Filmowe ścieżki dźwiękowe a nagrody muzyczne: Które kompozycje zdobyły najwięcej uznanie?

‘Pinokio’ 

Ścieżka dźwiękowa do filmu animowanego ‘Pinokio’ została stworzona przez takich artystów jak Leigh Harline, Paul J. Smith i Ned Washington. Dlaczego piszemy o niej w pierwszej kolejności? Ponieważ to właśnie soundtrack do ‘Pinokia’ otrzymał pierwszego w historii Oscara w kategorii ‘Ścieżka dźwiękowa’. Była to także pierwsza płyta okrzyknięta ‘Oficjalną ścieżką dźwiękową’. W samej produkcji wykorzystano z niej 7 z 13 piosenek. 

Film został nagrodzony także w kategorii ‘Najlepsza piosenka’ za utwór ‘When You Wish Upon a Star’ w wykonaniu Cliffa Edwardsa. 

‘Śniadanie u Tiffany’ego’

Muzykę do filmu ‘Śniadanie u Tiffany’ego’ stworzył Henry Mancini. Jest ona ceniona nie tylko w kontekście filmu (sceny idealnie komponują się z dźwiękami), ale także jako po prostu muzyka. Nic dziwnego, że przez ponad 90 tygodni znajdowała się na liście przebojów Billboard (długo zajmowała pierwszą pozycję). 

Jakimi statuetkami została nagrodzona?

• Oscarami (1961 rok, w kategoriach ‘Najlepsza muzyka w dramacie lub komedii’, ‘Najlepsza piosenka’ za ‘Moon River’),
• Nagrodami Grammy (1962 rok, w kategoriach: ‘Nagranie roku’ oraz ‘Piosenka roku’ za ‘Moon River’). 

‘Lawrence z Arabii’

Maurice Jarre dostał sześć tygodni, by stworzyć całą ścieżkę dźwiękową do filmu ‘Lawrence z Arabii’. Nie był jednak pierwszym ani nawet drugim wyborem. Pierwsze dwa typy kompozytorów, czyli William Walton i Malcolm Arnold, odmówiły. Jarre był wtedy jeszcze nieznany, ale zadaniu podobał, o czym świadczy Nagroda Akademii (1963 rok, w kategorii ‘Muzyka Filmowa’). Później artysta otrzymał wiele innych nagród za swoje kolejne dzieła.

‘Szczęki’

John Williams udowodnił, że da się stworzyć jeden z najbardziej charakterystycznych motywów przewodnich wszech czasów za pomocą dwóch przeplatających się nut. Kompozytor potrafił wcisnąć maksymalną ilość grozy do trwającego nieco ponad pół godziny soundtracku. 

Muzyka ze ‘Szczęk’ otrzymała:

• Oscary (1976 rok w kategoriach: ‘Najlepsza muzyka oryginalna’, ‘Najlepszy dźwięk’),
• Złoty Glob (1976 rok w kategorii ‘Najlepsza muzyka’),
• Nagrodę BAFTA (1976 rok w kategorii ‘Nagroda im. Anthony’ego Asquitha za najlepszą muzykę filmową’),
• Nagrodę Grammy (1976 rok w kategorii ‘Najlepszy album z oryginalną ścieżką dźwiękową napisaną dla filmu kinowego lub na potrzeby specjalnego programu telewizyjnego’).

‘Gwiezdne Wojny’

John Williams stworzył muzykę do filmów z serii ‘Gwiezdne Wojny’. Soundtrack do pierwszej części skomponował w ciągu ośmiu sesji (czyli szybko!). Motyw przewodni z tej ścieżki dźwiękowej kojarzą nawet te osoby, które nigdy nie oglądały żadnego filmu z tej serii. 

Jakie nagrody otrzymał?

• Oscara (1978 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka oryginalna’),
• Złoty Glob (1978 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka’),
• BAFTA (1979 rok, kategoria: ‘Nagroda im. Anthony’ego Asquitha za najlepszą muzykę filmową’
• Saturn (1978 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka’),
• Nagrodę Amerykańskiego Instytutu Filmowego (2005 rok, 1. miejsce na Liście 25 najlepszych filmowych ścieżek muzycznych wszech czasów),
• Grammy (1978 rok, kategoria: ‘Najlepszy album z oryginalną ścieżką dźwiękową napisaną dla filmu kinowego lub na potrzeby specjalnego programu telewizyjnego’),
• Nagrodę Stowarzyszenia Krytyków Filmowych z Los Angeles (LAFCA, 1977 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka’).

‘Pożegnanie z Afryką’

Muzykę do filmu ‘Pożegnanie z Afryką’ stworzył John Barry, który już wtedy był weteranem muzyki filmowej. Soundtrack zawierał m.in. koncert klarnetowy Mozarta w wykonaniu Barry’ego oraz tradycyjne afrykańskie pieśni. Otrzymał za niego:

• Oscara (1986 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka oryginalna’),
• Złoty Glob (1986 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka’),
• Nagrodę Amerykańskiego Instytutu Filmowego (2005 rok, 15. miejsce na Liście najlepszych filmowych ścieżek muzycznych wszech czasów).

‘Ostatni cesarz’

Na ścieżce dźwiękowej z filmu ‘Ostatni cesarz’ można usłyszeć wiele instrumentów, które doskonale budują nastrój poszczególnych scen. Muzyka jest naładowana emocjami: smutkiem, radością, podniosłością i nie tylko. Tworzyło ją trzech kompozytorów: Ryuichi Sakamoto, David Byrne i Su Cong, przez co ma ona wielokształtny, złożony charakter. 

Soundtrack otrzymał:

• Oscara (1988 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka oryginalna’),
• Złoty Glob (1988 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka’),
• Grammy (1989 rok, kategoria: ‘Najlepszy album z oryginalną ścieżką dźwiękową tła muzycznego napisanego dla filmu kinowego lub na potrzeby telewizji’),
• Nagrodę Stowarzyszenia Krytyków Filmowych z Los Angeles (LAFCA, 1987 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka’). 

‘Piękna i Bestia’

Alan Menken we współpracy z Howardem Ashmanem stworzył muzykę na potrzeby filmu animowanego ‘Piękna i Bestia’ w 1991 roku. Możesz tego nie wiedzieć, ale był to pierwszy film animowany, który:

• został wyróżniony Nagrodą Akademii Filmowej,
• był nominowany do Nagrody Grammy w kategorii ‘Album roku’ (i, co ciekawsze, do dziś jest jedynym w historii filmem animowanym nominowanym w tej kategorii). 

Jakimi nagrodami została wyróżniona sama muzyka?

• Oscarami (1992 rok, kategorie: ‘Najlepsza muzyka oryginalna’ oraz ‘Najlepsza piosenka za ‘Beauty and the Beast’ w wykonaniu Celine Dion i Peabo Brysona),
• Złotymi Globami (1992 rok, kategorie: ‘Najlepsza muzyka’ oraz ‘Najlepsza piosenka’, ponownie za ‘Beauty and the Beast’),
• Nagrodami Amerykańskiego Instytutu Filmowego (2006 rok, 22. miejsce na Liście 25. najlepszych musicali wszech czasów; 2004 rok, 62. miejsce na Liście 100 najlepszych piosenek filmowych wszech czasów za ‘Beauty and the Beast’),
• Nagrodami Grammy (1993 rok, kategorie: ‘Najlepsza kompozycja instrumentalna napisana dla filmu kinowego lub na potrzeby telewizji’ za instrumentalną część ścieżki dźwiękowej oraz ‘Najlepsza piosenka napisana specjalnie dla filmu kinowego lub na potrzeby telewizji’ za ‘Beauty and the Beast’).

Alan Menken stworzył też muzykę do nowej, filmowej wersji ‘Pięknej i Bestii’. Nie otrzymał za nią jednak żadnych nagród.

‘Władca Pierścieni’

Ścieżka dźwiękowa z pierwszej części ‘Władcy Pierścieni’ stworzona przez Howarda Shore’a, została nagrodzona wieloma ważnymi wyróżnieniami:

• Oscarem (2002 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka oryginalna’),
• Critics’ Choice (2002 rok, kategorie: ‘Najlepszy kompozytor’ oraz ‘Najlepsza piosenka’ za ‘May It Be’ w wykonaniu Enyi),
• Grammy (2003 rok, kategoria: ‘Najlepsza ścieżka muzyczna w filmie kinowym, telewizyjnym lub innej formie wizualnej’),
• Nagrodą Stowarzyszenia Krytyków Filmowych z Chicago Chicago Flame (CFCA, 2001 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka oryginalna’),
• Nagrodą Stowarzyszenia Krytyków Filmowych z Los Angeles (LAFCA, 2001 rok, kategoria: ‘Najlepsza muzyka’),
• Nagrodą Światowej Akademii Muzyki Filmowej (2002 rok, kategorie: ‘Nagroda publiczności’ oraz ‘Najlepsza oryginalna muzyka roku’).

Jest ona różnorodna, pełna emocji i dramatyczna. Chwyta za serce i idealnie oddaje świat fantasy, którego losy śledzimy na ekranie.

Najczęściej nagradzani Oscarami twórcy muzyki filmowej

Jak dotąd tylko trzech artystów otrzymało dwa Oscary z rzędu:

• Gustavo Santaolalla za ‘Tajemnicę Brokeback Mountain’ oraz ‘Babel’,
• Franz Waxman za ‘Bulwar Zachodzącego Słońca’ oraz ‘Miejsce pod słońcem’,
• Alan Menken za ‘Piękną i Bestię’ oraz ‘Aladyna’. 

Kto zgarnął najwięcej Oscarów za muzykę filmową w swoim życiu? 

• Alfred Newman (9 statuetek za: ‘Najlepszą muzykę, dobór, adaptację i jej ujęcie’ za ‘Camelot’, ‘Najlepszą muzykę w musicalu’ za ‘Króla i mnie’, ‘Najlepszą muzykę w dramacie lub komedii’ za ‘Miłość jest wspaniała’, ‘Najlepszą muzykę w musicalu’ za ‘Call Me Madam’, ‘Najlepszą muzykę w musicalu’ za ‘With a Song in My Heart’, ‘Najlepszą muzykę w musicalu’ za ‘Mama nosiła trykoty’, ‘Najlepszą muzykę w dramacie lub komedii’ za ‘Pieśń o Bernadette’, ‘Najlepszą muzykę’ za Tin Pan Alley’ oraz ‘Szalonego Chłopaka’),
• John Williams (4 statuetki za: ‘Najlepszą muzykę oryginalną’ za ‘Listę Schindlera’, ‘E.T.’, ‘Gwiezdne wojny: Część IV – Nową nadzieję’, ‘Szczęki’),
• Johnny Green (4 statuetki za: ‘Najlepszą muzykę w musicalu’ za ‘Olivera!’, ‘West Side Story’, ‘Amerykanina w Paryżu’ oraz ‘Paradę wielkanocną’),
• Andre Previn (4 statuetki za: ‘Najlepszą muzykę, dobór, adaptację i jej ujęcie za ‘My Fair Lady’ oraz ‘Słodką Irmę’ i ‘Najlepszą muzykę w musicalu’ za ‘Porgy i Bess’ oraz ‘Gigi’),
• John Barry (4 statuetki za: ‘Najlepszą muzykę oryginalną’ za ‘Tańczącego z wilkami’, ‘Pożegnanie z Afryką’, ‘Lwa w zimie’ oraz ‘Elzę z afrykańskiego buszu’)
• Alan Menken (4 statuetki za: ‘Najlepszą muzykę oryginalną do komedii lub musicalu’ za ‘Pocahontas’ oraz ‘Najlepszą muzykę oryginalną’ za ‘Aladyna’, ‘Piękną i Bestię’ i ‘Małą Syrenkę’). 

Muzyka filmowa nagrodzona Oscarami w ostatnich latach

W ostatnich latach nagrody i nominacje na najlepszą muzykę oryginalną filmową otrzymali:

• ‘Co w duszy gra’ Trent Reznor, Atticus Ross i Jon Batiste (2020 rok; nominacje: ‘Mank’, ‘Nowiny ze świata’, ‘Minari’, ‘Pięciu braci’),
• ‘Diuna’ Hans Zimmer (2021 rok’ nominacje: ‘Matki równoległe’, ‘Nie patrz w górę’, ‘Nasze magiczne Encanto’, ‘Psie pazury’),
• ‘Na zachodzie bez zmian’ Hauschka (2022 rok; nominacje: ‘Babilon’, ‘Febelmanowie’, ‘Duchy Inisherin’, ‘Wszystko wszędzie naraz’),
• ‘Oppenheimer’ Ludwig Goransson (2023 rok; nominacje: ‘Amerykańska fikcja’, ‘Indiana Jones i artefakt przeznaczenia’, ‘Biedne istoty’, ‘Czas krwawego księżyca’).

Ciekawe, jaka będzie najczęściej nagradzana muzyka filmowa 2024 roku!