Jakie Europejskie Szlaki Kulturowe są w Polsce?

Jeśli chcesz przeczytać o:

• szlakach związanych z kulturą i sztuką – zajrzyj tutaj,
• innych szlakach historycznych, społecznych, związanych z wojnami czy przemianami – zajrzyj tutaj,
• szlakach związanych ze sztuką – zajrzyj tutaj.

Jakie Europejskie Szlaki Kulturowe przebiegają przez Polskę?

Przez Polskę biegnie kilkanaście Europejskich Szlaków Kulturowych certyfikowanych przez Radę Europy. To sieć tras turystyczno-kulturowych łączących miejsca o wspólnym dziedzictwie historycznym i artystycznym. W Polsce znajdziesz:

• szlaki religijne i pielgrzymkowe:

• • • Szlaki Pielgrzymkowe do Santiago de Compostela (Camino de Santiago),
    • Europejski Szlak Dziedzictwa Żydowskiego,
    • Szlak św. Marcina z Tours,
    • Miejsca Kluniackie w Europie,
    • Szlak Europejskich Cmentarzy,
    • Szlak Cyryla i Metodego,

• szlaki społeczno-historyczne:

• • • Europejski Szlak Dawnych Aptek i Ogrodów Roślin Leczniczych,
    • Romea Strata,
    • Hanza (Szlak Hanzeatycki),
    • Szlak Wikingów,
    • VIA REGIA,
    • Europejski Szlak Historycznych Uzdrowisk Termalnych,
    • ATRIUM (Architektura Reżimów Totalitarnych XX wieku),
    • Szlak Napoleoński,
    • Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego,
    • Szlak Wyzwolenia Europy,
    • Europejski Szlak Ogrodów Historycznych,

• szlaki związane ze światem sztuki:

• • Europejski Szlak Ceramiki,
  • Szlak Impresjonizmu.

Szlaki te łączą polskie miasta z trasami biegnącymi przez kilkanaście krajów Europy, oferując możliwość odkrywania wspólnej historii i lokalnych tradycji. Sprawdźmy, dlaczego warto nimi podróżować!

Jakie są Europejskie Szlaki Kulturowe związane z religią i wierzeniami biegnące przez Polskę?

Przez Polskę przebiega kilka Europejskich Szlaków Kulturowych certyfikowanych przez Radę Europy, które koncentrują się na tematach religijnych i duchowych:

• Szlaki Pielgrzymkowe do Santiago de Compostela (Camino de Santiago) – średniowieczne trasy prowadzące do grobu św. Jakuba w Hiszpanii,
• Europejski Szlak Dziedzictwa Żydowskiego – zabytki, muzea i dzielnice związane z kulturą żydowską,
• Szlak św. Marcina z Tours – miejsca związane z działalnością i kultem świętego z IV wieku,
• Miejsca Kluniackie w Europie – klasztory i zabytki zakonu kluniackiego,
• Szlak Europejskich Cmentarzy – najważniejsze nekropolie Europy, także w Polsce,
• Szlak Cyryla i Metodego – trasy misji i działalności patronów Europy.

Szlaki Pielgrzymkowe do Santiago de Compostela 

Na Szlakach Pielgrzymkowych do Santiago de Compostela zobaczysz miejsca kultu związane ze św. Jakubem. Czekają na ciebie także mity, pieśni i legendy, które opowiadają ciekawą historię życia i śmieci tego człowieka. Możesz wybrać się w podróż pieszo, na rowerze, a nawet samochodem.

Kraje: Belgia, Chorwacja, Francja, Włochy, Litwa, Holandia, Polska, Portugalia, Hiszpania oraz Ukraina. 

Europejski Szlak Dziedzictwa Żydowskiego

Europejski Szlak Dziedzictwa Żydowskiego prowadzi przez miasta i miejsca związane z kulturą i religią żydowską. Zobaczysz synagogi, cmentarze i archiwa, poznasz historię społeczności żydowskiej w Europie. Możesz wziąć także udział w różnych tematycznych wydarzeniach.

Kraje: Armenia, Austria, Azerbejdżan, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Czechy, Francja, Gruzja, Niemcy, Grecja, Izrael, Włochy, Litwa, Luksemburg, Polska, Portugalia, Mołdawia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Turcja, Wielka Brytania, Ukraina.

Szlak św. Marcina z Tours

Na Szlaku św. Marcina z Tours odkryjesz miejsca związane z działalnością tego człowieka, znanego z dobroczynności i ogromnego wpływu na chrześcijaństwo IV wieku. Zobaczysz katedry, sanktuaria i lokalne tradycje inspirowane jego życiem.

Kraje: Austria, Belgia, Chorwacja, Francja, Niemcy, Węgry, Włochy, Luksemburg, Holandia, Słowacja, Słowenia, Polska.

Miejsca Kluniackie w Europie

Szlak ukazuje dziedzictwo zakonu kluniackiego, który od X wieku odgrywał ogromną rolę w kształtowaniu duchowości i architektury Europy. Odwiedzisz opactwa, klasztory i zabytkowe miejsca, takie jak młyny, winnice czy zamki. Zobaczysz dzieła sztuki, manuskrypty i inne artefakty.

Kraje: Francja, Niemcy, Włochy, Polska, Portugalia, Hiszpania, Szwajcaria, Wielka Brytania.

Szlak Europejskich Cmentarzy

Szlak Europejskich Cmentarzy to sieć najważniejszych miejsc pochówku zmarłych w Europie. Zobaczysz sztukę sepulkralną i poznasz historię lokalnych społeczności. W Polsce obejmuje m.in. cmentarze zabytkowe i wojskowe.

Kraje: Austria, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Dania, Estonia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Irlandia, Włochy, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania.

Szlak Cyryla i Metodego

Szlak prowadzi śladami świętych braci – Cyryla i Metodego – misjonarzy, którzy szerzyli chrześcijaństwo na ziemiach słowiańskich. To trasa pełna zabytków sakralnych i miejsc pamięci.

Kraje: Bułgaria, Czechy, Grecja, Węgry, Macedonia Północna, Polska, Słowacja, Słowenia, Włochy, Chorwacja.

Jakie społeczno-historyczne Europejskie Szlaki Kulturowe przebiegają przez Polskę? 

Jeśli chodzi o Polskę, to przez nasz kraj przechodzą takie szlaki jak:

• Hanza – średniowieczne porty i miasta kupieckie, rynki z zabytkowymi kamienicami, muzea morskie oraz festyny historyczne, pokazujące dziedzictwo handlowe Europy Północnej,
• Szlak Wikingów – dawne ośrodki handlowe, stanowiska archeologiczne, rekonstrukcje osad, muzea i wystawy prezentujące życie i kulturę Wikingów,
• VIA REGIA – najstarsza droga łącząca Europę Wschodnią i Zachodnią, zabytki architektury, miejsca historyczne i tradycje niematerialne,
• Europejski Szlak Historycznych Uzdrowisk Termalnych – miasta uzdrowiskowe, ruiny rzymskich łaźni, różne style architektoniczne i lecznicze wody termalne,
• ATRIUM – architektura XX wieku związana z faszyzmem i komunizmem, miasta oraz miejsca pamięci dotyczące okupacji i dyktatur w Europie,
• Szlak Napoleoński – miasta, zabytki, miejsca bitew i wydarzenia historyczne związane z działalnością Napoleona,
• Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego – fabryki, kopalnie, muzea techniki i trasy tematyczne pokazujące rozwój przemysłu w Europie,
• Szlak Wyzwolenia Europy – miejsca pamięci z okresu II wojny światowej, muzea, archiwa, rekonstrukcje historyczne i wydarzenia edukacyjne,
• Europejski Szlak Ogrodów Historycznych – ogrody i parki przy pałacach i dworach, historyczne rezydencje oraz krajobrazy kulturowe Europy,
• Europejski Szlak Dawnych Aptek i Ogrodów Roślin Leczniczych – historia farmacji i tradycji zielarskich w Europie,
• Romea Strata – historyczne szlaki handlowe i pielgrzymkowe łączące północno-wschodnią i środkową Europę z Rzymem.

Hanza

Szlak Hanzy prowadzi przez średniowieczne porty i miasta kupieckie, ukazując dziedzictwo handlowe Europy Północnej. Zobaczysz rynki z zabytkowymi kamienicami, muzea morskie, festyny historyczne oraz obiekty wpisane na listę UNESCO.

Kraje: Belgia, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Islandia, Łotwa, Litwa, Niderlandy, Norwegia, Polska, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania.

Szlak Wikingów

Szlak prezentuje kulturę i życie Wikingów, dawne ośrodki handlowe, stanowiska archeologiczne, rekonstrukcje osad oraz muzea i wystawy. Możesz wziąć udział w festynach wikińskich i zobaczyć rekonstrukcje statków.

Kraje: Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Islandia, Irlandia, Włochy, Łotwa, Niderlandy, Norwegia, Polska, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania.

VIA REGIA

Via Regia to najstarsza droga łącząca Europę Wschodnią i Zachodnią, pełniąca kluczową rolę w handlu i migracjach. Po drodze zobaczysz zabytki architektury, miejsca historyczne oraz lokalne tradycje.

Kraje: Francja, Niemcy, Polska, Białoruś, Ukraina.

Europejski Szlak Historycznych Uzdrowisk Termalnych

Szlak prowadzi przez miasta uzdrowiskowe, ruiny rzymskich łaźni i miejsca z leczniczymi wodami termalnymi. Możesz poznać różne style architektoniczne i uczestniczyć w lokalnych festiwalach.

Kraje: Austria, Belgia, Chorwacja, Czechy, Francja, Gruzja, Niemcy, Grecja, Węgry, Włochy, Luksemburg, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Hiszpania, Turcja, Ukraina. 

ATRIUM

Na szlaku ATRIUM zobaczysz architekturę XX wieku związaną z faszyzmem i komunizmem oraz historię okupacji i dyktatur w Europie.

Kraje: Bułgaria, Chorwacja, Grecja, Włochy, Polska, Rumunia, Serbia.

Szlak Napoleoński

Szlak pokazuje wpływ Napoleona na miasta, architekturę, zabytki, miejsca bitew i wydarzenia historyczne w Europie. Zobaczysz zabytki, pomniki, a nawet meble z dawnej epoki!

Kraje: Belgia, Chorwacja, Czechy, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Czarnogóra, Polska, Portugalia, Hiszpania, Wielka Brytania.

Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego

Szlak prezentuje historię przemysłu i industrializacji Europy – fabryki, kopalnie, muzea techniki oraz wydarzenia edukacyjne. Możesz zobaczyć ponad 2500 miejsc związanych z historią industrializacji w Europie. Do wyboru masz aż 16 tras tematycznych!

Kraje: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Irlandia, Włochy, Łotwa, Liechtenstein, Luksemburg, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Turcja, Ukraina, Wielka Brytania.

Szlak Wyzwolenia Europy

Szlak łączy miejsca pamięci z okresu II wojny światowej – muzea, pomniki, archiwa i rekonstrukcje historyczne. Promuje turystykę pamięci i edukację historyczną.

Kraje: Belgia, Czechy, Finlandia, Francja, Niemcy, Luksemburg, Holandia, Wielka Brytania, USA, Włochy, Grecja, Polska.

Europejski Szlak Ogrodów Historycznych

Europejski Szlak Ogrodów Historycznych prowadzi przez ogrody i parki przy pałacach, klasztorach i dworach, pokazując sztukę ogrodową i historię botaniczną Europy.

Kraje: Belgia, Gruzja, Niemcy, Grecja, Węgry, Włochy, Polska, Portugalia, Hiszpania, Ukraina. 

Europejski Szlak Dawnych Aptek i Ogrodów Roślin Leczniczych

Europejski Szlak Dawnych Aptek i Ogrodów Roślin Leczniczych ukazuje – jak sama nazwa wskazuje – rozwój farmacji i zielarstwa w Europie. Zobaczysz średniowieczne apteki, a także tradycje oraz materialne i niematerialne ślady nie tylko farmacji, ale także całego ziołolecznictwa. Możesz zwiedzać miejsca na ogół niedostępne (nie zawsze na żywo, czasem wirtualnie).

Kraje: Argentyna, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Francja, Węgry, Włochy, Litwa, Polska, Portugalia, Rumunia, Hiszpania, Szwajcaria.

Romea Strata

Romea Strata to historyczne szlaki handlowe i pielgrzymkowe, prowadzące z północno-wschodniej i środkowej Europy do Rzymu. Po drodze zobaczysz tradycje, zabytki i ślady dawnych podróży.

Kraje: Austria, Czechy, Estonia, Włochy, Łotwa, Litwa, Polska.

Jakie Europejskie Szlaki Kulturowe związane ze sztuką przechodzą przez Polskę?

Przez Polskę przebiegają aktualnie dwa Europejskie Szlaki Kulturowych certyfikowane przez Radę Europy, które koncentrują się na sztuce i dziedzictwie artystycznym:

• Europejski Szlak Ceramiki – trasy ukazujące tradycje ceramiczne, warsztaty i zabytki związane z wyrobami ceramicznymi,
• Szlak Impresjonizmu – miejsca życia i pracy impresjonistów, kolonie artystyczne, muzea i wystawy XIX–XX wieku.

Europejski Szlak Ceramiki

Szlak pokazuje tradycje ceramiczne w Europie – od warsztatów po zabytkowe wyroby z dawnych czasów. Możesz odwiedzać pracownie, poznawać różne techniki i spróbować własnych sił w tworzeniu ceramiki.

Kraje: Austria, Azerbejdżan, Chorwacja, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Malta, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Hiszpania, Słowacja, Turcja, Ukraina.

Szlak Impresjonizmu

Szlak Impresjonizmu prowadzi przez miejsca życia i pracy artystów tworzących właśnie w tym stylu, a także przez kolonie artystyczne i muzea. To okazja, by poznać historię impresjonizmu i zobaczyć dzieła XIX–XX wieku na miejscu. Masz do wyboru aż 6 tras tematycznych. 

Kraje: Belgia, Chorwacja, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Litwa, Holandia, Polska, Słowenia, Hiszpania.

1. Nie zapomnij przeczytać także o wszystkich szlakach w Europie:

• szlakach związanych z kulturą i sztuką,
• szlakach historycznych, społecznych i innych,
• szlakach związanych z religią i wierzeniami.

Źródła:

[1] https://www.gov.pl/web/kultura/szlaki-kulturowe-rady-europy (dostęp z dnia 9.09.2025)

[2] https://www.coe.int/pl/web/cultural-routes (dostęp z dnia 9.09.2025)