36 najlepszych filmów według Europejskiej Akademii Filmowej (w tym 4 polskie akcenty, które musisz zobaczyć!)

36 najlepszych filmów, które dostały Europejską Nagrodę Filmową

Znajdziesz tutaj 36 filmów, które zostały nagrodzone Europejską Nagrodą Filmową w głównej kategorii. Wśród nich są polskie akcenty, ciekawe czy znajdziesz je wszystkie.

1. “Krótki film o zabijaniu”

Tytuł oryginalny: “Krótki film o zabijaniu”

Reżyser: Krzysztof Kieślowski

Kraj produkcji: Polska

Rok przyznania nagrody: 1988

Pierwsza przyznana nagroda w głównej kategorii i od razu trafiła do polskiej produkcji. “Krótki film o zabijaniu” to film psychologiczny z 1987 roku. Opowiada o dwóch bohaterach:

• młodym i zdesperowanym Jacku, który morduje taksówkarza, po czym trafia przed oblicze wymiaru sprawiedliwości,
• młodym adwokacie, Piotrze, który ma go bronić. 

Choć film został doceniony przez Europejską Akademię Filmową, polscy krytycy nie byli zgodni. Niektórzy uważali, że to protest przeciwko karze śmierci. Inni chwalili za aspekt artystyczny oraz za same zdjęcia. Kolejni zaś krytykowali postać adwokata. Za to za granicą film został przyjęty znacznie cieplej.

2. “Pejzaż we mgle”

Tytuł oryginalny: “Τοπίο στην ομίχλη/Topio stin omichli”

Reżyser: Teo Angelopoulos

Kraj produkcji: Grecja / Francja / Włochy

Rok przyznania nagrody: 1989

“Pejzaż we mgle” to film fabularny, który opowiada o rodzeństwie. Alexandros i Voula jako dzieci opuszczają matkę i wyruszają w podróż. Chcą odnaleźć ojca, o którym wiedzą tylko tyle, że prawdopodobnie mieszka w Niemczech. Nigdy go nie widzieli. Gdy przekraczają rzekę, wierzą, że w końcu dotarli do celu…

Produkcja została nagrodzona także Srebrnym Lwem oraz Nagrodą FIPRESCI na MFF w Wenecji oraz Nagrodą Interfilm na MFF w Berlinie. 

3. “Otwarte drzwi”

Tytuł oryginalny: “Porte aperte”

Reżyser: Gianni Amelio

Kraj produkcji: Włochy

Rok przyznania nagrody: 1990

“Otwarte drzwi” to włoski dramat sądowy z 1990 roku, będący adaptacją powieści Leonarda Sciascia z 1987 roku.

Akcja filmu toczy się w Palermo (tam też zostały nagrane ujęcia) w 1937 roku. Sędzia Vito di Francesco prowadzi sprawę potrójnego morderstwa. Winny przyznaje się do zbrodni, a opinia publiczna domaga się dla niego kary śmierci. Jednak sędzia, przeciwnik tego rozwiązania, staje przed trudnym wyborem.

Produkcja zdobyła uznanie krytyków i publiczności. Była nominowana do Oscara w kategorii najlepszego filmu międzynarodowego. Otrzymała dziewięć nominacji do nagrody David di Donatello i zdobyła dwie statuetki: za najlepszy włoski film roku oraz najlepszą główną rolę męską (Gian Maria Volonté). Europejska Akademia Filmowa uhonorowała film czterema nagrodami, w tym właśnie za najlepszy europejski film roku.

4. “Riff-Raff”

Tytuł oryginalny: “Riff-Raff”

Reżyser: Ken Loach

Kraj produkcji: Wielka Brytania

Rok przyznania nagrody: 1991

“Riff-Raff”, brytyjski film z 1990 roku w reżyserii Kena Loacha, opowiada o Steve’ie. Jest on robotnikiem zatrudnionym nielegalnie na budowie. Warunki pracy są trudne – płace niskie, a pracodawca nie dba o bezpieczeństwo ludzi. Mimo to Steve i jego koledzy nie mają innego wyjścia, jak tylko trzymać się tej pracy.

5. “Złodziej dzieci”

Tytuł oryginalny: “Il ladro di bambini”

Reżyser: Gianni Amelio

Kraj produkcji: Włochy

Rok przyznania nagrody: 1992

“Złodziej dzieci” opowiada historię młodego karabiniera. Eskortuje on do zakładu wychowawczego rodzeństwo – dziewięcioletniego Luciano i jedenastoletnią Rosettę. Dzieci trafiają pod jego opiekę po aresztowaniu matki, zmuszającej córkę do prostytucji.

Zdjęcia kręcono w wielu włoskich miastach, m.in. w Rzymie, Ragusie i Reggio Calabria. Film zdobył nagrody na Festiwalu w Cannes, Felixa dla najlepszego filmu fabularnego, Srebrną Taśmę za reżyserię i scenariusz oraz wyróżnienie dla Valentiny Scalici za najlepszą rolę kobiecą.

6. “Urga”

Tytuł oryginalny: “Урга/Urga”

Reżyser: Nikita Michałkow

Kraj produkcji: Rosja

Rok przyznania nagrody: 1993

Zdjęcia kręcono w Hulun Buir w Mongolii Wewnętrznej. Film był pierwszą rosyjską produkcją po upadku ZSRR nominowaną do Oscara w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego.

Opowiada o życiu koczowników mongolskich – małżeństwie Gomby i Pagmy. Ich spokojne życie zostaje zakłócone, gdy w jurcie pojawia się Rosjanin Siergiej. Spotkanie prowadzi do nieoczekiwanej przyjaźni, a cała historia ukazuje prostotę życia w zgodzie z naturą. 

7. “Lamerica”

Tytuł oryginalny: “Lamerica”

Reżyser: Gianni Amelio

Kraj produkcji: Włochy

Rok przyznania nagrody: 1994

Film opowiada historię dwóch Włochów, Gino i Fiore, którzy przyjeżdżają do Albanii po upadku komunizmu, by wykupić bankrutującą fabrykę obuwia. Spotkanie ze starym weteranem Spiro zmienia ich plany – Gino wyrusza w podróż przez Albanię, odkrywając miejscową biedę i własną tożsamość. Razem z Spiro i grupą Albańczyków próbuje dotrzeć do Włoch, najpierw ciężarówką, potem łodzią.

Zdjęcia faktycznie powstały w Albanii, m.in. w Tiranie, Durrës, Szkodrze i Shijak.

8. “Ziemia i wolność”

Tytuł oryginalny: “Land and Freedom”

Reżyser: Ken Loach

Kraj produkcji: Wielka Brytania

Rok przyznania nagrody: 1995

Film ukazuje losy Davida Carra, bezrobotnego komunisty z Liverpoolu, który w 1936 roku wyrusza jako ochotnik do Hiszpanii, by walczyć po stronie republikańskiej lewicy.

W retrospekcji poznajemy jego frontowe doświadczenia – udział w milicji POUM, walki uliczne w Barcelonie, konflikt z politycznie skłóconymi oddziałami republikańskimi i dramatyczne wątki osobiste, w tym śmierć Blanci. 

9. “Przełamując fale”

Tytuł oryginalny: “Breaking the Waves”

Reżyser: Lars von Tier

Kraj produkcji: Dania

Rok przyznania nagrody: 1996

Akcja rozgrywa się w Szkocji lat 70. i opowiada historię Bess McNeill, która wychodzi za mąż za Jana pracującego na platformie wiertniczej. Ostracyzm społeczności i radykalny lokalny kościół zmuszają ją do ekstremalnych poświęceń. Wierząc, że w ten sposób może przywrócić sprawność mężowi, Bess oddaje się innym mężczyznom, co ostatecznie prowadzi do jej śmierci. 

Film doczekał się też teatralnej adaptacji w Teatrze BARAKAH w Krakowie, a także zdobył Grand Prix Jury na Festiwalu w Cannes.

10. “Goło i wesoło”

Tytuł oryginalny: “The Full Monty”

Reżyser: Peter Cattaneo

Kraj produkcji: Wielka Brytania

Rok przyznania nagrody: 1997

Film opowiada historię dwóch przyjaciół, którzy tracą pracę w stalowni w Sheffield. Widząc entuzjastyczne reakcje damskiej publiczności na występ striptizerów, postanawiają razem z czterema kolegami założyć własny zespół chippendalesów. Ponieważ nie są już młodzi, decydują się rozebrać do naga, by osiągnąć sukces.

Zdjęcia powstały w Sheffield. Film zdobył nie tylko Europejską Nagrodę Filmową dla najlepszego filmu, ale także kilka nagród BAFTA, w tym dla najlepszego filmu i najlepszych aktorów (Robert Carlyle i Tom Wilkinson), Goyę dla najlepszego filmu europejskiego oraz Oscara za najlepszą muzykę filmową dla Anne Dudley.

11. “Życie jest piękne”

Tytuł oryginalny: “La vita è bella”

Reżyser: Roberto Benigni

Kraj produkcji: Włochy

Rok przyznania nagrody: 1998

Film opowiada historię Guido Orefice, człowieka obdarzonego bujną wyobraźnią i poczuciem humoru, który zakochuje się w Dorze i poślubia ją. Razem wychowują synka Giosué, jednak wojna zmusza ich do pobytu w obozie koncentracyjnym. Guido, by oszczędzić synowi traumatycznych przeżyć, zamienia rzeczywistość obozową w grę, w której za “punkty” można zdobyć nagrodę – czołg.

Produkcja wywołała kontrowersje – niektórzy krytycy i ocaleni z Holokaustu zarzucali Benigniemu zbyt lekkie potraktowanie tragedii obozów koncentracyjnych i liczne nieścisłości historyczne. Mimo to film zdobył trzy Oscary, Wielką Nagrodę Jury na MFF w Cannes, Europejską Nagrodę Filmową oraz Nagrodę Publiczności na Warszawskim Międzynarodowym Festiwalu Filmowym.

12. “Wszystko o mojej matce”

Tytuł oryginalny: “Todo sobre mi madre”

Reżyser: Pedro Almodóvar

Kraj produkcji: Hiszpania

Rok przyznania nagrody: 1999

Manuela to samotna matka Estebana, który zostaje tragicznie zabity po przedstawieniu teatralnym. Zrozpaczona kobieta przenosi się do Barcelony, by odnaleźć byłego męża, spotyka dawną przyjaciółkę La Agrado oraz poznaje zakonnicę Rosie. W tym czasie Manuela wchodzi w kontakt z aktorką Humą Rojo, odkrywając problemy i dramaty osób w jej otoczeniu.

Film zdobył Europejską Nagrodę Filmową dla najlepszego filmu i aktorki, Oscara za najlepszy film nieanglojęzyczny oraz liczne wyróżnienia na festiwalach międzynarodowych, w tym w Cannes.

13. “Tańcząc w ciemnościach”

Tytuł oryginalny: “Dancer in the Dark”

Reżyser: Lars von Trier

Kraj produkcji: Dania

Rok przyznania nagrody: 2000

Film opowiada historię Selmy, imigrantki z Europy Wschodniej pracującej w USA, która codziennie oszczędza na operację dla syna tracącego wzrok. Sama także zaczyna stopniowo tracić wzrok, a w trudnych chwilach ucieka w wyobraźnię musicalową, gdzie znajduje radość i siłę do dalszej walki. 

Aktorka, która zagrała główną rolę, początkowo miała tylko skomponować muzykę do filmu. Koniec końców trafiła także przed kamery.

14. “Amelia”

Tytuł oryginalny: “Le fabuleux destin d’Amélie Poulain”

Reżyser: Jean-Pierre Jeunet

Kraj produkcji: Francja

Rok przyznania nagrody: 2001

Amelia dorastała w izolacji od rówieśników. Jako dorosła kobieta dostała pracę jako kelnerka w Montmartre. Żyje tak do czasu, aż odkrywa stare pudełko ze skarbami z dzieciństwa pewnego chłopca. Zwraca je właścicielowi i od tej pory postanawia uszczęśliwiać innych. Jej działania prowadzą do serii komicznych i wzruszających przygód, a w końcu do odnalezienia miłości. 

Film zdobył uznanie widzów na całym świecie i doczekał się musicalowej adaptacji.

15. “Porozmawiaj z nią”

Tytuł oryginalny: “Hable con ella”

Reżyser: Pedro Almodóvar

Kraj produkcji: Hiszpania

Rok przyznania nagrody: 2002

Oglądając ten film, będziesz śledził losy dwóch mężczyzn opiekujących się kobietami w śpiączce. Ich historie splatają się, ukazując emocjonalne więzi i dramatyczne wybory bohaterów. Reżyser chciał zbadać w ten sposób granice miłości, samotności i komunikacji. 

Produkcja zdobyła Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny, nagrody BAFTA, Europejskiej Akademii Filmowej i wyróżnienia na międzynarodowych festiwalach, potwierdzając pozycję Almodóvara jako twórcy nie tylko wrażliwego, ale i odważnego w opowiadaniu o uczuciach.

16. “Good bye, Lenin!”

Tytuł oryginalny: “Good Bye, Lenin!”

Reżyser: Wolfgang Becker

Kraj produkcji: Niemcy

Rok przyznania nagrody: 2003

Niemiecka Republika Demokratyczna właśnie upada. Nie każdy może się z tego cieszyć – matka Aleksa, która jest działaczką komunistyczną, tuż przed upadkiem muru berlińskiego zapada w śpiączkę. Gdy z niej wychodzi, syn tworzy dla niej iluzję NRD, którego już nie ma. Nie chce jej zdradzac prawdy, by nie pogorszyć stanu jej zdrowia.

17. “Głową w mur”

Tytuł oryginalny: “Gegen die Wand”

Reżyser: Fatih Akın

Kraj produkcji: Niemcy / Turcja

Rok przyznania nagrody: 2004

Żona Cahita umiera. Czterdziestolatek usiłuje popełnić samobójstwo, ale jego plan zawodzi. Trafia do ośrodka psychiatrycznego, w którym poznaje Sibel – dziewczynę usiłującą wyrwać się z ortodoksyjnej rodziny. Proponuje mu “białe małżeństwo”, dzięki któremu ona ucieknie od rodziny, a on może żyć jak dawniej. Koniec końców mężczyzna się w niej zakochuje, ale prowadzi to do nieodwracalnego czynu… 

Oprócz Europejskiej Nagrody Filmowej produkcja zdobyła także Złotego Niedźwiedzia, Nagrodę FIPRESCI, Nagrodę Goya i nie tylko.

18. “Ukryte”

Tytuł oryginalny: “Caché”

Reżyser: Michael Haneke

Kraj produkcji: Francja / Austria / Niemcy / Włochy

Rok przyznania nagrody: 2005

Laurent wiedzie zwykłe życie. Za żonę, syna, dom i pracę. Pewnego dnia dostaje kasety wideo z nagraniem jego domu. Później trafiają do niego rysunki przypominające te wykonane przez dziecko, które odnoszą się do dzieciństwa głównego bohatera. Gdy małżeństwo zgłasza to na policję, ta nie pomaga – przecież nie dostali pogróżek. To jednak nie koniec przykrych sytuacji…

19. “Życie na podsłuchu”

Tytuł oryginalny: “Das Leben der Anderen”

Reżyser: Florian Henckel von Donnersmarck

Kraj produkcji: Niemcy

Rok przyznania nagrody: 2006
Film osadzony w Berlinie Wschodnim lat 80. opowiada historię kapitana Stasi, Gerdy Wieslera, który zostaje przydzielony do ścisłej inwigilacji dramaturga Georga Dreymanna i jego partnerki, aktorki Christy-Marii Sieland. Początkowo bezwzględny i lojalny wobec systemu, Wiesler stopniowo odkrywa w podsłuchiwanych ludzkie cechy, rozwija współczucie i zaczyna chronić ich przed represjami, fałszując raporty. Jego działania prowadzą do degradacji w strukturach Stasi, a po upadku NRD Dreymann odkrywa prawdziwą tożsamość swojego wybawcy.

Film zdobył Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego i liczne międzynarodowe nagrody, stając się sukcesem zarówno artystycznym, jak i kasowym. Produkcja wyróżnia się precyzją historyczną – wykorzystano autentyczny sprzęt Stasi i odtworzono realia NRD, co nadaje fabule wiarygodności i napięcia moralnego.

20. “4 miesiące, 3 tygodnie i 2 dni”

Tytuł oryginalny: “4 luni, 3 săptămâni și 2 zile”

Reżyser: Cristian Mungiu

Kraj produkcji: Rumunia

Rok przyznania nagrody: 2007

Akcja filmu toczy się w Rumunii końca lat 80., w ostatnich latach rządów Nicolae Ceaușescu. Historia skupia się na dwóch studentkach, Otilii i Găbiție, które mieszkają razem w akademiku. Găbița zachodzi w ciążę i decyduje się na nielegalną aborcję. Otilia, wierna przyjaciółce, pomaga jej w przygotowaniach i w dramatycznym spotkaniu z panem Bebe, wykonawcą zabiegu. Film pokazuje realia życia codziennego w komunistycznej Rumunii, presję prawa i trudne wybory, przed którymi stają kobiety.

Produkcja wyróżnia się minimalizmem, długimi ujęciami i naturalnymi dialogami, które podkreślają napięcie i emocjonalną głębię sytuacji. Film zdobył Złotą Palmę w Cannes, kilka Europejskich Nagród Filmowych oraz rumuńskie nagrody Gopo, a krytycy chwalili realistyczny styl i moc przekazu.

21. “Gomorra”

Tytuł oryginalny: “Gomorra”

Reżyser: Matteo Garrone

Kraj produkcji: Włochy

Rok przyznania nagrody: 2008

Pięć wątków, pięciu bohaterów, pięć historii, które przeplatają się i które pozostają od siebie niezależne. Wszystkie toczą się w prowincji Neapol i Caserta, która jest zdominowana przez śmierć, przemoc, władzę i pieniądze. A przede wszystkim przez Camorrę. 

22. “Biała wstążka”

Tytuł oryginalny: “Das weiße Band”

Reżyser: Michael Haneke

Kraj produkcji: Niemcy / Austria / Francja / Włochy

Rok przyznania nagrody: 2009

Eichwald, fikcyjna wieś w północnych Niemczech, jest nieco dziwna. Panuje w niej surowy duch, protestantyzm i dziwne stosunki między ludźmi. Napięcie aż czuć w powietrzu. Za tą powierzchowną niewinnością i obyczajowością, kryją się jednak różne niegodziwości. 

Reżyser przyznał, że chciał ukazać, w jaki sposób ludzie podlegający presji, uwrażliwiają się na ideologię. I robią to tak bardzo, że potrafią nawet tworzyć własną. 

23. “Autor widmo”

Tytuł oryginalny: “The Ghost Writer”

Reżyser: Roman Polański

Kraj produkcji: Francja / Niemcy / Wielka Brytania

Rok przyznania nagrody: 2010

Ghostwriter to brytyjski pisarz, który anonimowo pisze autobiografie słynnych ludzi. Tym razem próbuje dokończyć wspomnienia byłego premiera Wielkiej Brytanii, Adama Langa. Pisarz trafia w sam środek oskarżeń, w których Lang jest posądzany o tajemniczy związek z CIA. 

Film powstał na bazie powieści “The Ghost” Harrisa. Wspólnie z autorem napisał scenariusz. Gdy Polański został zatrzymany, postprodukcja stanęła w miejscu. Dokończył ją w areszcie domowym, ale premiery filmu na żywo nie zobaczył.

24. “Melancholia”

Tytuł oryginalny: “Melancholia”

Reżyser: Lars von Trier

Kraj produkcji: Dania / Szwecja / Francja / Niemcy

Rok przyznania nagrody: 2011

Film opowiada historię dwóch sióstr, Justine i Claire, których relacje stopniowo się rozpadają. Justine wychodzi za mąż za Michaela, a główna część fabuły rozgrywa się podczas ich wesela. Justine zmaga się z depresją, określaną jako “melancholia”, która paradoksalnie pozwala jej zachować spokój, gdy Ziemia zbliża się do katastrofy – samotnej planety nazwanej Melancholią.

Produkcja wyróżnia się poetyckimi sekwencjami ukazującymi nadchodzące zderzenie planet, które nabierają pełnego znaczenia w finałowej części opowieści, podkreślając napięcie między ludzkimi emocjami a nieuchronnością katastrofy.

24. “Miłość”

Tytuł oryginalny: “Amour”

Reżyser: Michael Haneke

Kraj produkcji: Francja / Austria / Niemcy

Rok przyznania nagrody: 2012

Film “Miłość” nie jest łatwy. Opowiada o małżeństwie osiemdziesięciolatków, którzy byli nauczycielami muzyki. Mieszkają w dużym mieszkaniu w Paryżu. Niestety, Anne zostaje sparaliżowana i musi poruszać się na wózku. Choć Georges bardzo się stara, nie radzi sobie z chorobą żony, z samotnością i z niezrozumieniem. Kocha żonę, ale – a może właśnie dlatego – decyduje się na skrócenie jej cierpień. 

Reżyser wyjaśnia, że inspiracją do stworzenia tego filmu, była historia z jego rodziny. 

25. “Wielkie piękno”

Tytuł oryginalny: “La grande bellezza”

Reżyser: Paolo Sorrentino

Kraj produkcji: Włochy

Rok przyznania nagrody: 2013

Główny bohater, starzejący się pisarz i dziennikarz, żyje jak pączek w maśle. Zaczyna jednak rozliczać się ze swoją przeszłością. Choć do tej pory był stałym bywalcem elitarnych przyjęć, które z pozoru mu się podobały, to tak naprawdę szukał autentycznego piękna i duchowego spełnienia. 

Drugim, choć nie drugoplanowym bohaterem jest Rzym. To miasto pełne historii, kontrastów, piękna i cudów. Rzym staje się tłem, kontrastem, uzupełnieniem akcji. 

26. “Ida”

Tytuł oryginalny: “La grande bellezza”

Reżyser: Paweł Pawlikowski

Kraj produkcji: Polska / Dania

Rok przyznania nagrody: 2014

Akcja filmu rozgrywa się w Polsce w 1962 roku. Młoda postulantka Anna, wychowana w klasztorze, dowiaduje się od swojej ciotki Wandy, że naprawdę nazywa się Ida Lebenstein i jest Żydówką. Wspólnie wyruszają w podróż, która prowadzi do odkrycia tragicznej przeszłości rodziny i zmusza obie kobiety do konfrontacji z własną tożsamością, wiarą i winą.

“Ida” to czarno-biały dramat drogi, ukazujący powojenną Polskę w surowym, ascetycznym stylu. Produkcja porusza temat pamięci o Zagładzie i moralnych konsekwencji przeszłości.

Film zdobył uznanie na całym świecie – był pierwszym polskim laureatem Oscara w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego. Otrzymał także sześć Europejskich Nagród Filmowych i Grand Prix Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych.

27. “Młodość”

Tytuł oryginalny: “Youth”

Reżyser: Paolo Sorrentino

Kraj produkcji: Włochy / Francja / Szwajcaria / Wielka Brytania

Rok przyznania nagrody: 2015

Film przedstawia historię dwóch przyjaciół – emerytowanego dyrygenta Freda Ballingera i reżysera Micka Boyle’a – którzy spędzają wakacje w luksusowym alpejskim kurorcie. W otoczeniu natury i sztuki wspominają swoje życie, karierę i utraconą młodość. Ich rozmowy, pełne ironii i melancholii, stają się refleksją nad przemijaniem, pamięcią i wartością twórczości.

“Młodość” to poetycki komediodramat, w którym Paolo Sorrentino łączy charakterystyczny dla siebie styl wizualny z filozoficzną zadumą nad starzeniem się i pięknem świata. 

28. “Toni Erdmann”

Tytuł oryginalny: “Toni Erdmann”

Reżyser: Maren Ade

Kraj produkcji: Niemcy / Austria

Rok przyznania nagrody: 2016

Winfried, emerytowany nauczyciel muzyki, jest mistrzem żartów i nieoczekiwanych pomysłów. Jego córka Ines – ambitna menedżerka korporacji w Bukareszcie – żyje w świecie biznesu, w którym nie ma miejsca na spontaniczność. Gdy ojciec przyjeżdża ją odwiedzić, ich spotkanie przeradza się w pełną absurdu i emocji grę, w której Winfried wciela się w wymyśloną postać – ekscentrycznego Toniego Erdmanna.

“Toni Erdmann” to inteligentny i ciepły komediodramat o relacji między ojcem a córką, pokazujący, jak humor i bliskość mogą przełamać bariery emocjonalne. Porusza temat samotności, autentyczności i potrzeby miłości w świecie zdominowanym przez karierę.

29. “The Square”

Tytuł oryginalny: “The Square”

Reżyser: Ruben Östlund

Kraj produkcji: Szwecja / Niemcy / Francja / Dania

Rok przyznania nagrody: 2017

Christian, dyrektor sztokholmskiego muzeum sztuki współczesnej, przygotowuje nową instalację – “The Square”, symboliczny kwadrat o wymiarach 4×4 metry, który ma być przestrzenią zaufania i równości. Gdy jednak sam staje się ofiarą kradzieży, jego decyzje prowadzą do serii kompromitujących sytuacji, podważających zarówno jego wizerunek, jak i moralne przekonania.

Film Rubena Östlunda to błyskotliwa, ironiczna satyra na świat sztuki, medialne mechanizmy i współczesne społeczeństwo – pełne sprzeczności między deklarowaną empatią a realnym egoizmem. “The Square” łączy czarny humor z filozoficzną refleksją nad granicami odpowiedzialności i ludzkiej obojętności.

30. “Zimna wojna”

Tytuł oryginalny: “Zimna wojna”

Reżyser: Paweł Pawlikowski

Kraj produkcji: Polska / Francja / Wielka Brytania

Rok przyznania nagrody: 2018

Akcja filmu rozgrywa się w Europie lat 50. i 60., w realiach zimnej wojny. Wiktor – pianista i dyrygent zespołu muzyki ludowej – poznaje Zulę, charyzmatyczną i niepokorną wokalistkę. Ich miłość rodzi się w Polsce, ale naznaczona jest dramatem rozstań, politycznymi ograniczeniami i emigracyjnymi tęsknotami. Oboje wielokrotnie próbują być razem, miotając się między Wschodem a Zachodem, wiernością a wolnością, co prowadzi ich do tragicznego finału.

“Zimna wojna” to czarno-biały melodramat inspirowany biografią rodziców Pawlikowskiego. Film łączy surową estetykę, perfekcyjne zdjęcia Łukasza Żala i poruszającą ścieżkę dźwiękową, tworząc opowieść o miłości w czasach politycznego zniewolenia. W rolach głównych wystąpili Joanna Kulig i Tomasz Kot.

31. “Faworyta”

Tytuł oryginalny: “The Favourite”

Reżyser: Jorgos Lantimos

Kraj produkcji: Wielka Brytania / Irlandia / USA

Rok przyznania nagrody: 2019

Akcja filmu rozgrywa się na początku XVIII wieku, gdy Wielka Brytania toczy wojnę z Francją. Na dworze królowej Anny trwa inny konflikt – o wpływy i władzę. Schorowana monarchini ulega manipulacjom swojej powierniczki i kochanki, lady Sarah Churchill. Sytuacja komplikuje się, gdy na dworze pojawia się zubożała arystokratka Abigail Hill. Dzięki sprytowi i bezwzględności zyskuje względy królowej, co prowadzi do bezlitosnej rywalizacji między kobietami.

“Faworyta” to błyskotliwa i przewrotna opowieść o ambicji, pożądaniu i polityce. Film Jorgosa Lantimosa zachwyca wyrafinowaną stylizacją, czarnym humorem i znakomitymi kreacjami aktorskimi.

32. “Na rauszu”

Tytuł oryginalny: “Druk”

Reżyser: Thomas Vinterberg

Kraj produkcji: Dania

Rok przyznania nagrody: 2020

“Na rauszu” to błyskotliwa, ale i gorzka refleksja nad dojrzałością, przyjaźnią i utraconą radością życia. 

Czterech przyjaciół – nauczycieli szkoły średniej – postanawia przeprowadzić ryzykowny eksperyment. Według pewnej teorii człowiek rodzi się z niedoborem alkoholu we krwi, dlatego postanawiają utrzymywać jego stały, niewielki poziom, by sprawdzić, czy wpłynie to na ich kreatywność, odwagę i życiową energię. Początkowo eksperyment przynosi nieoczekiwanie pozytywne rezultaty, ale wkrótce sytuacja wymyka się spod kontroli.

33. “Aida”

Tytuł oryginalny: “Quo vadis, Aida?”

Reżyser: Jasmila Žbanić

Kraj produkcji: Bośnia i Hercegowina / Austria / Holandia / Francja / Polska / Norwegia / Niemcy / Rumunia / Turcja

Rok przyznania nagrody: 2021

Akcja filmu rozgrywa się w lipcu 1995 roku, kiedy do Srebrenicy wkraczają oddziały serbskie dowodzone przez generała Ratko Mladicia. Tytułowa bohaterka, Aida, pracuje jako tłumaczka ONZ w bazie holenderskich sił pokojowych. Kiedy chaos i przemoc zaczynają ogarniać miasto, kobieta desperacko próbuje ocalić swoją rodzinę przed nieuchronną masakrą.

34. “W trójkącie”

Tytuł oryginalny: “Τriangle of Sadness”

Reżyser: Ruben Östlund

Kraj produkcji: Szwecja / Niemcy / Francja / Wielka Brytania

Rok przyznania nagrody: 2022

Angielski tytuł “Triangle of Sadness” – dosłownie “trójkąt smutku” – znacznie lepiej oddaje ironię tego filmu Rubena Östlunda. To błyskotliwy komediodramat, który w satyryczny sposób rozprawia się z luksusem, klasą społeczną i ludzką próżnością.

Film opowiada o parze modeli-influencerów, którzy wybierają się w rejs luksusowym jachtem pełnym milionerów. Podczas sztormu dochodzi jednak do serii katastrofalnych wydarzeń, które odwracają społeczną hierarchię do góry nogami. Gdy sytuacja wymyka się spod kontroli, to właśnie bogaci okazują się najbardziej bezradni.

35. “Anatomia upadku”

Tytuł oryginalny: “Anatomie d’une chute”

Reżyser: Justine Triet

Kraj produkcji: Francja

Rok przyznania nagrody: 2023

Francuski dramat sądowy w reżyserii Justine Triet to wciągająca i mistrzowsko skonstruowana opowieść o winie, odpowiedzialności i rodzinnych tajemnicach. 

Film opowiada historię Sandry, Samuela i ich niewidomego syna Daniela, którzy mieszkają w odosobnionym domu w górach. Pewnego dnia Samuel zostaje znaleziony martwy obok domu podczas remontu poddasza. Śledztwo nie jest jednoznaczne – nie wiadomo, czy był to nieszczęśliwy wypadek, czy coś zupełnie innego. Cała tragedia wystawia na próbę rodzinne więzi i zmusza do konfrontacji z ukrytymi emocjami.

36. “Emilia Pérez”

Tytuł oryginalny: “Emilia Pérez”

Reżyser: Jacques Audiard

Kraj produkcji: Francja

Rok przyznania nagrody: 2024

Jacques Audiard zabiera widza w pełną nieprzewidywalności podróż. Film opowiada o czterech niezwykłych kobietach, które w Meksyku szukają swojego miejsca i prawdziwego szczęścia. Wyzwalające piosenki, taniec i odważna warstwa wizualna tworzą tło tej opowieści.

Główną bohaterką jest Emilia, groźna szefowa kartelu. Aby móc zacząć życie na nowo, rekrutuje Ritę, niedocenianą prawniczkę uwięzioną w pracy bez perspektyw, i prosi ją o sfingowanie swojej śmierci. Ta decyzja wywołuje serię dramatycznych i przewrotnych wydarzeń, które zmuszają bohaterki do konfrontacji z własnymi wyborami i pragnieniami.

Który z nich obejrzysz jako pierwszy?