi, co było dobre, a co można poprawić. Dzięki temu kolejne wydarzenia mogą być jeszcze bardziej dostępne. 

I pamiętaj, że jeśli byłeś zadowolony, też możesz się tym podzielić. Nie tylko po to, by połechtać ego organizatora, ale także po to, by dać znać innym osobom z niepełnosprawnością, że to miejsce/wydarzenie/organizator jest w porządku i czułeś się tam bardzo dobrze. Napisz w opinii, z jaką niepełnosprawnością żyjesz i z jakich udogodnień korzystałeś, bo może być tak, że coś nie jest wymienione w deklaracji dostępności, a na miejscu jest dostępne, np. uprzejmy personel, który odpowiada na wszelkie pytania i służy pomocą. 

Potrzebujesz dodatkowej pomocy? Sprawdź opcje

Nie jesteś sam. Możesz szukać dodatkowych informacji i pomocy w takich miejscach jak:

• Fundacja Kultury bez Barier,
• Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON),
• lokalne organizacje pozarządowe wspierające osoby z niepełnosprawnościami.

Dodatkowo organizowane są całe wydarzenia i festiwale przystosowane do specjalnych potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Jednym z takich wydarzeń jest Festiwal Kultury bez Barier. Odbyło się już kilkanaście edycji i każda kolejna jest coraz ciekawsza. Znajdziesz tam przeróżne mniejsze wydarzenia, takie jak koncerty, pokazy, wystawy, spektakle teatralne i wiele więcej. Każde z nich w programie wymienione ma udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami, dzięki czemu znajdziesz takie atrakcje, na których będziesz czuł się dobrze i z których faktycznie skorzystasz (np. spektakle teatralne dla głuchoniemych czy zwiedzanie dla osób w spektrum autyzmu lub z niepełnosprawnością umysłową). 

Jeśli jeszcze nie byłeś na tym festiwalu, koniecznie weź udział. Niektóre wydarzenia w ramach niego są zupełnie za darmo!

Jak przygotować się do udziału w wydarzeniu kulturalnym jako osoba z niepełnosprawnością – checklista

Przygotowaliśmy dla ciebie wszystkie te informacje w formie checklisty. Możesz ją sobie wydrukować i korzystać ile tylko chcesz, by udział w takich wydarzeniach był dla ciebie przyjemnością.

Kliknij, by pobrać checklistę!

https://drive.google.com/file/d/1ix9O1AH_59Ldxis0hCFLmtdaG3-edVEE/view?usp=sharing 

Krok 1: Wybór wydarzenia

• sprawdź, czy dane wydarzenie będzie na pewno odpowiednie dla ciebie
  • przeczytaj regulamin wydarzenia
  • przeczytaj deklarację dostępności obiektu, w którym się ono odbędzie
  • sprawdź, czy są tam potrzebne ci udogodnienia
• sprawdź, w jaki sposób są przydzielane miejsca dla opiekunów (jeśli go potrzebujesz)
• skontaktuj się z organizatorem/obiektem w razie potrzeby

Krok 2: Zakup biletów dla osoby z niepełnosprawnością i opiekuna

• sprawdź jakie są dostępne opcje (czy musisz/opiekun musi płacić za bilet, czy może jest darmowy lub ulgowy)

Krok 3: Wybór transportu na wydarzenie

• wybierz, jak dostaniesz się do obiektu
  • w razie potrzeby: umów się z bliską osobą
  • w razie potrzeby: sprawdź dostępność miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnością oraz jakie są warunki dostania się do obiektu z tego miejsca
  • w razie potrzeby: upewnij się, co do komunikacji miejskiej

Krok 4: Przygotowanie do wydarzenia

• zabierz leki, które bierzesz na stałe
• zabierz potrzebne rzeczy, np. nauszniki wygłuszające, aparat słuchowy
• miej przy sobie kartę ICE z danymi swoimi (na temat chorób, leków itp.) oraz kontaktowymi do najbliższej osoby
• zabierz kartę parkingową, jeśli zamierzasz korzystać z miejsca parkingowego dla osoby z niepełnosprawnością
• zabierz dokument uprawniający cię do ulgi lub specjalnych udogodnień, np. legitymację osoby z niepełnosprawnością, orzeczenie o niepełnosprawności

Krok 5: Na miejscu (przed wydarzeniem)

• jeśli dogadałeś się z organizatorem o jakiekolwiek pomocy ze strony personelu, poinformuj o tym pracowników,
• upewnij się, że możesz skorzystać z obiecanych udogodnień, np. aparatu słuchowego czy tłumacza polskiego języka migowego,
• sprawdź, czy miejsce, które otrzymałeś, jest dla ciebie odpowiednie,
• możesz też umówić się z osobą z personelu (taką, z którą rozmawiałeś na temat pomocy) lub ze swoim opiekunem na “tajne hasło”, którym zgłosisz, że potrzebujesz pomocy (tak, by nie przeszkadzać innym, np. poprzez podniesienie ręki do góry czy wykonanie jakiegoś gestu). 

Krok 6: Szatnie

• jeśli potrzebujesz pomocy z ubraniem się lub rozebraniem w szatni, poproś o nią 

Krok 7: Po wydarzeniu

• jeśli ktoś z personelu ci pomógł, podziękuj mu za pomoc i pożegnaj się (osoba, która ci pomagała, chciałaby wiedzieć, że nic ci się nie stało np. w toalecie, tylko po prostu wyruszyłeś do domu)

Krok 8: Powrót do domu

• sprawdź powrót do domu (czy transport jest dostępny)
• upewnij się, że dostaniesz się na miejsce parkingowe dla osoby z niepełnosprawnością tą samą drogą, którą z niego przybyłeś

Krok 9: Podziel się swoją opinią

• daj znać organizatorowi, co było dobre, a co można poprawić
• daj znać innym osobom z niepełnosprawnością, że to miejsce/wydarzenie/organizator jest w porządku i czułeś się tam bardzo dobrze. Napisz w opinii, z jaką niepełnosprawnością żyjesz i z jakich udogodnień korzystałeś, bo może być tak, że coś nie jest wymienione w deklaracji dostępności, a na miejscu jest dostępne, np. uprzejmy personel, który odpowiada na wszelkie pytania i służy pomocą