Europejskie Szlaki Kulturowe – czego możemy się z nich dowiedzieć?

Chcesz przeczytać o:

• szlakach związanych z kulturą i sztuką? Zajrzyj tutaj,
• szlakach religijnych? Zajrzyj tutaj (dowiesz się tutaj także, czym Europejskie Szlaki Kulturowe są),
• szlakach, które przechodzą przez Polskę? Zajrzyj tutaj.

Czego możemy dowiedzieć się z Europejskich Szlaków Kulturowych?

Czym właściwie są Europejskie Szlaki Kulturowe i co mogą nam powiedzieć o naszej historii? O szczegółach pisaliśmy tutaj. W skrócie: to nie tylko trasy turystyczne – to tak naprawdę opowieści zapisane w krajobrazach, zabytkach i tradycjach.

Z Europejskich Szlaków Kulturowych możesz dowiedzieć się:

• o historii i dziedzictwie – każda trasa pokazuje, jak rozwijała się kultura, sztuka i życie codzienne w różnych regionach Europy,
• o wspólnych wartościach – szlaki łączą miejsca i ludzi, ukazując, co nas łączy mimo różnic narodowych,
• o lokalnych tradycjach – od architektury, przez muzykę, po rzemiosło i zwyczaje – każda trasa opowiada swoją, unikalną historię, bo tworzą ją zupełnie różni ludzie,
• o zmianach społecznych i kulturowych – dzięki szlakom widać, jak migracje, handel czy kontakty między państwami kształtowały Europę,
• o możliwościach odkrywania Europy w praktyce i w tej mniej komercyjny sposób – szlaki zachęcają do podróży, spacerów i odkrywania mniej znanych miejsc, a przy tym uczą poprzez doświadczenie.

Jakie Europejskie Szlaki Kulturowe warto zobaczyć?

Skupmy się na tych związanych z historią, rozwojem gospodarczym, przemianami społecznymi itp. 

Hanza

W połowie XIII wieku niemieccy kupcy morscy, chcąc skuteczniej realizować swoje interesy, stworzyli związek, który z czasem przekształcił się w potężną Ligę Hanzeatycką. Aż do XVII wieku odgrywała ona kluczową rolę w gospodarce i polityce Europy Północnej. Do Ligi należało około 225 miast położonych nad Morzem Bałtyckim i Morzem Północnym (dziś jest to 190 miast).

Co znajdziesz po drodze?

• średniowieczne porty i kupieckie miasta,
• rynki z zabytkowymi kamienicami,
• obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO,
• muzea morskie i handlu,
• tradycje kupieckie i festyny historyczne.

Jak podróżować? Jeśli możesz, wybierz się na Międzynarodowy Dzień Hanzy, kiedy ponad 100 miast ożywa dzięki targom, koncertom i wydarzeniom kulturalnym, celebrując współpracę i wspólne dziedzictwo.

Kraje: Belgia, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Islandia, Łotwa, Litwa, Niderlandy, Norwegia, Polska, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania.

Szlak Wikingów

Epoka wikingów trwała od VIII do XI wieku. To właśnie wtedy skandynawski lud osiągnął mistrzostwo w żeglarstwie, budowie łodzi i nawigacji. Dzięki temu Wikingowie przemierzali Europę Północną i Zachodnią, Atlantyk Północny, Morze Śródziemne, a nawet rzeki Rosji i Ukrainy.

Co znajdziesz po drodze?

• dawne ośrodki handlowe: Hedeby, Birka, Jorvik, Dublin i Kijów,
• stanowiska archeologiczne i rekonstrukcje osad,
• dzieła sztuki i literatury inspirowane sagami,
• miejsca zgromadzeń ting,
• muzea i wystawy prezentujące życie wikingów.

Jak podróżować? Na szlaku znajdziesz ponad 60 miejsc związanych z kulturą Wikingów. Możesz zobaczyć rekonstrukcje statków, dawne forty i domostwa, a także uczestniczyć w targach wikińskich i festynach historycznych. To podróż pełna legend, historii i przygód, która prowadzi przez wiele krajów Europy.

Kraje: Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Islandia, Irlandia, Włochy, Łotwa, Niderlandy, Norwegia, Polska, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania.

Szlak Dziedzictwa al-Andalus

W VIII wieku Arabowie i Berberowie przybyli na Półwysep Iberyjski i połączyli się z ludnością rzymsko-wizygocką, tworząc krainę znaną jako al-Andalus. Ta średniowieczna cywilizacja islamska rozciągała się niemal na całą dzisiejszą Hiszpanię i Portugalię, a jej wpływy były widoczne aż do XV wieku.

Co znajdziesz po drodze?

• zabytki architektury, w tym Alhambrę,

• literaturę, sztukę i grafikę,

• lokalną kuchnię i tradycje,

• święta i wydarzenia kulturalne,

• ponad 250 miejscowości gotowych do odkrycia.

Jak podróżować? Szlak składa się z kilku tras łączących kraje o wspólnej tożsamości kulturowej. Jedna z nich – trasa Umajjadów – prowadzi śladami Arabów przez historyczne stolice islamu do południowej Hiszpanii. Podczas podróży poczujesz wpływy różnych kultur i doświadczysz ich na własnej skórze.

Kraje: Egipt, Włochy, Jordania, Liban, Portugalia, Hiszpania.

Szlak Fenicjan

Szlak Fenicjan opiera się na głównych trasach morskich używanych od XII wieku p.n.e. przez Fenicjan, którzy jako genialni żeglarze i kupcy łączyli różne cywilizacje basenu Morza Śródziemnego. Dzięki temu powstała “koine” – śródziemnomorska wspólnota kulturowa z intensywnym przepływem towarów, ludzi i idei.

Co znajdziesz po drodze?

• starożytne porty i miasta,
• obiekty archeologiczne, etnograficzne i kulturowe,
• ślady dziedzictwa niematerialnego,
• powiązania historyczne między krajami i kontynentami.

Jak podróżować? Szlak prowadzi przez ponad 100 miast trzech kontynentów, które były miejscami wymiany handlowej i kulturalnej. Podróżując, odkryjesz wspólne drogi łączące kraje śródziemnomorskie i poczujesz ducha starożytnych cywilizacji.

Kraje: Albania, Belgia, Chorwacja, Cypr, Francja, Grecja, Włochy, Liban, Malta, Portugalia, Hiszpania, Tunezja, Słowenia, Ukraina. 

Pirenejski Szlak Żelaza

Pireneje słyną z bogatych złóż żelaza i wielowiekowych tradycji hutniczych. Przemysł żelazny był źródłem bogactwa mieszkańców regionu, a ślady jego działalności zachowały się w krajobrazie wiejskim i miejskim.

Co znajdziesz po drodze?

• kopalnie i piece hutnicze,
• wyroby z żelaza i domy górników,
• elementy architektury hutniczej i współczesne rzeźby,
• leśnictwo, górnictwo i dawne drogi transportowe.

Jak podróżować? Szlak prowadzi przez historię hutnictwa od XVII do XIX wieku. Możesz spacerować po górskim krajobrazie, poznając etapy produkcji żelaza i odwiedzając m.in. kuźnię Rossell, kopalnię Lions, Szlak Żelaznych Mężczyzn, kościół Sant Marti de la Cortinada i muzeum Casa d’Areny-Piandolit.

Kraje: Andora, Francja, Hiszpania.

VIA REGIA

Via Regia to najstarsza i najdłuższa droga łącząca Europę Wschodnią i Zachodnią. Szlak istniał już w epoce kamienia łupanego i przez wieki pełnił rolę kluczowej arterii handlowej i komunikacyjnej.

Co znajdziesz po drodze?

• zabytki architektury i krajobrazy kulturowe,
• tradycje i zwyczaje niematerialne,
• miejsca historyczne i dawne trasy migracyjne.

Jak podróżować? Trasa ma długość 4500 km i pozwala na spokojne wędrówki, piesze lub kolejowe, w tempie dostosowanym do kontemplacji przestrzeni kulturowej Europy. Wzdłuż Via Regia organizowane są wydarzenia kulturalne związane z historią szlaku.

Kraje: Francja, Niemcy, Polska, Białoruś, Ukraina.

Iter Vitis

Uprawa winorośli i winiarstwo są fundamentem kultury europejskiej i śródziemnomorskiej od IV tysiąclecia p.n.e. Produkcja wina ukształtowała krajobrazy, społeczeństwa i tradycje ustne, stając się dziedzictwem, które warto nie tylko zachować, ale także poznać.

Co znajdziesz po drodze?

• winnice i krajobrazy winiarskie,
• technologie uprawy i fermentacji,
• mity i symbole związane z winem,
• wydarzenia edukacyjne i kulturalne.

Jak podróżować? Na szlaku odkryjesz winnice i ich historię od Kaukazu po Europę Zachodnią, poznając tradycje winiarskie i uczestnicząc w regionalnych festiwalach winiarskich.

Kraje: Armenia, Azerbejdżan, Chorwacja, Cypr, Francja, Gruzja, Grecja, Izrael, Włochy, Luksemburg, Czarnogóra, Portugalia, Mołdawia, Macedonia Północna, Rumunia, Słowenia, Hiszpania, Tunezja, Wielka Brytania, Bośnia i Hercegowina, Liban, Ukraina.

Szlak Prehistorycznego Malarstwa Jaskiniowego

Prehistoryczne malarstwo jaskiniowe to sztuka pierwszych Europejczyków, która powstała 42 tysiące lat temu i była rozwijana aż do wczesnej epoki żelaza. Malowidła i rysunki odzwierciedlają wierzenia religijne, przyrodę i ekspresję symboliczną człowieka w czasach ich tworzenia.

Co znajdziesz po drodze?

• ponad 200 stanowisk sztuki naskalnej,
• malowidła figuratywne, schematyczne i abstrakcyjne,
• jaskinie, schroniska skalne i niektóre budowle megalityczne,
• fotografie i zrekonstruowane wnętrza dla zwiedzających. 

Jak podróżować? Możesz zwiedzać miejsca w Norwegii, Szwecji, Portugalii, Gruzji, Azerbejdżanie, Francji, Hiszpanii i Włoszech. Infrastruktura turystyczna jest dostosowana do ochrony malowideł, a w niektórych jaskiniach zwiedzanie jest ograniczone do kilku osób dziennie.

Kraje: Armenia, Azerbejdżan, Finlandia, Francja, Gruzja, Włochy, Norwegia, Portugalia, Hiszpania.

Europejski Szlak Historycznych Uzdrowisk Termalnych

Lecznictwo termalne to tradycja sięgająca starożytności. W wielu miastach zachowały się ruiny rzymskich łaźni, a w XVIII–XIX wieku uzdrowiska rozkwitły dzięki rozwojowi kolei i turystyki elit politycznych i kulturalnych. Powstawały tam liczne ośrodki i miejsca rozrywkowo-kulturowe. 

Co możesz tam zobaczyć?

• najsłynniejsze miasta uzdrowiskowe (np. Baden-Baden, Budapeszt czy Vichy),
• różne style architektoniczne,
• lecznicze wody termalne. 

Jak podróżować? W uzdrowiskach często odbywają się festiwale i inne wydarzenia dla turystów. Możesz tam doświadczyć wielozmysłowej tradycji i relaksu.

Kraje: Austria, Belgia, Chorwacja, Czechy, Francja, Gruzja, Niemcy, Grecja, Węgry, Włochy, Luksemburg, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Hiszpania, Turcja, Ukraina. 

Europejski Szlak Kultury Megalitycznej

Megality to wielkie kamienie używane przez społeczności prehistoryczne do budowy grobowców, sanktuariów i obserwatoriów astronomicznych. To najstarsza architektura Europy, pozwalająca zrozumieć początki cywilizacji.

Po drodze zobaczysz:

• pozostałości po człowieku prehistorycznym,
• obserwatoria astronomiczne,
• narzędzia do prognozowania zaćmień Księżyca i Słońca (np. Stonehenge). 

Jak podróżować? Możesz wybrać się na wycieczki piesze i rowerowe – ważny jest tutaj kontakt z naturą. 

Kraje: Dania, Francja, Niemcy, Włochy, Liban, Holandia, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania, Portugalia, Turcja.

ATRIUM

Architektura i urbanistyka XX wieku były silnie związane z ideologiami totalitarnych reżimów. Choć dziś budynki z tamtych czasów są świadectwem trudnej historii, stanowią też ważny element krajobrazu miejskiego. A może czasem dobrze o tej historii sobie przypomnieć, by jej nie powtarzać? Jeśli tak uważasz, koniecznie się tam wybierz.

Co zobaczysz?

• przykłady architektury faszystowskiej i komunistycznej,
• miasta takie jak Forlì, Predappio, Labin czy Raša, które wywodzą się z reżimu Mussoliniego oraz innych przywódców,
• miejsca związane z okupacją, dyktaturami i powojenną historią Europy.

Jak podróżować? Szlak ATRIUM to okazja, by zgłębiać historię XX wieku przez pryzmat architektury. Na stronie szlaku znajdziesz mapy, zdjęcia, filmy i relacje mieszkańców, które pozwalają odkryć miasta na nowo.

Kraje: Bułgaria, Chorwacja, Grecja, Włochy, Polska, Rumunia, Serbia.

Via Habsburg

Ród Habsburgów przez wieki miał ogromny wpływ na historię Europy. Od średniowiecza aż po XIX wiek dynastia kształtowała politykę, kulturę i granice wielu krajów. Jej ślady wciąż są widoczne w licznych zamkach, pałacach i zabytkach.

Co zobaczysz?

• historyczne rezydencje i muzea z różnych epok,
• zabytki renesansu i baroku (m.in. kościoły, klasztory i opactwa),
• krajobrazy wokół Jeziora Bodeńskiego i Tyrolu,
• ponad 150 atrakcji w sześciu regionach Europy.

Jak podróżować? Szlak obejmuje 70 miast i obiektów na terenie 7 krajów. Wybierając się w tę podróż, poznasz dziedzictwo jednej z najważniejszych dynastii Europy.

Kraje: Austria, Czechy, Francja, Węgry, Niemcy, Czarnogóra, Szwajcaria.

Szlak Cesarzy Rzymskich i Naddunajskich Winnic

Granica Cesarstwa Rzymskiego na Dunaju była ważnym centrum handlu i kultury (i ciągle strzegło ją wojsko). Wino, sprowadzone przez Rzymian, na stałe wpisało się w życie regionu. Dziś trasa łączy stanowiska archeologiczne z tradycją winiarską, która przetrwała do naszych czasów.

Co zobaczysz?

• ponad 20 stanowisk archeologicznych z czasów Cesarstwa Rzymskiego,
• 12 regionów winiarskich, gdzie wciąż produkuje się wino,
• zabytki i krajobrazy nad Dunajem,
• skarby architektury odkryte w ostatnich dekadach.

Jak podróżować? Szlak biegnie przez kilkanaście krajów. Możesz wędrować pieszo, rowerem, podróżować łodzią, pociągiem lub samochodem, słuchając ciekawych historii i podziwiając przepiękne krajobrazy.

Kraje: Albania, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Węgry, Czarnogóra, Macedonia Północna, Rumunia, Serbia, Słowenia.

Europejski Szlak Cesarza Karola V

Karol V, władca z dynastii Habsburgów, w XVI wieku rządził rozległymi terytoriami w Europie i koloniami na innych kontynentach. Jego podróże po Europie stały się symbolem jedności i różnorodności kulturowej.

Co zobaczysz?

• miasta i regiony związane z panowaniem Karola V,
• festiwale historyczne oraz te związane ze sztuką, a także parady i targi dawnego rzemiosła,
• zabytki i krajobrazy kształtowane w epoce nowożytnej,
• miejsca związane z kulturą, historią i polityką XVI wieku.

Jak podróżować? Szlak prowadzi przez wiele krajów Europy oraz Afryki Północnej, odwzorowując morskie i lądowe trasy cesarza. Obejmuje wydarzenia i miejsca, które podkreślają znaczenie Karola V dla historii Europy.

Kraje: Algieria, Belgia, Francja, Niemcy, Włochy, Meksyk, Maroko, Holandia, Panama, Peru, Portugalia, Hiszpania, Tunezja.

Szlak Napoleoński

Napoleon Bonaparte (wybitny przywódca polityczny, który żył w latach 1769–1821) przez ponad dekadę kształtował losy Europy. Jego wpływ widać w architekturze, układzie miast i kulturze wielu krajów. Szlak przybliża dziedzictwo epoki napoleońskiej jako część wspólnej historii Europy.

Co zobaczysz?

• miasta związane z działalnością Napoleona,
• zabytki, pomniki, dzieła sztuki i meble z epoki,
• miejsca bitew i wydarzeń historycznych,
• wystawy, warsztaty i inicjatywy edukacyjne.

Jak podróżować? Trasa łączy około 50 miast w ponad kilkunastu krajach. To okazja, by odkryć wpływ Napoleona na historię, kulturę i krajobraz Europy, uczestnicząc w wydarzeniach artystycznych i edukacyjnych.

Kraje: Belgia, Chorwacja, Czechy, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Czarnogóra, Polska, Portugalia, Hiszpania, Wielka Brytania.

Ufortyfikowane Miasta Wielkiego Regionu

Wielki Region, obejmujący Luksemburg oraz przygraniczne obszary Francji, Niemiec i Belgii, przez wieki był areną bitew i wojen. Dziś to wielonarodowy przykład współpracy kulturalnej oraz gospodarczej, a także miejsce pełne architektury obronnej.

Co zobaczysz?

• 12 twierdz i fortec z różnych epok historycznych,
• imponujące cytadele, tajemnicze podziemia i miejskie mury obronne,
• malownicze krajobrazy wokół zabytków,
• unikatowe przykłady architektury wojskowej od średniowiecza po XX wiek.

Jak podróżować? Szlak prowadzi przez miasta o bogatej historii, które oferują również lokalną kuchnię i szeroką bazę noclegową – od kempingów po luksusowe hotele. To genialny pomysł na wakacje!

Kraje: Francja, Niemcy, Luksemburg.

Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego

Od czasów rewolucji przemysłowej Europa zmieniła się nie do poznania. Fabryki, kopalnie i zakłady przemysłowe powstawały w całej Europie, przyciągając pracowników i kształtując nowe miasta. Jednocześnie związki zawodowe walczyły o reformy społeczne, które dziś są dla nas oczywiste (warto jednak pamiętać, że nikt nie dał pracownikom praw “po dobroci”). Dziś wiele z tych miejsc jest udostępnionych turystom jako świadectwo epoki przemysłowej.

Co zobaczysz?

• ponad 2500 miejsc związanych z historią industrializacji w całej Europie,
• 16 tras tematycznych opowiadających o rozwoju przemysłu,
• fabryki, kopalnie i muzea techniki,
• wydarzenia, takie jak “ExtraSchicht” w Zagłębiu Ruhry i “Industriada” na Śląsku.

Jak podróżować? Szlak obejmuje 100 głównych obiektów i 24 trasy regionalne. Możesz wziąć udział w wycieczkach z przewodnikami oraz ciekawych wydarzeniach na trasie. Możesz oczywiście podróżować także na własną rękę.

Kraje: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Irlandia, Włochy, Łotwa, Liechtenstein, Luksemburg, Holandia, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Serbia, Słowenia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Turcja, Ukraina, Wielka Brytania.

Szlak Żelaznej Kurtyny – Eurovelo 13

Ten rowerowy szlak o długości 10000 km prowadzi od Morza Barentsa do Morza Czarnego. Trasę wyznacza dawna linia granic, które przez niemal pół wieku dzieliły Europę na Wschodnią i Zachodnią.

Co zobaczysz?

• miejsca pamięci związane z okresem zimnej wojny,
• dawne posterunki graniczne, muzea i pomniki,
• parki narodowe z zachowaną przyrodą stref przygranicznych,
• krajobrazy, które stały się symbolem pokoju i pojednania.

Jak podróżować? Szlak jest idealny dla rowerzystów i osób zainteresowanych historią XX wieku. Oferuje wycieczki edukacyjne, aplikację mobilną i atrakcje dla (głównie młodych) Europejczyków, którzy chcą poznać historię podzielonego kontynentu.

Kraje: Austria, Belgia, Chorwacja, Czechy, Finlandia, Niemcy, Grecja, Węgry, Serbia, Słowacja, Turcja.

Szlak Wyzwolenia Europy

Szlak łączy miejsca pamięci z okresu II wojny światowej – od Normandii po Polskę. To opowieść o wyzwoleniu Europy spod okupacji nazistowskiej, którą możesz poznać… z wielu perspektyw. A to bardzo ważne, by zrozumieć to, co naprawdę działo się wtedy na świecie. 

Co zobaczysz?

• muzea, pomniki i miejsca historyczne z lat 1944–1945,
• archiwa i relacje świadków,
• wydarzenia edukacyjne i rekonstrukcje historyczne,
• regiony, które odegrały kluczową rolę w zakończeniu wojny.

Jak podróżować? Szlak promuje turystykę pamięci, oferując interaktywne wystawy, zajęcia dla młodzieży i inicjatywy międzynarodowe. To podróż, która pomaga lepiej zrozumieć historię XX wieku – nie tylko z “polskiej” perspektywy.

Kraje: Belgia, Czechy, Finlandia, Francja, Niemcy, Luksemburg, Holandia, Wielka Brytania, USA, Włochy, Grecja, Polska.

Europejski Szlak Ogrodów Historycznych

Ogrody od wieków były miejscem spotkań, inspiracji i symbolem statusu. Przy królewskich pałacach, klasztorach i dworach powstawały założenia ogrodowe, które dziś są żywym świadectwem wspólnego dziedzictwa Europy. Ich kompozycje, gatunki roślin i sposoby pielęgnacji przetrwały mimo wojen i zmian granic.

Co zobaczysz?

• ogrody i parki spełniające kryteria Karty Florenckiej z 1981 roku,
• historyczne rezydencje otoczone zabytkowymi ogrodami,
• rośliny i krajobrazy charakterystyczne dla różnych regionów Europy,
• miejsca związane z artystami, którzy czerpali inspirację z natury.

Jak podróżować? Wkraczając na szlak, przeżyjesz podróż przez sztukę ogrodową i historię botaniczną kontynentu. Organizatorzy szlaku zachęcają do odkrywania przyrody, architektury krajobrazu i tradycji ogrodniczych, które kształtowały kulturę przez stulecia. Same krajobrazy zachęcają także do refleksji o tym, jak ważne jest środowisko naturalne – nie tylko dla nas, ale również dla naszych potomnych.

Kraje: Belgia, Gruzja, Niemcy, Grecja, Węgry, Włochy, Polska, Portugalia, Hiszpania, Ukraina. 

Naddunajski Szlak Epoki Żelaza

Epoka żelaza (IX–I wiek p.n.e.) przyniosła rozwój technologii i kultury, a jej ślady wciąż są widoczne nad Dunajem. Szlak łączy najważniejsze stanowiska archeologiczne regionu i odkrywa bogactwo dawnych cywilizacji.

Co zobaczysz?

• ufortyfikowane osady, cmentarzyska kurhanowe i płaskie,
• rekonstrukcje domów i grobów sprzed 3000 lat,
• muzea i parki archeologiczne,
• krajobrazy, które ukształtowały życie dawnych społeczności.

Jak podróżować? Trasa to podróż w czasie dzięki rekonstrukcjom i multimedialnym ekspozycjom. Poznasz historię regionu Dunaju i kultur Hallstattu oraz La Tène.

Kraje: Austria, Bułgaria, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Niemcy, Węgry, Rumunia, Słowenia.

Szlaki Pasterskie

Tradycja pasterska kształtowała krajobrazy, zwyczaje i kuchnię Europy przez tysiące lat. Szlak przypomina o tym, jak człowiek harmonijnie współistniał z naturą i pozostawił po sobie bogate dziedzictwo kulturowe. Składa się on z wielu tras pędzenia zwierząt, które często były transgraniczne (przecinały nie tylko Europę, ale także inne kontynenty). 

Co zobaczysz?

• zabytkowe sanktuaria, kaplice i obiekty sakralne (pierwotnie dla pradawnych bogów, dziś dla chrześcijańskich),
• niematerialne dziedzictwo wierzeń i opowieści, które do dziś inspirują wielu artystów,
• tradycyjną kuchnię i rzemiosło oparte na wełnie, skórze i kościach.

Jak podróżować? Szlak prowadzi przez wioski, stanowiska archeologiczne i krajobrazy pasterskie. Możesz tam poczuć atmosferę dawnych tras pędzenia zwierząt i poznać kulturowe więzi między społecznościami.

Kraje: Francja, Gwatemala, Włochy, Liban, Meksyk, Portugalia, Hiszpania, Szwecja, Turcja.

Europejski Szlak Dawnych Aptek i Ogrodów Roślin Leczniczych

Szlak pokazuje rozwój ziołolecznictwa i farmacji w Europie, prowadząc przez ogrody roślin leczniczych i dawne apteki. Odwiedzając je, możesz poznać tradycje zielarskie, historię medycyny oraz rolę aptek w zachowaniu wiedzy i tożsamości kulturowej.

Co zobaczysz? 

• średniowieczne apteki i ogrody przy klasztorach, szpitalach i miastach,
• materialne i niematerialne ślady farmacji i ziołolecznictwa,
• tradycje sięgające starożytności, zachowane w całej Europie.

Jak podróżować? Odwiedzając ogrody i apteki, można uczestniczyć w warsztatach, odwiedzać miejsca niedostępne na co dzień i korzystać z opcji “zwiedzania wirtualnego”, gdy to na żywo nie jest możliwe.

Kraje: Argentyna, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Francja, Węgry, Włochy, Litwa, Polska, Portugalia, Rumunia, Hiszpania, Szwajcaria.

Romea Strata

Romea Strata to sieć historycznych szlaków, którymi podróżni, kupce, pielgrzymi czy żołnierze i dyplomaci wędrowali z północno-wschodniej i środkowej Europy do Rzymu. Trasy łączą Morze Bałtyckie ze środkiem Włoch, przebiegając przez lasy, równiny, wzgórza i wioski, gdzie turyści poznają mniej znane tradycje i zabytki.

Co zobaczysz? 

• historyczne szlaki handlowe i pielgrzymkowe,
• spotkania, wymiana kulturowa i wspólne historie Europy,
• relacje z podróży, np. dziennik Jerzego Radziwiłła z 1575 roku, pokazujący różnorodność języków, wierzeń i zwyczajów, którą można znaleźć na tej trasie.

Jak podróżować? Szlak jest dostępny dla pieszych i rowerzystów. Zachęca do świadomej turystyki, angażując lokalne społeczności i promując wydarzenia kulturalne. Po drodze znajdziesz miejsca, których nie ma na mapach turystycznych.

Kraje: Austria, Czechy, Estonia, Włochy, Łotwa, Litwa, Polska.

Szlaki Wolności w Pirenejach

Szlaki opowiadają historię tysięcy osób, które podczas II wojny światowej uciekali z okupowanej Francji, przekraczając Pireneje, by dołączyć do ruchu oporu lub ocalić własne życie. Trasa pokazuje tajne drogi, miejsca pamięci i heroiczną solidarność lokalnych społeczności.

Co znajdziesz na szlakach?

• drogi ucieczki jako symbole oporu, solidarności i odwagi,
• historie Żydów, intelektualistów, młodych ludzi i bojowników podziemia,
• dokumenty, świadectwa i badania naukowe, które tworzą wspólne europejskie dziedzictwo.

Jak podróżować? Szlaki zostały oznaczone w Saint-Girons, Luchon, Kraju Basków, Vielha i Val d’Aran, byś mógł je łatwiej odnaleźć. Trasy noszą imiona osób lub grup, które je przemierzały, np. Josette, Walter Benjamin, Comète-Batzan. Szlak łączy również współczesne działania edukacyjne, współpracę muzeów i lokalnych społeczności.

Kraje: Andora, Belgia, Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Portugalia, Rumunia, Hiszpania, Wielka Brytania.

To już wszystkie Europejskie Szlaki Kulturowe w tej kategorii. Nie zapomnij przeczytać także o:

• szlakach związanych z kulturą i sztuką,
• szlakach religijnych,
• szlakach, które przechodzą przez Polskę.

Źródła:

[1] https://www.gov.pl/web/kultura/szlaki-kulturowe-rady-europy (dostęp z dnia 9.09.2025)

[2] https://www.coe.int/pl/web/cultural-routes (dostęp z dnia 9.09.2025)